Muziek

J.D. Emmanuel – Time Traveler

Nog niet zo lang geleden was er sprake van een heuse New Age revival, althans voor wat de muziek betreft. Eén van de pioniers van dit genre is James Daniel Emmanuel, die in het begin van de jaren tachtig met Wizards een mijlpaal fabriceerde in Terry Riley-geïnspireerde spirituele synthesizer muziek. In 2011 reisde hij door Europa met zijn live shows, en nam daarna de naam Time Traveler aan om zijn klanken – en dan vooral in wat voor staat ze de luisteraar kunnen brengen – te beschrijven. Het is niet geheel toevallig ook de titel van de recente dubbel lp op Aguirre Records, die opnames van deze Europese tour verzamelde.

Time Traveler bestaat voor een groot deel uit onuitgebrachte nummers: muziek die hij nog altijd componeert, ondanks dat er eigenlijk geen studiowerk meer is verschenen sinds België het Eurovisiesongfestival won. Het zou goed kunnen dat deze opnames uit hetzelfde land stammen: de heren van het KRAAK label (die de tour organiseerden) en aanvoerder van de nieuwe generatie meditatieve en door de natuur geïnspireerde synthesizermuziek Dolphins Into The Future worden veelvuldig bedankt in de notities bij het album, als ook het eveneens uit Vlaanderen afkomstige label Aguirre. Die laatste bracht twee jaar terug overigens ook Trance-Formations I: Ancient Minimal Meditations opnieuw onder de aandacht.

We horen meer dan een uur lang beatloze orgel- en keyboardklanken, met spacende echo’s en trance opwekkende effecten. Toch zit er ook een hoop dynamiek in de muziek; golvende bewegingen die geen enkele kant lijken op te gaan behalve richting het oneindige. Abstract minimalisme, hypnotiserende loops en kleurrijke klanktapijten vullen op subtiele wijze de omgeving. Of het nu gaat om improvisatie of om vooruit bedachte en/of geprogrammeerde composities, Time Traveler is een ultiem ontspannende luisterervaring zonder dat de geest zijn aandacht verliest. J.D. Emmanuel focust dan ook op het meditatieve, doch het werkt net zo goed bij doelloos naar buiten staren of een boek lezen.

Time Traveler is een geslaagd document van J.D. Emmanuel’s tijdloze muziek. De tot vijfhonderd exemplaren gelimiteerde dubbel lp wordt gesierd door een caleidoscopische afdruk van wat een één van J.D.’s hawaïhemden moet zijn, en is voor te beluisteren én te bestellen via Aguirre.

The Garbage & The Flowers – Eyes Rind As If Beggars

Yuri Frusin en Helen Johnstone ontmoetten elkaar als tieners in Wellington, Nieuw-Zeeland, ergens in het begin van de jaren tachtig. Al snel ontstond er muzikale band tussen de twee, dankzij hun aanstekelijke creativiteit. Van jammen in de slaapkamer terwijl er gedichten van Patti Smith werden opgelezen, ontwikkelden ze zich tot een volwaardige band met Torben Tilly op drums en Heath Cozens op basgitaar.

Met een beetje hulp van Alastair Galbraith groeide de reputatie van The Garbage & The Flowers tot buiten Wellington. De eerste single Catnip liet overduidelijk de liefde voor The Velvet Underground horen, met een aandoenlijke Nieuw-Zeelandse nonchalance. Vooral de prachtig uitgevoerde b-kant Carousel deed verlangen naar een volledig album op het label Twisted Village. Echter, toen de 7” in 1992 werd uitgebracht, was de band door onder andere de stuk gelopen relatie tussen Frusin en Johnstone al uit elkaar. Het album Eyes Rind As If Beggars was een nakomertje op The Now Sound label in 1997, een verzameld werk van oude opnames, uitgebracht in een editie van driehonderd exemplaren.

De recent opnieuw uitgebrachte versie van deze dubbel lp mocht ik deze week in ontvangst nemen. Het is een welkom initiatief van Fire Records en Bo’Weavil voor diegenen die in die tijd Nieuw-Zeeland nog een brug te ver vonden, of het simpelweg hebben gemist. Eyes Rind As If Beggars laat het beste van de band horen: fragiele popfolk muziek en lofi rock, met de stonede zang van Johnstone als een magische magneet. Tegelijkertijd is daar de onwil om alles mooi en uitgedacht te laten klinken. Dat noisy viersporen-gevoel en het lichtzinnige gemak waarmee ze toch prachtige melodieën uit de mouw schudden, maakt van The Garbage & The Flowers één van de meest sympathieke bands van Nieuw-Zeeland. Luistertips? De ultieme tripversie van Carousel (live), het melancholische Love Comes Slowly Now of het heerlijke rommelige Rosicrucinn Lovers.

Het is een heruitgave die er mag zijn. Er is geen halfslachtige poging gedaan de handgeschilderde hoes van de eerste editie te evenaren; het artwork is compleet vernieuwd. In het twintig pagina’s tellende boekje verteld Jon Dale (Dusted) over de historie van de band, aangekleed met oude foto’s. Er wordt ook een bonus cd bijgeleverd met onder andere de nummers van de Catnip 7”, Prince Of Thieves 7”, zeldzame opnames en onuitgebrachte tracks. Essentiële aankoop dus, voor wie in één keer al het relevante werk van The Garbage & The Flowers in huis wil halen. Sinds eind jaren negentig is de band weer min of meer bij elkaar, en geven ze sporadisch een liveshow in hun nieuwe thuisland Australië.

Beetje lezen tijdens het luisteren? Erewhon Calling: Experimental Sound In New Zealand vertelt het verhaal van de experimentele muziekscene in Nieuw-Zeeland en staat vol met interessante anekdotes en foto’s, duidelijk opschreven door een insider. Erewhon Calling stond dan ook onder redactie van Bruce Russell (The Dead C). Het boek is verkrijgbaar via CMR.

KRAAK festival 2013: preview

De nieuwe burgemeester van het normaal gesproken moeiteloos in het grijze Vlaamse landschap opgaande Aalst heeft de zware taak de stad ook buiten het carnaval om weer in beweging te krijgen. Hij vergeet daarbij dat Aalst ietsje later in het jaar net zo bol staat van vertier en mêlee, sinds het KRAAK festival neerstrijkt in het centrum voor hedendaagse kunst, Netwerk. Op 2 maart 2013 is de vijftiende editie van dit annueel festijn voor de avant-garde en experimentele kunst- en muziekliefhebber. De altijd verrassende en verfrissende line-up ontleden is iets waar ik een gewoonte van heb gemaakt.

De lijst met artiesten op het festival is traditiegetrouw een exuberant en veelkleurige cocktail van solide oudgedienden en aanstormende anti-hipsters die een broertje dood hebben aan de voorgedefinieerde categorieën noise, folk, elektronica, dub, klassiek minimalisme, hiphop en zelfs auditieve theaterkunst. Outsiders die zich met kruisbestuivingen en zonderlinge combinaties buiten genres of onder de radar opereren, zonder dat er een headliner of überhaupt enige samenhang valt te bespeuren. Waar te beginnen?

Bij Richard Dawson dan maar, misschien wel diegene op het festival die qua stijl het makkelijkste in een hokje te stoppen is. Wat deze troubadour uit Newcastle laat horen, behoort tot de meest pure folkmuziek die je heden ten dage tegen zult komen. Met zijn bijzondere scheve stem doet hij soms denken aan Richard Youngs, begeleid door een primitief doch intens gitaarspel. Het is in ieder geval een optreden dat je niet wilt missen. Ergens in het voorjaar moet The Glass Trunk verschijnen, opvolger van het prachtige The Magic Bridge.

Naast Dawson zijn er nog twee geheel andere types het kanaal overgestoken. Jackson Bailey, die met twee cassettedecks onder de uiterst originele naam Tapes lofi dub mixt met analoog klinkende psychedelica, is er één van. James Williamson is de andere; hij brengt met Sleaford Mods het slechtste van Engeland naar boven. In zijn teksten welteverstaan: bedreigende doch goudeerlijke monologen met typische Britse humor over het depressieve leven van een arbeider in het toch al niet feestelijke Nottingham. De begeleidende muziek is te omschrijven als fletse punk en ijskoude new wave.

Billy Bao is een trio opgericht door de uit Baskenland afkomstige Mattin. Met de ongelijkheid der klassen in die regio in het achterhoofd, vormde hij deze naar een fictieve Nigeriaanse zanger vernoemde ultiem smerige en onstabiele noise/punk explosie. De laatste 12” – Buildings From Bilbao op Burka for Everybody – is een gestoorde mix tussen rammelende garagerock, loeihard piepende feedback en ADHD knip-en-plak werk met elektronica. Als ze voorin het programma komen te staan, zal ik van de rest wel niet veel meer horen.

Meer bandeloos lawaai kunnen we bij Guds Söner (ook wel aangeduid als The Sons Of God) verwachten. De Zweden Kent Tankred en Leif Elggren zijn al sinds halverwege de jaren tachtig smaakmakers op het gebied van maffe lichamelijke performances, ongrijpbare visuele kunst met meubels en als soundtrack krakende elektronica. Filmpjes van eerdere optredens spreken boekdelen. Het Franse trio Lubriphikattor is misschien minder ongemakkelijk om te aanschouwen, maar dat doet niets af aan hun deinende en hypnotiserende noise tracks waarin zwarte beats zich tevergeefs aan proberen te onttrekken.

Met Jonáš Gruska komen we in iets rustiger vaarwater. Deze jonge Slowaakse componist, die in Den Haag aan het conservatorium studeert, maakt subtiele elektroakoestische experimenten, moderniteit geïnterpreteerd alsof hij een aantal decennia terug leefde. Boy/girl band La Ligne Claire is juist helemaal van deze tijd. Natuurlijk, de term postpunk bestaat al langer maar niet eerder was het anarchisme waarin deze groep samenwerkt groter. De Fransen buitelen over elkaar heen in een monotoon no wave paradijs, met atonaal gegil en beats afkomstig uit Ghana. Het is waarschijnlijk eenzelfde naïef zootje op het podium als de omschrijving doet verwachten.

Ook de show van Maan, het meest veelbelovende duo dat Vlaanderen de afgelopen tijd voort heeft gebracht, is geen reden om naar de platenbeurs in de gangen van het Netwerk gebouw te sprinten. Wat we precies kunnen verwachten van deze psychedelische improvisatieact met gitaar, percussie en elektronische effecten blijft tot het einde van het optreden een raadsel, maar eind maart moet in ieder geval de debuutplaat verschijnen op het KRAAK label, na eerder een fantastische tape te hebben uitgebracht bij Smeltkop.

Naast de nieuwkomers biedt het KRAAK festival ook altijd een aantal oude rotten in het vak, dit jaar onder aanvoering van David Behrman (1937). De van oorsprong Oostenrijkse componist, die met Henri Pousseur in België studeerde, maakt minimale avant-garde composities waarbij interactie wordt gezocht tussen bepaalde live aspecten en geprogrammeerde computers. Hoe lang Jiří Wehle al ronddwaalt door de straten van Praag weet waarschijnlijk niemand; hij ziet er in ieder geval uit als iemand met heel wat jaren achter de kiezen en brengt met zijn draailier en krassende stem de volksmuziek van Tsjechië weer tot leven. Zijn optreden zal menig toeschouwer de ogen doen openen.

In de vorige edities stonden er overigens veertien muzikale acts op het programma, dus wellicht komt er nog meer bij. Maar eigenlijk is dat niet van belang. Het KRAAK festival verlaat je in een prettige trance vanwege de vele eclectische indrukken die nog lang op je in moeten werken, de vriendelijke gelijkgestemden en een beetje Duvel. Verder kunnen we ons nog vergapen aan films en de tentoonstelling Watch That Sound, met onder andere een kubus waarin de Gentse death metal formatie Serial Butcher zich spelend laat opsluiten totdat de zuurstof op is. Tot in de zone!

Tickets en info via de festival website.