Eastern Daze festival: preview

Als er een festival is waar je volgende week niet omheen kunt, dan is het wel Eastern Daze, dat 15 november plaatsvindt in Gent. In samenwerking met het kunstencentrum Vooruit presenteert het KRAAK label daar een fabelachtige line-up die een brug moet slaan tussen etnische folktradities en de hedendaagse underground. Normaal gesproken is het februari als ik weer eens in de festivalsferen duik voor een preview van het KRAAK festival, maar voor deze gelegenheid is mrbungle.nl graag een seizoen of wat te vroeg.

Het optreden van de Franse band France op het KRAAK festival in 2011 staat nog steeds in het geheugen en gehoor gegrift. Zodoende is ook ieder project van draailierspeler Yann Gourdon al bij voorbaat interessant. Onder de naam Toad heeft hij een nieuw trio gevormd met Pierre-Vincent Fortunier en Guilhem Lacroux. De drones gespeeld op traditionele Occitaanse instrumenten zullen ondanks dat Toad in het middagprogramma is geplaatst ongetwijfeld een evenzo traditionele moshpit en run naar de merchandise tafel veroorzaken.

Eveneens onderdeel van de middag op het Eastern Daze festival is de uit Lissabon afkomstige gitarist Norberto Lobo. Hij presenteert hier zijn vijfde solo album Fornalha, waarop hij prachtige experimentele akoestische psychedelica laat horen. Zijn muziek heeft een wijds bereik waarin we referenties als Steve Reich, Jim O’Rourke, John Fahey en folk, samba en bossa tegenkomen, en Lobo schroomt niet om alle invloeden te gebruiken. Dan weer zorgen gitaren bespeeld met een strijkstok voor harmonieuze drones, een moment later luisteren we naar een aardig traditioneel warm akoestische nummer. Zijn gecombineerde stijl lijkt gemaakt te zijn voor dit festival.

Aanstaande zaterdag beleven we in Gent tegelijkertijd nog eens een primeur: het geniale album Remote Hologram van het Belgische duo Razen wordt deze dag officieel uitgebracht. Dat de dubbele lp een niet te missen release is, is terug te lezen in het vorige bericht op mrbungle.nl. Live zijn ze net zo goed niet te versmaden; hun akoestische minimalisme op veelal Middeleeuwse instrumenten is op z’n minst zeer fascinerend te noemen.

Het avondprogramma wordt afgetrapt door de Amerikaanse bassist Joshua Abrams. Hij werkte eerder met legendarische figuren als Henry Grimes en Roscoe Mitchell, maar klinken zoals freejazz doet zijn muziek weinig. Abrams heeft zich de laatste tijd toegelegd op Noord- en West-Afrikaanse folkmuziek versmolten met Westerse improvisatie en Arabische muziek. De Natural Information Society, bestaande uit drummer Frank Rosaly en Lisa Alvarado op gong en harmonium, staat Abrams deze avond bij.

Vervolgens mogen we ons verheugen op een toch wel zeldzaam optreden van Pelt op het Europese vasteland. Mijn mening over de beste plaat van 2012Effigy – is nog niet veranderd en diverse solo projecten van enkele leden hebben de band bij mij alleen maar in aanzien doen stijgen. Wederom kunnen we een even prachtig als hypnotiserend samengaan tegemoet zien van traditionele fiddle, banjo, gamelan en wat meer hedendaagse improvisatie-, raga- en minimalistische dronemuziek. Alleen in de voorpret al een hoogtepunt!

Maar de terechte afsluiters van de avond zijn The Master Musicians Of Jajouka. Onder leiding van Bashir Attar brengen deze Marokkaanse Berbers en sufi-trance muzikanten eeuwenoude muziek die van vader op zoon werd doorgegeven ten gehore. Veelgebruikte instrumenten zijn de lira (een traditionele fluit), de rhaita (een soort hobo) en de tebel (een drum gemaakt van geitenhuid). William Burroughs omschreef hun muziek al eens als “4000 jaar oude rock-‘n-roll” en daar is eigenlijk geen spelt tussen te krijgen.

Bekijk nog wat video’s en bestel kaarten voor het Eastern Daze festival op de website van Vooruit.

Razen – Remote Hologram

Voor het Belgische duo Razen wordt dit jaar niet alleen het meest productieve tot nu toe, ze staan ook voor een doorbraak in de hedendaagse minimalistische drone muziek. Zoals de split lp met Sheldon Siegel, enkele tapes en het vorig jaar besproken Rope House Temper nog relatief onder de radar bleven, zo zal de gloednieuwe dubbel lp Remote Hologram van Brecht Ameel en Kim Delcour boven alles in de eigentijdse avant-garde uitsteken, een nieuw ijkpunt vormend voor de moderne deep listening.

Remote Hologram bestaat uit twee delen die elk een lp in beslag nemen. In het eerste deel wordt het tweetal in hun live improvisatie bijgestaan door David Poltrock, wiens naam ook verbonden is aan de studio waar de drie nummers werden opgenomen. Hij bespeelt één van de oudste elektronische instrumenten: de Ondes-Martenot, een soort klavier dat geluidsgolven genereert door te variëren met frequenties in een elektronenbuis. Samengebracht met oeroude instrumenten als de Hindoestaanse santoor, de bombus en schalmei ontstaat er een ruimtelijke verbroedering tussen Middeleeuwse tradities en retro-moderniteit, gekanaliseerd in ethnische psychedelica en bezwerend minimalisme.

In het tweede luik Rust Constellations focust Razen zich op meer uitgedachte composities, die – veelvuldig gebruikmakend van een orgel – meteen doen denken aan enkele muzikale werken van Hermann Nitsch. De aanhoudende rituele klanken verbergen een gewelddadige intensiteit, slechts in toom gehouden door de erfenis van de grootmeesters van weleer. Het weerhoudt de luisteraar er nauwelijks van om in een diepe trance te geraken, enkele scherpe noten en bewegingen ten spijt. Deze tweede lp werd onder andere opgenomen in een kerk met behulp van een vintage calibrator voor trillingen, en met Paul Garriau (ook al aanwezig op het voorgaande Rope House Temper) die de draailier bespeelt.

Op een plaat waar de modulaire synthesizer evenveel aanzien geniet als de barokfluit, hebben de multi-instrumentalisten Ameel en Delcour hun huidige topvorm bereikt. Dit dubbelspel op vinyl is een bijna tachtig minuten durend hoogtepunt van akoestische drone, oprechte improvisatie en esoterische muziek van toen en nu. Remote Hologram verschijnt 15 november op het KRAAK label in een editie van driehonderd exemplaren.

Razen is dit jaar nog live te aanschouwen:
24 oktober – Netwerk, Aalst
15 november – Eastern Daze Festival, Gent
23 november – Oude Kerk, Sint-Agatha-Berchem
5 december – Les Ateliers Claus, Brussel

Rhodri Davies – Pedwar

Het alt.vinyl label pakt serieus uit met de laatste release van de Welshe harpist Rhodri Davies. An Air Swept Clean Of All Distance verschijnt in een gelimiteerde oplage van 250 stuks in een handgemaakte gezeefdrukte hoes met notities van David Toop. Maar het grote nieuws is vooral dat nog eens 250 exemplaren onderdeel zijn van Pedwar, een prachtige handgenummerde boxset met 4 lp’s en veel extra’s, dat volgens het label een definitief retrospectief overzicht biedt van de solo werken van Davies. De box bevat naast het nieuwe album de eerder uitgebrachte Trem, Over Shadows en Wound Response.

Trem uit 2002 was twaalf jaar geleden Davies’ eerste solo album, uitgebracht op cd door het Confront label. Het bevatte opnames van een drietal optredens in Londen, optredens waarbij hij toen al de grenzen van zijn instrument opzocht. Het zijn kille, afstandelijke nummers met harde en korte plukken aan de snaren, vaak in combinatie met effecten en het gebruik van een e-bow. De ongestemde snaren en abrupte aanslagen zorgen vooral voor een moeizame luisterervaring en zal je eerder plaatsen in de experimentele noise en avant-garde minimalisme dan in de easy listening sfeer. Ontsnappen aan de oudbakken reputatie van het instrument is een kunststukje op zich, verder kan ik alleen maar concluderen dat dit een serie indrukwekkende live concerten moet zijn geweest.

Op het album Over Shadows (2007), zijn tweede solo album, gooide Davies het over een andere boeg. In één lang stuk van bijna veertig minuten laat hij de harp resoneren en vibreren tot er een  langgerekte drone ontstaat, dat zeker in het middenstuk de reden moet zijn dat hij later in zijn carrière composities van de minimalistische synthesizer pionier Éliane Radigue mocht spelen. Het grote verschil is de bewegelijkheid; Davies lijkt zijn geduld niet te kunnen bewaren waardoor er veel meer warme melodieën komen bovendrijven en zodoende aan een te meditatieve sfeer ontsnapt. Wederom een sterk staaltje van Davies de harp te laten klinken zoals niemand dat verwacht.

Over Wound Response wil ik hier niet teveel kwijt; over dit verwoestende album schreef ik immers twee jaar geleden al eens een recensie. Meteen naar het nieuwe An Air Swept Clean Of All Distance dus, een album waarop Rhodri Davies qua techniek diep in de historie en afkomst van de harp duikt. De veertien nummers halen invloeden naar boven uit – zoals David Toop aanduidt in zijn verhalende essay – Afrikaanse landen als Congo, Mali en Guinee, maar ook aloude speelwijzen uit wat ooit Mesopotamië is geweest.

De focus ligt op rudimentair spel, vlotte vingerbewegingen en improvisatie; elementen die ook al op Wound Response aanwezig waren, doch toen minder goed hoorbaar door alle distortion. Ditmaal is het geluid subtieler, al is het hak-op-de-tak werk zeker geen aanbeveling voor liefhebbers van klassieke harpisten. Opnieuw lijkt Davies gehaast met snel op en neer gaande noten en arpeggios, chaotische ritmes en een ruwe behandeling van de snaren. Toch is op deze gewaagde methode geen kritiek te leveren, want Davies beheerst zijn instrument als geen ander.

Hoewel An Air Swept Clean Of All Distance misschien wel het eerste solo album van Rhodri Davies is waarin daadwerkelijk een harp in is te herkennen, maakt zijn gedurfde benadering hem nog steeds één van de meest bewonderenswaardige artiesten die puur en alleen dit instrument gebruiken. Een uitstekende reden voor de experimentele muziekliefhebber de mooie box Pedwar is huis te halen. De vinyl boxset en het nieuwe album apart zijn vanaf eind oktober verkrijgbaar via alt.vinyl.