Zoekresultaten voor: kraak festival

Kraak festival 2014: preview

Kraak festival 2014

Over drie weken is het weer zover: dan barst in het anders nooit van levensvreugde overlopende Belgische stadje Aalst het carnavalsfeest los. Het al dan niet toevallig ermee samenvallende KRAAK festival is een reden voor mij om ieder jaar naar deze gebeurtenis uit te kijken. Voor de zesde achtereenvolgende keer kan ik mijn nieuwsgierigheid niet bedwingen en typ ik op mrbungle.nl een uitgebreide vooruitblik op het festival, dat op 1 maart 2014 plaatsvindt in het centrum voor hedendaagse kunst, Netwerk.

Met kreten als “radical taste in radical music” en “de-professionalization is the core of avant-garde” zwaait het KRAAK label al jaren de scepter in een bonte verzameling tot de verbeelding sprekende niches dat onder andere van de mainstream en zelfs underground verwilderde genres heeft opgeleverd als “off-stream avant-garde”, “deconstructed pop music”, “trancendentale post-industriële mushroom dance” en “brain melting outsider bossa funk”. Het festival – dit jaar de 16e editie alweer – is er om die diversiteit en uniciteit te vieren, om muzikale grenzen volledig te laten verdwijnen en om de bezoeker (die hiervoor slechts een schamele € 20 kwijt is) een gehele dag te laten verdwalen in een labyrint van verbazingwekkende stijlen, waarin zelfs de meest doorgewinterde muziekliefhebbers nog wel iets nieuws weten te ontdekken.

Zoals gewoonlijk is er geen headliner maar biedt het programma een gebalanceerde verdeling tussen oud en nieuw, (semi-)legendarisch en verfrissend jong. Rashad Becker hangt daar een beetje tussenin: hoewel hij een bescheiden legende is vanwege zijn werk bij vinylfabriek Dubplates & Mastering in Berlijn, mag je hem wat betreft zijn eigen muziek misschien wel een debutant noemen. Zijn eerste album kwam namelijk vorig jaar pas uit bij het PAN label, een plaat waarop duidelijk te horen is dat in zijn het dagelijks leven de frequenties zich om de oren vliegen. Subtiel gelaagde en uit de gebaande paden geplaatste microtonale elektronica is wat we waarschijnlijk kunnen verwachten van het optreden.

Voor meer ondansbare elektronische muziek kunnen we op het KRAAK festival ook bij Léo Küpper terecht. In tegenstelling tot Rashad Becker verscheen het eerste werk van deze pionier al ruim veertig jaar geleden. Volgend jaar wordt Küpper tachtig. Zijn muziek is echter springlevend en kan gerust in één adem genoemd worden met vele andere retro-elektronica albums die de laatste paar jaar opnieuw op vinyl werden uitgebracht. Dat hij zijn creativiteit niet is verloren bewees hij overigens twee jaar geleden nog met zijn Digital Voices album.

Niet zelden geven de optredens op het festival een prettig gevoel van ongemak, waarbij performances soms uit het serieuze vlak dreigen te vallen en een schaterlach maar moeilijk te onderdrukken blijkt. Gelukkig is er ook geen etiquette dus kan iedereen de ongetwijfeld bijzondere voorstelling van Enzo Minarelli op zijn eigen manier ervaren. De Italiaan combineert een bizarre poëzievoordracht met elektronische achtergrondgeluiden, mimespel en theater. Hij gaat op zeker een paar wenkbrauwen doen fronsen.

Antti Tolvi eindigde met zijn Pianoketo album nog op de vijfde plaats in mijn jaarlijstje. Of hij nu ook weer met een bijna uiteengevallen piano aan de slag gaat, is onduidelijk. Hij heeft een historie in de freejazz scene met zijn saxofoon, maar ook in de Indische muziek en elektronica. De Fin zou zomaar eens voor een grote verrassing kunnen zorgen. Dat is vermoedelijk anders bij het optreden van Ramleh. De Britse groep draait al sinds de jaren tachtig gewillig aan de power-electronics en noiseknoppen en zorgen na afloop voor tot stof vergane trommelvliezen. Geen surprise dus, wel een prima wake-up-call voor als de Duvels tol gaan eisen.

Ik heb beide tapes van het Rotterdamse Sweat Tongue in mijn bezit, en deze zijn in het afgelopen half jaar al snel favorieten geworden in huize mrbungle.nl. Dat hun muziek de term “poop rock” meekrijgt, spreekt boekdelen. De gitaarnoise van het trio kraakt, piept, huilt en blaast je in no time omver. Het aanbod uit Nederland houdt hiermee op, maar we hebben nog wel twee Antwerpese acts op het programma: Varkenshond en The Joyous Cosmology. Beide acts grossieren in kosmische jamsessies, eerstgenoemde veelal met percussie, de ander gaat meer richting Sun Ra-achtige space jazz.

Nu we het toch over jazz en improvisatie hebben, is de stap klein naar nog een oudgediende op het programma van het KRAAK festival: Jerome Cooper. Deze eigenlijk vrij onbekende freejazz drummer werkte onder meer met Art Ensemble Of Chicago, Frank Wright, Cecil Taylor en vele andere meer bekende jazzartiesten. Dat zijn spirituele en geïmproviseerde drumkunst (dat afgewisseld wordt met geestverruimende synthcomposities) tot op heden niet meer waardering heeft geoogst is mij een raadsel.

Met twee bands kunnen we voorzichtig spreken van een Portugese delegatie in Aalst. Ik ben alleen bekend met de laatste plaat Magneto Luminoso Condutor Sombra van het duo Calhau!, maar hun samenvoeging van kunstzinnige elektronica en krankzinnige vocalen heeft mij sinds vorig jaar in hun greep. Daarnaast bedient de andere act Putas Bêbadas zich met slecht geproduceerde punknoise, of compleet lui uitgevoerde psychedelica-‘n-roll. Een heerlijk chaotische rock party, daar gaat hun optreden hopelijk in uitmonden. Ik zie voor mij dat bij dat laatste de drie lieftallige meisjes van Olimpia Splendid ook aansluiten. Niet gehinderd door enige vorm van techniek maken ze rommelige gitaarmuziek waar zowel de eindeloze Finse winter als zomer in doorschijnt. The Velvet Underground is niet ver weg.

olimpia splendid

Heb ik de hele line-up dan gehad? Nee, nog een tweetal namen uit de Verenigde Staten prijken op het affiche. Form A Log specialiseert zich in beschimmelde techno, een lo-fi orgie van dreunende tapecollages; er op dansen resulteert in een trip naar een ander sterrenstelsel. De tweede is er één waar ik erg naar uitkijk. Mike Gangloff heeft als viool-, gong- en banjospeler zijn sporen dik verdiend bij het legendarische Pelt, The Black Twig Pickers, in een duo met Steve Gunn en solo. De afgelopen twee jaar is hij een aantal keren terug te vinden geweest op deze site. Hij zal in Netwerk optreden met zijn vrouw Cara, wat ongetwijfeld een inspirerend optreden gaat worden.

Verder kun je in de altijd ontspannen en gezellige sfeer je nog vergapen aan een aantal tentoonstellingen en/of de euro’s stukslaan op de platenbeurs. Conclusie: ik geloof niet dat er argumenten bestaan die verhinderen af te reizen naar de carnavalshoofdstad van Oost-Vlaanderen. In de nieuwe krant van KRAAK, The Avant Guardian, kun je meer lezen over de artiesten op de aankomende editie van het festival. Alle andere info is hier terug te vinden. Zie je op 1 maart!

KRAAK festival 2013: preview

De nieuwe burgemeester van het normaal gesproken moeiteloos in het grijze Vlaamse landschap opgaande Aalst heeft de zware taak de stad ook buiten het carnaval om weer in beweging te krijgen. Hij vergeet daarbij dat Aalst ietsje later in het jaar net zo bol staat van vertier en mêlee, sinds het KRAAK festival neerstrijkt in het centrum voor hedendaagse kunst, Netwerk. Op 2 maart 2013 is de vijftiende editie van dit annueel festijn voor de avant-garde en experimentele kunst- en muziekliefhebber. De altijd verrassende en verfrissende line-up ontleden is iets waar ik een gewoonte van heb gemaakt.

De lijst met artiesten op het festival is traditiegetrouw een exuberant en veelkleurige cocktail van solide oudgedienden en aanstormende anti-hipsters die een broertje dood hebben aan de voorgedefinieerde categorieën noise, folk, elektronica, dub, klassiek minimalisme, hiphop en zelfs auditieve theaterkunst. Outsiders die zich met kruisbestuivingen en zonderlinge combinaties buiten genres of onder de radar opereren, zonder dat er een headliner of überhaupt enige samenhang valt te bespeuren. Waar te beginnen?

Bij Richard Dawson dan maar, misschien wel diegene op het festival die qua stijl het makkelijkste in een hokje te stoppen is. Wat deze troubadour uit Newcastle laat horen, behoort tot de meest pure folkmuziek die je heden ten dage tegen zult komen. Met zijn bijzondere scheve stem doet hij soms denken aan Richard Youngs, begeleid door een primitief doch intens gitaarspel. Het is in ieder geval een optreden dat je niet wilt missen. Ergens in het voorjaar moet The Glass Trunk verschijnen, opvolger van het prachtige The Magic Bridge.

Naast Dawson zijn er nog twee geheel andere types het kanaal overgestoken. Jackson Bailey, die met twee cassettedecks onder de uiterst originele naam Tapes lofi dub mixt met analoog klinkende psychedelica, is er één van. James Williamson is de andere; hij brengt met Sleaford Mods het slechtste van Engeland naar boven. In zijn teksten welteverstaan: bedreigende doch goudeerlijke monologen met typische Britse humor over het depressieve leven van een arbeider in het toch al niet feestelijke Nottingham. De begeleidende muziek is te omschrijven als fletse punk en ijskoude new wave.

Billy Bao is een trio opgericht door de uit Baskenland afkomstige Mattin. Met de ongelijkheid der klassen in die regio in het achterhoofd, vormde hij deze naar een fictieve Nigeriaanse zanger vernoemde ultiem smerige en onstabiele noise/punk explosie. De laatste 12” – Buildings From Bilbao op Burka for Everybody – is een gestoorde mix tussen rammelende garagerock, loeihard piepende feedback en ADHD knip-en-plak werk met elektronica. Als ze voorin het programma komen te staan, zal ik van de rest wel niet veel meer horen.

Meer bandeloos lawaai kunnen we bij Guds Söner (ook wel aangeduid als The Sons Of God) verwachten. De Zweden Kent Tankred en Leif Elggren zijn al sinds halverwege de jaren tachtig smaakmakers op het gebied van maffe lichamelijke performances, ongrijpbare visuele kunst met meubels en als soundtrack krakende elektronica. Filmpjes van eerdere optredens spreken boekdelen. Het Franse trio Lubriphikattor is misschien minder ongemakkelijk om te aanschouwen, maar dat doet niets af aan hun deinende en hypnotiserende noise tracks waarin zwarte beats zich tevergeefs aan proberen te onttrekken.

Met Jonáš Gruska komen we in iets rustiger vaarwater. Deze jonge Slowaakse componist, die in Den Haag aan het conservatorium studeert, maakt subtiele elektroakoestische experimenten, moderniteit geïnterpreteerd alsof hij een aantal decennia terug leefde. Boy/girl band La Ligne Claire is juist helemaal van deze tijd. Natuurlijk, de term postpunk bestaat al langer maar niet eerder was het anarchisme waarin deze groep samenwerkt groter. De Fransen buitelen over elkaar heen in een monotoon no wave paradijs, met atonaal gegil en beats afkomstig uit Ghana. Het is waarschijnlijk eenzelfde naïef zootje op het podium als de omschrijving doet verwachten.

Ook de show van Maan, het meest veelbelovende duo dat Vlaanderen de afgelopen tijd voort heeft gebracht, is geen reden om naar de platenbeurs in de gangen van het Netwerk gebouw te sprinten. Wat we precies kunnen verwachten van deze psychedelische improvisatieact met gitaar, percussie en elektronische effecten blijft tot het einde van het optreden een raadsel, maar eind maart moet in ieder geval de debuutplaat verschijnen op het KRAAK label, na eerder een fantastische tape te hebben uitgebracht bij Smeltkop.

Naast de nieuwkomers biedt het KRAAK festival ook altijd een aantal oude rotten in het vak, dit jaar onder aanvoering van David Behrman (1937). De van oorsprong Oostenrijkse componist, die met Henri Pousseur in België studeerde, maakt minimale avant-garde composities waarbij interactie wordt gezocht tussen bepaalde live aspecten en geprogrammeerde computers. Hoe lang Jiří Wehle al ronddwaalt door de straten van Praag weet waarschijnlijk niemand; hij ziet er in ieder geval uit als iemand met heel wat jaren achter de kiezen en brengt met zijn draailier en krassende stem de volksmuziek van Tsjechië weer tot leven. Zijn optreden zal menig toeschouwer de ogen doen openen.

In de vorige edities stonden er overigens veertien muzikale acts op het programma, dus wellicht komt er nog meer bij. Maar eigenlijk is dat niet van belang. Het KRAAK festival verlaat je in een prettige trance vanwege de vele eclectische indrukken die nog lang op je in moeten werken, de vriendelijke gelijkgestemden en een beetje Duvel. Verder kunnen we ons nog vergapen aan films en de tentoonstelling Watch That Sound, met onder andere een kubus waarin de Gentse death metal formatie Serial Butcher zich spelend laat opsluiten totdat de zuurstof op is. Tot in de zone!

Tickets en info via de festival website.

Kraak festival 2012: preview

Traditioneel kunnen we ons begin maart weer verheugen op het leukste festival van het jaar. Niet op een zomerse, hip gesponsorde weide, maar in het doorgaans futloze en grauwe Aalst, in het midden van België. Een stad die zo rond carnaval een kleurrijke gedaanteverwisseling ondergaat, en dankzij KRAAK de belangrijkste artiesten van verleden en heden herbergt. Traditioneel ook, duik ik met een nieuwsgierig en onderzoekend oor de line-up in, de taart proevend voordat deze wordt aangesneden.

Meer dan ooit staan er artiesten op het KRAAK festival die in meer of mindere mate mijn muziekdragers al bevolken. Iemand als Alvarius B. bijvoorbeeld, stond bij menig kenner hoog in de jaarlijstjes vorig jaar met zijn album Baroque Primitiva. Als medeoprichter van Sun City Girls (volgens de website dé favoriete band van minstens de helft van het KRAAK festivalpubliek) zou hij een perfecte headliner zijn, ware het niet dat het festival niet met headliners werkt. Verwacht avant-garde singer-songwriter muziek met humor en exotica.

Amen Dunes oftewel Damon McMahon is een artiest wiens laatste album Through Donkey Jaw misschien wel mijn meest onderschatte plaat van vorig jaar is. Een uniek stemgeluid en zwevende jams op de echoënde gitaar laten de emmer van melancholie en psychedelica overstromen als de Dender een paar jaar geleden. Angels In America is een duo uit Brooklyn en ook zij komen uit bij geestverruimende muziek, al is de weg ernaar toe hier meer elektronisch van aard. Wavepop in slowmotion, en door een noisefilter.

De tot seksuele zelfhulp gedoemde leden van het Deense Girlseeker mochten vorig jaar in huize mrbungle de wisselbeker ophalen voor de prijs van coolste band. Ze kwamen niet opdagen, maar met de gedachte in het achterhoofd dat ze diezelfde beker in 2012 niet hoeven in te leveren, is dat ook niet erg. Het KRAAK festival vormt namelijk decor voor de re-release van hun album 1-800-GREED op vinyl (goddank geremastered). Girlseeker staat garant voor cheesy popmuziek zoals u nog nooit gehoord heeft, en lachstuipen.

Ik noem nog een act die ik eerder op mrbungle.nl heb besproken: de kosmische neger Jamal R. Moss, bekend als Hieroglyphic Being. Mijn recensie van zijn laatste album op audioMER moet voldoende zijn om u ervan te overtuigen dat deze Sun Ra-adept een niet te missen act is. Wat ik ook niet wil missen is (Tom) Darksmith. De noisy tape collages en ruisende field recordings zijn op zich niet zo bijzonder, maar de agressieve performance zal menigeen achteruit doen deinzen. Darksmith koestert een diepe haat tegen live optredens; hij scheldt uit volle borst, gooit met wat voorhanden is en nog niet zo lang geleden kwam hij met een hand in het gips thuis van een show.

Het KRAAK festival staat ook altijd garant voor verrassende ontdekkingen. Mijn favoriet is ongetwijfeld Lukas Ligeti, zoon van de vermaarde Gyorgy Ligeti. Op het album Afrikan Machinery op Tzadik bijvoorbeeld, laat de componist/percussionist zijn talent voor experiment en polyritmiek horen op de marimba lumina, een midicontroller met ingebouwde synthesizer. Wie ook gegarandeerd de wenkbrauwen gaat doen fronsen, is de Utrechtse kunstenaar Peter Fengler. Zijn optreden in de Vleeshal in Middelburg heb ik helaas moeten missen, maar ik mag nog een poging wagen. Misschien luisteren we het hele optreden wel naar een tikkende metronoom, maar wie daar de humor van inziet, zal ook het kunstzinnige ervan kunnen waarderen.

Räjäyttäjät is gemakkelijker te typen dan uit te spreken. Gelukkig is het Finse trio geen band om over te discussiëren, maar om van uit je plaat te gaan. Onvervalst effectieve en rommelige lo-fi rock-’n-roll. Waar ook ongebreideld gejamd wordt, is in het Wild Classical Music Ensemble. Muziek door mensen met écht een verstandelijke beperking; iedere muzikant die denkt dat een zorgvuldig uitgedachte compositie het summum is, zal lelijk op zijn neus kijken. Paul Dutton behoort niet tot die groep; de Canadese schrijver staat bekend om zijn geïmproviseerde stemkunst. Zonder instrumenten zal hij menigeen versteld doen staan met zijn diversiteit aan klanken.

Roscoe Mitchell (1940) mag gerust één van de beste saxofonisten ter wereld genoemd worden. In de jaren zeventig en tachtig maakte hij furore in het Art Ensemble Of Chicago, doch ook solo zal hij ongetwijfeld zijn legendarische status bevestigen en het festival naar een climax leiden. Als Rodger Stella zijn bizarre noise op het publiek loslaat, ontstaat er misschien wel een anticlimax. Deprimerende scapes die het brein uithollen is de specialiteit van dit voormalig lid van Macronympha, dat bekend stond om de gewelddadige en obscene act.

We zijn nog niet klaar. Gelukkig maar, want de droneblues van Keijo willen we niet aan ons voorbij laten gaan. Zijn vele releases kenmerken zich met klagelijke keelzang en een primitieve combinatie van traditionele en hedendaagse elementen. Op het festival zal hij vergezeld worden door de psychedelische Finse all-star band The Rambling Boys. Van de audiovisuele kunst van Sally Golding is het een kleine stap naar het filmprogramma, dit maal in handen van Cinema Nova. Er zijn ook nog tentoonstellingen en kunstenaar Joris van de Moortel laat zijn rijnaak nog even in de Dender liggen voor onder meer zijn Audi 80 installatie. Genoeg te beleven dus.

De veertiende editie zal op 3 maart aanstaande plaatsvinden in het centrum voor hedendaagse kunst, Netwerk. Via de website zijn op het moment van spreken nog kaarten verkrijgbaar, doch zou ik iedereen willen aanbevelen niet te lang te wachten met bestellen. De kans bestaat dat u heel 2012 weer achter de feiten aan rent wat betreft relevante muziek en een aantal onwaarschijnlijke shows mist.