Tag archieven: Blues

3x singer-songwriter

In de maand januari is het drie keer raak bij de platenboer, wanneer je op zoek gaat naar gevoelige liedjes van een – op het zicht dan in ieder geval – one-man band. Volgende week zien namelijk evenzoveel prachtplaten het (fysieke) levenslicht: J. Tillman, Andrew Bird en Antony & The Johnsons. De laatste twee hebben zich met hun vorige releases al min of meer bewezen, de eerst genoemde staat nu eigenlijk pas een beetje in de schijnwerpers. Laat ik daar maar eens mee beginnen.

J. (Josh) Tillman werd in de lente van 2008 als drummer bij de Fleet Foxes (die veel jaarlijstjes domineerde) gevoegd. Niet zelden verzorgt hij solo het voorprogramma, waardoor eindelijk een groter publiek kan gaan genieten van zijn platen, waarvan deze alweer de vijfde is. Dat komt vooral omdat zijn voorgaande werken via obscure labeltjes en in gelimiteerde oplagen aan de man werden gebracht. Vacilando Territory Blues was in oktober vorig jaar al digitaal verkrijgbaar, maar krijgt dus deze maand een tastbare release op Bella Union. J. Tillman krijgt op dit album hulp van enkele Fleet Foxes-leden. Incidenteel echter, want ook dit album een grotendeels gevuld met lege, desolate en eenzame folk/blues. Soms is de akoestische gitaar zelfs nauwelijks te horen en is Tillman´s melancholische stemgeluid het enige dat de pijnlijke levenslessen lijkt te willen uitdragen. Toch is Vacilando Territory Blues niet helemaal een depressieve draaikolk; Tillman heeft ook een richting gekozen met rijkere arrangementen, zoals goed te horen is op Steel On Steel, waarin blazers hun intrede doen. Op New Imperial Grand Blues lijkt hij wel een noisy bluesrock nummer te willen neerzetten. Dat maakt deze laatste plaat afwisselender en toegankelijker dan de minimalistische albums ervoor. Ben je op zoek naar iets tussen de oude Neil Young, Nick Drake, Bonnie “Prince” Billy en Jason Molina in, dan verdient dit pareltje meer aandacht dan dat er tot nu toe is geweest.

Andrew Bird heeft zijn sporen reeds verdiend; vooral zijn laatste twee albums werden uitstekend door pers en publiek ontvangen. Op Noble Beast bouwt hij zijn eigenzinnige en originele stijl verder uit. Het meest opvallende kenmerk van deze zanger is de fluitkunst, en dan bedoel ik met zijn mond als enige instrument. Een nachtegaal zou er jaloers op zijn, zo zuiver. Tweede kenmerk is de prominent aanwezige viool, of beter gezegd fiddle. Een ingetogen akoestische gitaar en de soepele, ontspannen stem van Andrew maken zijn muziek compleet. Hoewel de instrumentatie soberder lijkt dan op het vorige album Armchair Apocrypha, is het geluid juist rijker en energieker. Vrolijker bijna, ofschoon de prachtige setting nog altijd een droevig karakter heeft. Fitz & Dizzyspells is het meest opzwepende nummer dat hij in zijn carrière heeft gemaakt, dat veel mensen zal bekoren, maar is ook het meest volwassen. Voor het eerst hoor ik dat er in de muziek van Andrew Bird ruimte is voor pakkende melodieën, die je al na een tweetal luisterbeurten doen meefluiten. Een beetje handgeklap op de achtergrond doet de rest. De dynamiek ligt dit keer wat meer onderhuids, zo komt later naar voren. Het album bevat enkele goed verstopte elektronische effecten, wat het toch nog een beetje scherp randje geeft. Een groot voordeel hiervan is dat Noble Beast onderhoudender en met name meer coherent klinkt, in tegenstelling tot de voorlopers ervan. Andrew Bird´s typische maffe verhaaltjes en zelf verzonnen (rijm)woorden zijn gebleven. Dit nieuwe album is tot zover het hoogtepunt in zijn loopbaan en zijn kenmerkende stijl, misschien wel een beetje als Radiohead´s laatste album (zonder Thom Yorke), uitgekleed en van een nieuwe outfit voorzien. Noble Beast wordt overigens ook uitgebracht is een speciale editie met bonus CD die een collectie instrumentale stukken zal bevatten.

Daar waar Andrew Bird met zijn viool nauwelijks aan klassieke muziek doet denken (ook niet de bedoeling veronderstel ik), doet Antony & The Johnsons dat wel. Antony, het jongentje dat zo graag een meisje wil zijn, haalt zijn inspiratie ditmaal op een andere plek dan hij eerder deed. Op het nieuwe album The Crying Light visualiseert deze keer de theatrale dans Butoh en haar uitvinder, de 102-jarige Kazuo Ohno, de muziek en de sfeer die het oproept. Gewapend met slechts zijn stem, piano en af en toe violen en cello´s op de achtergrond, maakt Antony ongelooflijk ontroerende liedjes, breekbaar als het dunste kristal. De aparte stem en androgene voorkomen zijn al meer mensen opgevallen. Lou Reed nam hem op sleeptouw en dan leverde een deal op met Secretly Canadian. In 2005 won hij de Mercury Prize met I Am A Bird Now, en voor de luisteraar die daar bekend mee is brengt The Crying Light geen verrassingen. Net als bij Butoh loopt dramatiek en elegantie hand in hand op dit album. Toch is er ook enige vreugde of hoop te horen, bijvoorbeeld in het nummer Kiss My Name. Het centrale nummer op het album, Another World, staat terecht in het middelpunt. De manier waarop Antony beschrijft hoe hij de wereld veracht maar ook zal missen, is hartverscheurend. Lukt het om een beetje door het arty-farty en semi-travo gehalte heen te kijken, dan wordt je ongetwijfeld geraakt door de subtiele melancholie van Antony & The Johnsons.

Welke de beste is van de drie? Laten we zeggen dat J. Tillman de meest pure is, Andrew Bird de meest toegankelijke en Antony & The Johnsons de meest bijzondere. Mijn keuze is het niet, ik koop ze gewoon alledrie.

Ignatz – III


Ignatz: The water from Sami Sänpäkkilä on Vimeo

Brussel. Nou niet bepaald ’s werelds meest opbeurende stad. Geen idee waarom dit het middelpunt van de Europese Unie zou moeten zijn. Ze spreken er vaak Frans, en dat staat bij mij gelijk aan Wallonië. Een braakliggend, , door God in een diarreekramp op de vloer gescheten boerengat. Eigenlijk is België één grote, wegterende vergeetput, waarvan het deksel onmogelijk nog te lichten valt. Ja, m’n  citatenboek van Herman Brusselmans ligt al dermate lang in de wc dat het inmiddels naar stront ruikt. Toch weet het mij nog steeds te inspireren. Je moet ergens beginnen.

Brussel waren we, en België. Inmiddels komen mijn twee favoriete artiesten van dit moment uit België en het platenlabel dat ik het warmste hart toedraag ook. Gent vooral, met Kiss The Anus Of A Black Cat en het Kraak label. Maar ook Brussel. Met Ignatz oftewel meneer Bram Devens. Of hij nou zomaar een woord tegenkwam of dat Bram daadwerkelijk zijn artiestennaam ontleend aan een muizig stripfiguur uit 1910 (uit het verhaal “Krazy Cat”) zullen we waarschijnlijk nooit weten. In het verhaal gooit Ignatz de muis bakstenen op een kat die verliefd op hem/haar is. In Brussel – en ook daarbuiten -, gooit Ignatz bakstenen op de hedendaagse muziek. Mensen die zonder ziel naar muziek luisteren, zullen de muziek naar verwachting kwalificeren als “iets van een geestelijk gehandicapte”. Maar men vergeet dat we eigenlijk allemaal geestelijk gehandicapt zijn. Zoiets moet je niet negeren, maar jezelf bij neerleggen. En daar zul je niet vrolijker van worden.

De herfst, daar wordt je ook al niet vrolijker van. Het waait, je hippe t-shirts verdwijnen bij deze temperaturen achter een trui of iets dergelijks en het is nat. Nat is ook de opener op het nieuwe album van Ignatz. The Water gruist door je oorschelpen, met diepe gitaar akkoorden die vooral een herinnering oproepen aan Hendrix. Zeker wanneer Bram zijn naar hoop snakkende stem in het slagveld gooit. Alle geluiden gaan bij Bram door een vervormer. Surrealistische en afstandelijke klanken zijn het resultaat. Toch heeft III meer liedjes dan de meer onnavolgbare en noisy voorgangers op Kraak.

Blues. Ignatz heeft het, al dan niet in de vorm die je zou verwachten. Maar blues is vooral emotie. En Bram legt hier heel z´n ziel bloot, zo lijkt het. Hoelang kan je jezelf handhaven in een desolate wereld zonder kleur en warmte? Two Nights And A Day. Knarsende gitaren begeleiden je in iets meer dan 7 minuten naar het ritueel klinkende Gazing At The Fire. Het lijkt alsof Mr. Devens zijn opnames bewust met een bijl heeft bewerkt. De wazige elektronische geluidjes en drones die af en toe opdoemen door de folkblues heen, accentueren het gekkenhuis in je hersenpan als rode lippenstift op een bleke huid.

The Trail is een pad door een donker bos dat uiteindelijk leidt tot een afgrond. Schijnbaar willekeurige orgelklanken pijnigen je gedachten, en Ignatz vertelt er geen vrolijk verhaaltje bij. Ondertussen galmen de repetitieve gitaarakkoorden door je hoofd. Het is een depressieve trip die heel wat van de luisteraar vergt, maar wel zorgt voor een persoonlijke – en daardoor unieke – muzikale tragedie. De kapotte melodieën kabbelen voort op Gone, een rustig beekje vol vulkanische, nagloeiende as.

Hij is één van de weinigen die nog materiaal op cassette durft uit te brengen. Vinyl oké, maar iedereen heeft de cassettedeck toch wel al weggedaan? Nu ik erover nadenk, ik heb er ook nog één… Ignatz´ blues heeft echter ook iets moderns, waarmee hij een brug bouwt tussen verleden en heden. De manier waarop moerasblues hier hand in hand gaan met new-school elektronica is uitzonderlijk te noemen. Huilend van verdriet sleept Ignatz je door het nummer They Came And Went. Volledig a-muzikale aanslagen op de snaren van zijn gitaar ontnemen je de adem. Pas in het laatste – en misschien wel beste nummer – Dead By Noon, valt het op dat Ignatz voor het eerst op elk nummer zijn stemt als extra instrument toevoegt aan de muziek. De zware en rauwe klanken penetreren je huid als bloedzuigers in de Amazone. Je leest het goed; metaforen schieten hier opnieuw te kort.

Overigens heeft Sami Sänpäkkilä een prachtige, treffende video gemaakt bij het openingsnummer The Water. Eerder maakte die al een prachtige video bij het opzwepende pop-maar-toch-erg-alternatief Tammen Varjossa van de Finse band Eleanoora Rosenholm. Maar naar zulke vrolijke muziek luisteren we nu even niet…