Tag archieven: Cold Meat Industry

Zola Jesus – Stridulum

Twintig jaar is ze nog maar, de Amerikaanse Nika Roza Danilova. Naast haar studies Franse taal en filosofie aan de Universiteit van Wisconsin leeft ze ondertussen ook in een andere identiteit, waarbij ze haar jonge leeftijd onherkenbaar weet te camoufleren. Onder de naam Zola Jesus produceert zij aparte en volwassen muziek met grote personaliteit. De EP Stridulum is haar meest recente output op het Sacred Bones label, na eerder al diverse LP’s en singles te hebben uitgebracht.

Haar verleden werd gevormd door een geïsoleerd leven buiten de steden; vanaf haar tiende levensjaar werd operazang belangrijk. Ondanks haar lessen hierin zou ze het zingen op deze manier nooit helemaal onder de knie krijgen. Juist die imperfectie, in combinatie met een stevig stemgeluid, maakt van Zola Jesus een eigenzinnig artieste. Deze elementen laten zich verder muzikaal vertalen in zwaarmoedige, obscure lo-fi gothicmuziek, uiteraard met haar zang als hoofdrolspeler.

Stridulum is anders dan haar voorgaande werken. We horen nu rijkere arrangementen, een gladdere productie en minder lo-fi industrial. Zola Jesus doet duidelijk een poging om dichter bij het fenomeen popmuziek te komen. Ze strand gelukkig ergens halverwege, waardoor deze zes nummers wel boeiend en enerverend blijven. De dikke synthlagen doen spookachtig en mysterieus aan, en doet bij vlagen aan de Twin Peaks soundtrack denken. Zeker wanneer Stridulum wordt afgespeeld met een ongezond volume, missen de donkere klanken hun overweldigende uitwerking niet. I Can’t Stand is hier het beste voorbeeld van.

De computergestuurde drums, met een harde basdrum hamerend in de koptelefoon, doen ritualistisch aan. Luisterend naar de afsluiter Manifest Destiny moet ik daarom denken aan de acts op het Cold Meat Industry label uit eind jaren negentig, die industrial en gotisch nieuw-klassiek combineerden. De overeenkomsten met bijvoorbeeld Puissance en Sophia zijn dan ook navenant, met hier en daar een vleugje IDM misschien. Maar zoals eerder gezegd zijn Danilova’s stembanden hier het unieke selling-point. Zonder overdreven naar opera te klinken spuwt – zij het met een mooie boog – deze jongedame met veel theatrale kracht haar melancholische doch romantische teksten uit, waarin uiteindelijk alles goed komt.

Stridulatie is geloof ik nog niet echt aan mensen besteed; Stridulum heeft misschien daarom wel een onmenselijke hoeveelheid grandeur. Deze EP mag een grote stap vooruit genoemd worden voor Zola Jesus. Toch kan ik mij niet aan de gedachte onttrekken dat zij nog niet helemaal volgroeid is. En dat belooft wat.

Ordo Rosarius Equilibrio – Onani [Practice makes Perfect]

“Maar Onan wist, dat het nakroost hem niet zou toebehoren, daarom, zo vaak hij tot de vrouw van zijn broeder kwam, verspilde hij het zaad op de grond (…) En het geen hij gedaan had, was kwaad in de ogen des Heren, en Hij doodde ook hem” (Genesis 38:9-10). Onanie, de zonde van de speelzucht. La petit mort, ofwel de kleine dood wanneer er weer eens zaad wordt verspild op plekken waar God het niet voor bedoeld heeft. Op het moment dat er een album gewijd aan masturbatie verschijnt, ben ik er natuurlijk als de kippen bij. Zo geschiedde, met het achtste album van Ordo Rosarius Equilibrio, getiteld Onani [Practice makes Perfect].

In de tweede helft van de jaren negentig volgde ik het geesteskind van de Zweed Tomas Pettersson op de voet. De ambientale en middeleeuwsaandoende akoestische doch ook elektronische folk op het Cold Meat Industry label leverde – en doet dat nog steeds – een intrigerende en fascinerende luistersessie op. Zeker de eerste drie albums waren rustgevend en hypnotiserend door de gebruikte loops en afwisselend gebruikte mannelijke en vrouwelijke spraak, hoogst poëtisch rituelen vertalend in woorden. Het derde album Conquest, Love and Self Perserverance zorgde voor een soort van doorbraak voor zover dat mogelijk is in het genre dat een beperkte aantrekkingskracht dan wel blootstelling kent. Het was ook het eerste album waarop het duo flirtte met sadomasochisme en licht choqueerde met hun beeldende passie voor seksualiteit. Met een nieuwe dame in de gelederen werd dit concept verder uitgewerkt, met als bijkomend gevolg dat de act zich teveel leek te herhalen. Mijn aandacht verslapte.

In diezelfde aandacht werd eind vorig jaar weer een flinke dosis bloed gepompt, toen Ordo Rosarius Equilibrio het concept over masturbatie aankondigde en een wereldwijde oproep deed om foto- en beeldmateriaal op te sturen die het idee vereeuwigde. Er werd meer materiaal aangeleverd dan dat er voor een enkel album gebruikt kon worden. Met dat gegeven is de stelling dat men meer exhibitionistisch is ingesteld dan men eigenlijk beweert, gemakkelijk te verdedigen. Zelfbevrediging en het esthetische aspect hiervan boeit de mensheid al eeuwen, maar slechts weinigen durven het uit te spreken of visueel vorm te geven. Op dat gebied is de verkenning van de grenzen tussen pornografie en erotische kunst van O.R.E. reeds geslaagd.

Het album wordt in diverse formaten uitgebracht; om zo uitgebreid mogelijk van het grafische concept te kunnen genieten zal de liefhebber voor de vriendelijke geprijsde boxset kiezen met dvd en extra foto’s: een desillusie. De acht zwart-wit foto’s zijn weliswaar mooi maar niet suggestief of erotisch te noemen; een hals, een gepiercte tepel en een hoge hakschoen vallen wat mij betreft niet in die categorie. De dvd bevat welgeteld één videoclip van de openingstrack Glory To Thee, My Beloved Masturbator. Wanneer je heel goed kijkt zie je hierin vormen van masturberende mannen en vrouwen, maar veel wordt aan de verbeelding van de kijker over gelaten. Datzelfde geldt voor het uitgebreide cd-boekje, dat de vaste platenpers van Cold Meat Industry weigerde te drukken. Mij bekruipt het gevoel van een vijftienjarige die hoopvol ’s nachts naar de contactadvertenties op SBS 6 aan het staren is, met als hoogtepunt een wazige flits van een paarse dildo. Ook pornografie en erotiek zijn subjectieve begrippen.

Het concept overschaduwt de muziek, dat mogelijk nog minder associatie oproept met erotiek of seksuele handelingen. Tot mijn ongenoegen verdwijnt de akoestische gitaar nog meer naar de achtergrond en nemen rustige neoklassieke tonen de overhand op dit album, zoals de voorloper Apocalips al deed vermoeden. Vrij veel bombast, afgewisseld met rustige ambient stukken kenmerken het album. Sinister klokgelui ontbreekt uiteraard ook weer niet. Nieuw is wel het gebruik van het accordeon, maar deze verdrinkt een beetje in het gotische gereutel. De ritueel gesproken teksten tonen meer creativiteit, met titels als What You Sow Is What You Reap en het Italiaans gesproken Amore Rosso, Amore Marrone, Amore Nero (Il Waltzer Del Lupo Mannaro). Ik kreeg desondanks niet het idee naar een sonische exploratie van de masturbatiekunst te luisteren. Een kreet als “Fuck Me” is dagelijks te horen vanuit de mond van een met goud behangen neger, omringt door motjo’s, op vele muziekzenders; daar schrikt niemand vandaag de dag nog van. Gezien het verleden van Ordo Rosarius Equilibrio zullen luisteraars die bekend zijn met het duo nog nauwelijks een wenkbrauw ophalen.

Hoewel het lijkt dat O.R.E. vooral alleen met de aankondiging van het album wilde choqueren, zal Onani [Practice makes Perfect] de preutse mens wel degelijk de ogen doen sluiten. Diegenen die wat meer gewend zijn, zullen zich moeten afvragen wat nu eigenlijk belangrijker is: de suggestie van de beelden en de eigen fantasie of de (dis)satisfactie die de vooropgelegde geile verwachtingen oproepen. Mijn enthousiasme was met dit concept gewekt, maar persoonlijk vind ik dat het album zijn uitwerking mist. Uit de verkoopcijfers zal blijken of de voyeurs het zullen winnen van de exhibitionisten. Ik heb al zo’n plakkerig vermoeden; taboes verkopen nu eenmaal.