Tag archieven: field recordings

Neutral – Neutral

Eén van mijn favoriete bands sinds de laatste Zweedse verkiezingen is het duo Neutral, en heeft daardoor misschien wat last van overbelichting op deze site. Ik stak mijn enthousiasme over het debuutalbum niet onder stoelen of banken en aanverwante projecten (ik noem Sewer Election & Leda) en de Göteborg subcultuur worden op de voet gevolgd. Van neutrale berichtgeving is allang geen sprake meer, helemaal niet wanneer ik het felbegeerde tweede album mag vasthouden. Kan het titelloze vervolg van Dan Johansson en Sofie Herner de hoge verwachting waarmaken?

Voor wie niet genoeg kan krijgen van het unieke geluid die op het debuutalbum werd gecreëerd is er alvast goed nieuws; de formule is nauwelijks gewijzigd (alleen de trompet ontbreekt) en dus worden we opnieuw geconfronteerd met een ijskoud en afstandelijk genre dat raakvlakken heeft met no wave, gitaarnoise en field recordings. Wat wel direct bij de eerste luisterbeurten opvalt is dat de nummers nog meer ondoordringbaar lijken dan op Grå Våg Gamlestaden. Vormen van herkenning zijn van de prioriteitenlijst geschrapt, waardoor album nummer twee luistert als een collage, gesmeed van in elkaar overvloeiende en geïmproviseerde klanken. Al kan dat gevoel ook liggen aan overvloedig draaien van de eerste plaat.

Desondanks zijn er heus nog wel wat hits te vinden om een verjaardagspartij van een grillig sfeertje te voorzien. Op År dwingt een uiterst onheilspellende en minimalistische baslijn de mondhoeken omlaag, tegelijkertijd proberen orgel en ruis er wanhopig bovenuit te stijgen. Noise- en industrial liefhebbers zullen echter van een softe bedoeling spreken en pas opveren totdat het brommende Gaze voorbij komt. Alsof er veel te langzaam een rol prikkeldraad ritmisch de route aflegt tussen het linker- en rechteroor. Meeslepend, deprimerend en een potentiële floorfiller in hipster bdsm clubs. Het korrelige Utsökt Jävla Tråkma sluit nog het best aan bij de meest opvallende nummers van het debuut (Repa en Jalusie), maar met Ingen Rätt maakt Neutral duidelijk dat ze hier niet met die bedoeling zijn gekomen. Lo-fi doom metal en een oude trage stoomlocomotief die piepend, krakend en dreunend een bergpad omhoog tuft zijn de enige associaties die dit loodzware stuk recht aandoen.

De tegenhanger van het lawaai is nog altijd de zalvende poëzie van Sofie. Dat zolang het Zweedse gedeelte van de talenknobbel nog niet is geactiveerd, want de realistische teksten sluiten prima aan op de muziek. “De lucht is koud en helder wanneer je inademt en warm en benauwd wanneer je uitademt” spreekt wat dat betreft boekdelen, en laat het geografische aspect sterk aanwezig op het eerste album niet geheel verwateren. De gesproken passages zijn zeker niet het enige waarop Neutral vooruit is gegaan. Op Samma horen we zelfs iets wat voor zingen zou kunnen doorgaan.

Om weer terug te komen op de vraag aan het einde van de eerste alinea: ja. Neutral klinkt op de tweede plaat nog steeds hetzelfde, al beperken ze zich niet meer tot één wijk in Göteborg. Neutral gaat voor een globale deconstructie, beginnend bij de eigen sound. Abstracter en doeltreffender dan het debuut doet Zweden hier wederom een gooi naar de beste plaat van het jaar.

Floris Vanhoof – Cycles Of Confusion

In januari van dit jaar noemde ik Floris Vanhoof al één van de meest creatieve figuren in het hedendaagse Vlaamse kunstlandschap. Dit onder meer vanwege de release van de cassette Hootcha op het Stenze Quo label. Zou je deze tape nog kunnen zien als een tussendoortje, zijn recente album Cycles Of Confusion is een belangrijk nieuw hoofdstuk in de discografie van de jonge Belg.

Dit is zijn tweede lp na het tamelijk noisy debuut Time Slime op Ultra Eczema. Cycles Of Confusion (of zijn output van de laatste twee jaar in het algemeen) hiermee vergelijken verraadt dat Floris genuanceerder is geworden. De dikwijls zelf gefabriceerde synthesizers brengen vandaag de dag minder gekraak en meer subtiele, melodische geluiden voort, zoals altijd in gezelschap van zijn eigengemaakte films. Wie hem weleens live heeft gezien weet dat die twee elementen niet zonder elkaar kunnen. Dat maakt zijn werk ook meteen zo bijzonder: de symbiose van beeld en geluid is onontkoombaar, een mutualisme. Sceptici zullen zich daarom terecht afvragen waarom er überhaupt releases zijn met alleen maar audio. Toch weet hij op een of andere manier zijn films mee te sleuren in zijn muzikale experimenten, en Cycles Of Confusion is daar één van.

Op de A-kant van deze lp horen we een live registratie, opgenomen op vier sporen en geheel opnieuw bewerkt in zijn studio. Het is naar eigen zeggen een mislukte poging om Persian Surgery Dervishes van Terry Riley te hermaken met een sequencer. Uiteindelijk horen we de pulserende analoge geluiden van modulaire synthesizers, de luisteraar al snel in meditatieve toestand brengend, mede dankzij de kunst van herhaling. En daar doemen dan net zo vlot beelden bij op. Vanwege het abstracte en ongrijpbare karakter zullen deze wellicht voor ieder anders zijn. Die ruimte voor eigen interpretatie mag je gerust een pluspunt noemen.

Als je dacht dat de A-kant de zintuigen prikkelde, dan heb je het vinyl duidelijk nog niet omgedraaid. In iets meer dan twintig minuten laat Floris Vanhoof op de andere zijde een fascinerende compositie horen in zijn typische persoonlijke collagestijl, gebruik makend van de meest bizarre en uiteenlopende geluiden. Zo is het een oude flipperkast die de inleiding verzorgt en komen er geluidseffecten van Suzanne Ciani voorbij, terwijl verderop een heuse brassband is te horen. De synthesizer is de verbindende factor, die ervoor zorgt dat de verwarring binnen de perken blijft. Toch werkt het improvisationele karakter van de muziek wederom het vormen van allerlei beelden in de hand.

Ondanks het gebrek aan echte visuele ingrediënten – met uitzondering van de prachtige hoes – is Cycles Of Confusion meer dan alleen maar een plaat. Het is een ontdekkingsreis (pardon voor het cliché) langs de kleurrijke wereld van Floris Vanhoof, een uiterst veelzijdig kunstenaar die verder kijkt dan menig ander. Dat maakt van dit album een must-have. De lp is verkrijgbaar via KRAAK.

Charlemagne Palestine & Janek Schaefer

Ja, zo ziet dat er dan uit: een beetje lullig. Het demonenmasker dat geleverd wordt bij de lp Day Of The Demons van Charlemagne Palestine en Janek Schaefer is een leuk grapje van Desire Path Recordings maar de buren ermee angst aanjagen zit er niet in. Misschien moet dat dan maar met de muziek, al is dat op papier lastig met twee artiesten die hun sporen hebben verdiend in de minimalistische muziek.

Charlemagne Palestine heeft inmiddels de pensioenleeftijd bereikt, doch stoppen zie ik hem nog niet snel doen. Al sinds de jaren zeventig verblijdt hij menig experimenteel muziekliefhebber met composities die qua klank en toon beperkt blijven, maar wat betreft beleving enorm intens kunnen overkomen. De veel jongere Janek Schaefer heeft hem echter allang ingehaald wanneer we over omvang van discografieën praten. De conceptuele geluidskunstenaar is vooral bekend vanwege zijn zelfgebouwde installaties, waarbij veel gebruik wordt gemaakt van field recordings.

De plaat is minder minimalistisch dan je van deze twee heren zou verwachten. Raga De L’apres Midi Pour Aude bestaat uit kalm aanzwellende drones uit de shruti box (een soort harmonium), aangekleed met spookachtige zang en desolaat luidende bellen van een carillon. Het nummer werkt in een kwartier naar een intense climax toe, waarna het in vijf minuten naar een stille afronding sluipt. Sfeervol is het allemaal wel; zeker de zang geeft het ook iets ritualistisch mee. Toch is het niet alleen maar duisternis dat de klok slaat. Termen als rustgevend en hemels zijn net zo veel van toepassing.

Fables For A Far Away Future – kant B – doet de titel van het album wat meer eer aan. Om de bezeten orgelspeler kom je in dit nummer niet heen. Verderop is er ook wat meer ruimte voor field recordings: rafelige opnames die verder weinig houvast bieden, maar wel variatie brengen. De mastering van James Plotkin zorgt ervoor dat dit alles zich op sublieme wijze aan de luisteraar openbaart.

Wellicht verwachte ik met de titel en verpakking te veel hel en verdoemenis. Aan de andere kant, wanneer je deze muziek op zo’n manier in de markt zet schep je ook bepaalde verwachtingen. Uiteindelijk moet je je daar niet door laten leiden. Day Of The Demons is gewoon een geweldige sfeervolle plaat die liefhebbers van drones, ambient en field recordings zal aanspreken. Voor hel en verdoemenis: ik zie dat de Diablo 3 servers weer online zijn!