Tag archieven: J Tillman

3x singer-songwriter

In de maand januari is het drie keer raak bij de platenboer, wanneer je op zoek gaat naar gevoelige liedjes van een – op het zicht dan in ieder geval – one-man band. Volgende week zien namelijk evenzoveel prachtplaten het (fysieke) levenslicht: J. Tillman, Andrew Bird en Antony & The Johnsons. De laatste twee hebben zich met hun vorige releases al min of meer bewezen, de eerst genoemde staat nu eigenlijk pas een beetje in de schijnwerpers. Laat ik daar maar eens mee beginnen.

J. (Josh) Tillman werd in de lente van 2008 als drummer bij de Fleet Foxes (die veel jaarlijstjes domineerde) gevoegd. Niet zelden verzorgt hij solo het voorprogramma, waardoor eindelijk een groter publiek kan gaan genieten van zijn platen, waarvan deze alweer de vijfde is. Dat komt vooral omdat zijn voorgaande werken via obscure labeltjes en in gelimiteerde oplagen aan de man werden gebracht. Vacilando Territory Blues was in oktober vorig jaar al digitaal verkrijgbaar, maar krijgt dus deze maand een tastbare release op Bella Union. J. Tillman krijgt op dit album hulp van enkele Fleet Foxes-leden. Incidenteel echter, want ook dit album een grotendeels gevuld met lege, desolate en eenzame folk/blues. Soms is de akoestische gitaar zelfs nauwelijks te horen en is Tillman´s melancholische stemgeluid het enige dat de pijnlijke levenslessen lijkt te willen uitdragen. Toch is Vacilando Territory Blues niet helemaal een depressieve draaikolk; Tillman heeft ook een richting gekozen met rijkere arrangementen, zoals goed te horen is op Steel On Steel, waarin blazers hun intrede doen. Op New Imperial Grand Blues lijkt hij wel een noisy bluesrock nummer te willen neerzetten. Dat maakt deze laatste plaat afwisselender en toegankelijker dan de minimalistische albums ervoor. Ben je op zoek naar iets tussen de oude Neil Young, Nick Drake, Bonnie “Prince” Billy en Jason Molina in, dan verdient dit pareltje meer aandacht dan dat er tot nu toe is geweest.

Andrew Bird heeft zijn sporen reeds verdiend; vooral zijn laatste twee albums werden uitstekend door pers en publiek ontvangen. Op Noble Beast bouwt hij zijn eigenzinnige en originele stijl verder uit. Het meest opvallende kenmerk van deze zanger is de fluitkunst, en dan bedoel ik met zijn mond als enige instrument. Een nachtegaal zou er jaloers op zijn, zo zuiver. Tweede kenmerk is de prominent aanwezige viool, of beter gezegd fiddle. Een ingetogen akoestische gitaar en de soepele, ontspannen stem van Andrew maken zijn muziek compleet. Hoewel de instrumentatie soberder lijkt dan op het vorige album Armchair Apocrypha, is het geluid juist rijker en energieker. Vrolijker bijna, ofschoon de prachtige setting nog altijd een droevig karakter heeft. Fitz & Dizzyspells is het meest opzwepende nummer dat hij in zijn carrière heeft gemaakt, dat veel mensen zal bekoren, maar is ook het meest volwassen. Voor het eerst hoor ik dat er in de muziek van Andrew Bird ruimte is voor pakkende melodieën, die je al na een tweetal luisterbeurten doen meefluiten. Een beetje handgeklap op de achtergrond doet de rest. De dynamiek ligt dit keer wat meer onderhuids, zo komt later naar voren. Het album bevat enkele goed verstopte elektronische effecten, wat het toch nog een beetje scherp randje geeft. Een groot voordeel hiervan is dat Noble Beast onderhoudender en met name meer coherent klinkt, in tegenstelling tot de voorlopers ervan. Andrew Bird´s typische maffe verhaaltjes en zelf verzonnen (rijm)woorden zijn gebleven. Dit nieuwe album is tot zover het hoogtepunt in zijn loopbaan en zijn kenmerkende stijl, misschien wel een beetje als Radiohead´s laatste album (zonder Thom Yorke), uitgekleed en van een nieuwe outfit voorzien. Noble Beast wordt overigens ook uitgebracht is een speciale editie met bonus CD die een collectie instrumentale stukken zal bevatten.

Daar waar Andrew Bird met zijn viool nauwelijks aan klassieke muziek doet denken (ook niet de bedoeling veronderstel ik), doet Antony & The Johnsons dat wel. Antony, het jongentje dat zo graag een meisje wil zijn, haalt zijn inspiratie ditmaal op een andere plek dan hij eerder deed. Op het nieuwe album The Crying Light visualiseert deze keer de theatrale dans Butoh en haar uitvinder, de 102-jarige Kazuo Ohno, de muziek en de sfeer die het oproept. Gewapend met slechts zijn stem, piano en af en toe violen en cello´s op de achtergrond, maakt Antony ongelooflijk ontroerende liedjes, breekbaar als het dunste kristal. De aparte stem en androgene voorkomen zijn al meer mensen opgevallen. Lou Reed nam hem op sleeptouw en dan leverde een deal op met Secretly Canadian. In 2005 won hij de Mercury Prize met I Am A Bird Now, en voor de luisteraar die daar bekend mee is brengt The Crying Light geen verrassingen. Net als bij Butoh loopt dramatiek en elegantie hand in hand op dit album. Toch is er ook enige vreugde of hoop te horen, bijvoorbeeld in het nummer Kiss My Name. Het centrale nummer op het album, Another World, staat terecht in het middelpunt. De manier waarop Antony beschrijft hoe hij de wereld veracht maar ook zal missen, is hartverscheurend. Lukt het om een beetje door het arty-farty en semi-travo gehalte heen te kijken, dan wordt je ongetwijfeld geraakt door de subtiele melancholie van Antony & The Johnsons.

Welke de beste is van de drie? Laten we zeggen dat J. Tillman de meest pure is, Andrew Bird de meest toegankelijke en Antony & The Johnsons de meest bijzondere. Mijn keuze is het niet, ik koop ze gewoon alledrie.

Jaarlijst 2008: #3

De Fleet Foxes zijn in heel veel jaarlijsten ver bovenin te vinden. Met heeft het over de Pet Sounds van het nieuwe millennium, en da’s niet niks. Het is dan ook een prachtig, warm, harmonieus album vol aanstekelijke liedjes. Eigenlijk doen ze precies waar muziek maken om draait, zonder dat er gezichtsverlies geleden wordt vanwege té commerciële bedoelingen. Waarom dan niet op de hoogste positie?

Het eerder genoemde, misschien wel invloedrijkste album in de hedendaagse popmuziek stond in 1966 ook niet op nummer 1 in de meeste jaaroverzichten. 1966 was ook het jaar van Revolver van The Beatles, en Blonde on Blonde van Bob Dylan. Dat Pet Sounds daar niet boven stond, had volgens Brian Wilson vooral te maken met de slechte promotie van Capitol. Vanuit een ander oogpunt kun je ook afvragen of albums in die klasse gewoon meer tijd nodig hebben om uit te groeien tot het beste album aller tijden. In 1966 wist niemand hoe de moderne muziek zich zou gaan ontwikkelen. Nu weten we dat ook niet. En wat dat betreft is de positie van Fleet Foxes niet anders in 2008.

Het is allemaal erg hard gegaan met de Fleet Foxes. De schoolvrienden Robin Pecknold en Skyler Skjelset uit Seattle begonnen een band en namen met een aantal extra muzikanten een demo op in 2006 dankzij producer Phil Ek. In 2007 werd er begonnen met de opnamen van een volledig album. De populariteit van de band op internet begon inmiddels naar eenzame hoogten te stijgen. Dat hadden de Beach Boys nog niet in 1966… Dat resulteerde in een contract bij het eveneens – hoe kan het ook anders – in Seattle residerende Sub Pop, bekend geworden dankzij Nirvana. Dankzij de vele nummers die ze in die tijd hadden geschreven, kwam er in het voorjaar van 2008 al een EP uit, genaamd Sun Giant. Deze vijf nummers alleen al deed menig muziekjournalist van z’n stoel vallen. Luister maar eens naar het briljante Mykonos. Speel op een paar grote festivals, breng een volledig album uit dat nóg beter is dan de EP en het feest is compleet.

De sterke punten van Pet Sounds zijn de eenvoud en de samenzang, en Fleet Foxes weten deze perfect te combineren. Zelf noemen ze het “baroque pop”, en de combinatie van folk-rock, jaren 60 west-coast pop en Americana  is zo rijk als die omschrijving lijkt te willen zeggen. De vaak akoestische muziek wordt verder ondersteund door bescheiden ritmiek vanaf het drumstel (overigens sinds kort bespeeld door Josh Tillman, ook als solist een aanrader!). Dat doet de schijn ophouden dat de muziek van de Fleet Foxes simpel is. Maar net als bij Pet Sounds zijn de onderlagen complex. De bij vlagen vijfkoppige samenzang, niet zelden acapella, is in perfecte harmonie en doet verder denken aan Crosby, Stills & Nash, The Byrds en Love. Het schilderij van Pieter Breughel uit 1559 genaamd De Blauwe Huik ofwel De Spreekwoorden, waarop 78 spreekwoorden en uitdrukkingen zijn uitgebeeld, siert de cover en symboliseert zowel de variatie als de cohesie.

Nu lijkt deze recensie – voor de mensen die Fleet Foxes nog niet gehoord hebben – alsof de band uit Seattle klakkeloos de Beach Boys nadoen. Hoewel de invloeden goed zijn terug te horen, hebben de Fleet Foxes toch iets unieks. Ten eerste zijn de Fleet Foxes verre van een surf band; de oorsprong zit meer in het platteland, het boerse. Dat maakt ook de sfeer wellicht wat meer neerslachtig, hoewel de jongens uit Californië toch ook aardig depressieve nummers konden schrijven, vooral tekstueel. Brian Wilson was 24 toen Pet Sounds geschreven werd, en liedjesschrijver en zanger Robin Pecknold scheelt niet veel. Misschien loop ik te hard van stapel. Misschien is dit een album dat men dertig jaar later probeert te coveren.

Ik zei al dat deze band aardig de hemel in word geprezen door alle grote magazines. Die zijn altijd goed in een hype te creëren om vervolgens het tweede album de grond in te boren. Ik denk niet dat dit met de Fleet Foxes gaat gebeuren. Dit album is er één gemaakt om trends te overleven. Dit is een album die ik, hoop ik dan althans, nog regelmatig opzet. En het belooft wat voor een volgend werk. Een vos verliest wel zijn haren, maar niet zijn streken, namelijk.

#03. Fleet Foxes – Fleet Foxes (Sub Pop / Bella Union)
#04. Jacob Golden – Revenge Songs (Echo)
#05. The Tallest Man On Earth – Shallow Grave (Gravitation)
#06. Kiss The Anus Of A Black Cat – The Nebulous Dreams (Conspiracy)
#07. Bowerbirds – Hymns For A Dark Horse (Dead Oceans)
#08. Bon Iver – For Emma, Forever Ago (Jagjaguar)
#09. Mrs Jynx – The Standoffish Cat (Planet Mu)
#10. Frightened Rabbit – The Midnight Organ Fight (FatCat Records)