Zoekresultaten voor:

Heleen van Haegenborgh, Kristof Roseeuw & Jürgen De Blonde – Akerselva

Vorig jaar ging een lang gekoesterde droom in vervulling: ik bracht een paar weken van mijn vakantie door in Noorwegen. Als bijna vanzelfsprekend kom je dan ook in Oslo terecht. De door opvallende architectuur gedomineerde hoofdstad wordt in een oostelijk en westelijk deel opgesplitst door de korte rivier Akerselva, die bijzonder veel hoogteverschil kent. Hoewel de parken en paden erlangs toentertijd vooral bevolkt werden door graafmachines voor een nodige opfrisbeurt, was een wandeling langs onder andere oude fabrieken het meer dan waard. Dat vond ook de Belgische tekenaar dan wel kunstenaar Johan de Wilde, die in zeven jaar tijd een fotografisch verslag maakte van zijn tochten langs diezelfde rivier.

01_frontcover_akerselva-1

De foto’s werden in 2012 in boekvorm uitgegeven door uitgeverij Het Balanseer in Aalst, de stad die geheel toevalligerwijs ook onderwerp is van mijn vorige bericht. Het boek en de beelden leverden blijkbaar zoveel inspiratie op, dat een drietal musici zich niet meer kon bedwingen en een soundtrack maakte: Heleen van Haegenborgh (piano), Kristof Roseeuw (contrabas) en Jürgen de Blonde (elektronica). Bij die laatste naam was er een moment van herkenning, en die mij deed besluiten de lp Akerselva aan te schaffen. Gezien de verzameling muziek in huize mrbungle van De Blonde’s alter ego Köhn was ik dat ook wel min of meer aan mijn stand verplicht.

Deze lp beluisteren en zelfs recenseren zonder het boek te hebben gezien klinkt als heiligschennis, doch is het ook een compliment aan de artiesten dat de muziek zonder, haar uitwerking niet mist. De stijl is het beste te omschrijven als elektro-akoestische improvisatie, invloeden uit de freejazz, minimalisme en avant-garde combinerend. Met die schets in het achterhoofd is het niet moeilijk te bedenken dat Akerselva evenveel bijna-stiltes bevat als spannende interacties. Dat er in de muziek ruimte is voor beeldvorming en reflectie is alleen achteraf bekeken logisch, in de eerste instantie volledig natuurlijk.

De twee zijden van het vinyl dragen vier stukken, waarvan de eerste één hele kant in beslag neemt. Uiterst fragiel wordt er opgebouwd met de klanken van resonerende toetsaanslagen op de piano, totdat de contrabas en elektronische effecten van Haegenborgh een agressief middenstuk in duwen. Als geschrokken van hun eigen korte uitbarsting trekt het trio zich weer terug in een periode van bezinning, om voorzichtig aftastend zich opnieuw naar een improvisatieclimax toe te werken. Kant B is overzichtelijker, met relatief meer structuur en drie kortere nummers. Desalniettemin is er minstens zoveel tensie, variatie en mystiek als op kant A. Het kronkelige samenspel lijkt welhaast ondoorgrondelijk, totdat na een kleine drie kwartier de symbiose een vergenoegd gevoel oplevert.

Akerselva is in conclusie een prachtige lp. De wijze waarop de muzikanten present elkaar tot op zekere hoogte vrijlaten, maakt dat deze composities zich elke luisterbeurt weer in andere bochten lijken te wringen. Veranderlijk, en toch in zekere zin voorspelbaar. Zoals je ook weet welke richting een rivier op stroomt, maar dat de natuurlijke bewegingen blijven boeien.

In een oplage van tweehonderd exemplaren is Akerselva verkrijgbaar via Het Balanseer.

Köhn – Random Patterns

Jürgen de Blonde – beter bekend als Köhn – verraste in 2009 vriend en vijand met zijn geweldige We Need More Space In The Cosmos. Hij ging aan de slag met vintage synthesizers, haalde zijn inspiratie uit de kosmische muziek dan wel de Berlijnse (kraut)school, en creëerde een retrofuturistisch meesterwerk dat menig luisteraar in gewichtloze toestand bracht. Maar wie dacht dat Köhn hiermee een definitieve stijlkeuze had gemaakt, komt bedrogen uit.

Op Random Patterns, soloalbum nummer vijf alweer, breekt Köhn met enige traditie en stort zich ditmaal op minimalisme en een oud Italiaans elektronisch orgel (de Armon P200s). Het uitgangspunt is een simpel toetsenpatroon, dat langzaam vervormd, en zo nauwelijks merkbaar overvloeit in weer een nieuw patroon. Met onder meer Steve Reich als inspiratie laat hij de subtiele transformaties in de toetsencombinaties over aan het toeval, willekeurige ingevingen of gewoon het gevoel. Het is de meest pure manier van componeren, live opgenomen, en gunt ons daardoor een blik in de ziel van de maker.

De minimale orgelklanken zijn opgedeeld in vier nummers, welke in de titel elk weer een anagram vormen van Random Patterns. De langste daarvan is Armon Dates Ptrn, dat met ruim twintig minuten de gehele A-kant van het vinyl bedekt. In dat tijdsbestek luisteren de variaties op het patroon als een illusie, die voor een ontspannen en meditatieve luisterervaring zorgt. De kortere stukken zijn hierin wat directer, maar door weer wat andere effecten aan de tonen toe te voegen voelen deze minstens zo warm en relaxed aan. Een mooi voorbeeld hiervan is Mantra Portends, dat in combinatie met de door de Vlaming zelfgemaakte video met het brein van de kijker / luisteraar lijkt te spelen.

Köhn laat met Random Patterns zien dat hij een muzikant is die zichzelf steeds opnieuw weet uit te vinden. Het is een knap en gedurfd concept waarin hij zich meer blootgeeft dan ooit. Vergeet ik nog bijna te vermelden dat het ook gewoon mooi klinkt. Random Patterns is uitgebracht op het Belgische KRAAK label.

Köhn – We Need More Space In The Cosmos

Albumhoezen kunnen soms zoveel zeggen. Wat zegt een kunstwerk uit de Geometrical Abstraction Art Collection van Yves Jeanson op de hoes van een lp? Abstractheid, natuurlijk. De kleuren van de regenboog geven een daarnaast de stemming mee van de trippy jaren zeventig. De ster met acht punten doet behalve denken aan het hemellichaam ook aan eindeloosheid denken, vanwege de draaiende vorm. De zwarte achtergrond biedt een blik in de duisternis. Nog even en ik ga hier dromen lopen uitleggen. Nee, ik wilde het over het laatste wapenfeit van de Belgische ridder Jürgen de Blonde hebben, ook wel bekend als Köhn. De beste dertiger heeft naast zijn al zijn projecten tijd gevonden om op het altijd frisse Kraak platenlabel onder zijn pseudoniem Köhn (West-Vlaams dialect voor konijn) zijn inmiddels vierde album op de wereld los te laten. Het verleden wijst in de richting van frutselelektronica, maar Jürgen heeft duidelijk aangekondigd – en laten horen – dat hij terugpakt naar de oude synthesizer, een jeugdliefde. Dat beloofd wat. We Need More Space In The Cosmos is de naam.

Twee nummers over de acht minuten openen de lp, mits de naald goed geplaatst is. The Ocean That Has No West And No East zal ongetwijfeld een verwijzing zijn naar het immense heelal, en hypnotiserend klanken zijn hier troef. Herhaling, loops, echo’s en een geveinsde gitaar bepalen het klankbeeld. Zelfs met je ogen dicht tollen je oogballen in de kassen van de kosmische trip die ze hier te verduren krijgen. Spacy is natuurlijk een term die dikwijls gebruikt wordt om het stilleggen van bepaalde hersenactiviteiten aan te duiden, maar kan ook aangeven dat iets buitenaards goed is. Dat laatste is ondermeer van toepassing op Space Is No Place, waar dromerige klanken, weggemoffelde rituele zang en kalmerende orgelmelodieën elkaar vinden, uiteindelijk uiteen spattend in een orgie van artificiële geluiden. In plaats van The Beatles had de NASA veel beter dit de ruimte in kunnen sturen. Hoewel Lucy In The Sky With Diamonds net zo hard refereert aan C20H25N3O.

In het derde nummer Goodbye Pluto komen de karakteristieke harde analoge synthklanken je zoemend van een warme deken voorzien. Wel eentje die al veertig jaar niet meer is gewassen. In de eindeloze ruimte is niets lekker warm en vriendelijk, ook Buck Rogers niet. Naargelang het nummer voortkabbelt, waan je het eigen persoon al zwemmend door de “Star Gate”, die aan het einde van 2001: A Space Odyssey al voor een redelijke trip zorgde.

Aan de andere kant van het vinyl vinden we The Aids Of Space, een bewijs voor Köhn’s talent voor spitsvondige titels. We horen voor het eerst beats en weer veel vintage synthesizers die een net zo spooky als spacy sfeer neerzetten. Aan de andere kant is dit intense nummer met de sarcastische titel een treffende verwijzing naar het belachelijke verlangen van de mensheid om het heelal te koloniseren, simpelweg omdat er te weinig ruimte op aarde zou zijn. Ik denk eerlijk gezegd dat het immunodeficiëntiesyndroom buiten de dampkring alleen maar harder te keer zal gaan.

Het korte For About One Minute, It Seemed To Work Just Fine is net als Opinions Are Like Assholes, The Internet Is Full Of Them een rare eend in de bijt. Eerstgenoemde doet denken aan Köhn’s eerdere werk, met ruisende elektronica, bliepjes en kraakjes. Om vervolgens met de navolgende track een intens krautrock nummer neer te plempen, waarbij veel respect wordt getoond voor de meesters van meer dan dertig jaar geleden. Afsluiter Alpha Arietis is niet de felste ster op deze lp, maar brengt wel weer rust en warmte. Niet toevallig is de afkorting LSD afkomstig van een Duits woord; Alpha Arietis grijpt schaamteloos terug naar de Duitse space/kraut scene uit de jaren zeventig.

Een oerknal kan je deze plaat niet noemen, aangezien flink uit het aloude vaatje wordt getapt die Jean-Michel Jarre, Klaus Schulze en zelfs Vangelis al hadden volgegoten. Toch valt er iets van de originaliteit van dit album te zeggen. Een gemiddeld persoon die de genoemde inspiratiebronnen tot z’n muziekcollectie mag rekenen, zal lp’s als Oxygene, Mirage of Heaven And Hell hoogstwaarschijnlijk in een stoffige doos op zolder hebben staan, naast de platenspeler. Er zijn heden ten dage verdomd weinig artiesten die zich aan deze retrofuturistische variant wagen, dus wat dat betreft een pluim voor Köhn. Dat We Need More Space In The Cosmos in de eerste instantie alleen op vinyl verkrijgbaar was (tegenwoordig ook digitaal), maakt het meer dan alleen een muzikale hommage.

Wubbo Ockels met zijn mooie snor (waar is die gebleven? – die snor dan) wordt in mijn beleving qua heldendom ingehaald door een nieuwe astronaut: Jürgen de Blonde. We Need More Space In The Cosmos is de lancering van zijn comeback geweest. Een comeback die van mij net als het heelal nog wel even mag uitdijen, zodat we straks lekker veel “space” in de kosmos hebben.