Tag archieven: Peter Broderick

Broderick

Het regent. Het is donker. Een avond om binnen te blijven en jezelf aan het haardvuur te warmen. Het liefst nog met muziek die zachtjes de slaap opwekt doch niet doorzet. Klanken die ontspannen en toch spannend genoeg zijn om het gehoor te blijven boeien. Melancholie zo overtuigend gebracht dat je er weer vrolijk van wordt. Genieten in een roes. Voor dit soort praktijken hoef je tegenwoordig helemaal niet meer thuis te blijven: bij Avonduren kan men alles vinden wat men nodig heeft op een druilerige herfstavond. Dat was zeker het geval afgelopen vrijdag, de eerste keer dan Middelburg werd bezocht door Peter Broderick.

Hij stond al vaker op deze site. In januari van vorig jaar beloofde ik na de release van Home dat we nog wel meer van Broderick zullen horen. Ook op piano. En zo geschiedde. Broderick strooide werkelijk met releases de afgelopen twaalf maanden: 4 Track Songs, Blank Grey Canvas Sky, Music For A Sleeping Sculpture Of Peter Broderick, Music For Falling From Trees, Ten Duets, How They Are en de meest recente Music For Contemporary Dance. Het schijnt dat hij bezig is met een opvolger van het singer-songwriter album Home (naast wat een magistrale samenwerking moet worden met Nils Frahm), maar de laatste tijd heeft hij zich vooral geconcentreerd op de klassieke muziek en piano.

How They Are is een spontaan album geworden. Zo verzon hij het openingsnummer rijdend in de auto, bij gebrek aan een werkende radio. Door een knieoperatie was Broderick ook een tijdje aan huis gebonden. Je kunt dan natuurlijk bij het haardvuur gaan zitten, maar bij de multi-instrumentalist stroomt muziek door de aderen. In vier dagen tijd nam hij misschien wel zijn meest pure album op. Wanneer het tweede nummer Human Eyeballs On Toast – om één van de zeven hoogtepunten te benoemen – begint, word ik meteen in het weemoedige hart geraakt. How They Are is in Middelburg het middelpunt van Broderick’s set in de stemmige kamer. Ik geniet.

Music For Contemporary Dance is anders. Het tweeluik bestaat uit composities die gemaakt zijn voor choreografieën, zoals de titel impliceert, en zijn daarom volledig instrumentaal. Wanneer dat ook nog wordt gepresenteerd op doorzichtig vinyl, ben ik helemaal gelukkig (ja, ik koop steeds meer vinyl, daarover later wellicht meer). De piano verdwijnt naar de achtergrond en de liefde voor strijkinstrumenten en elektronica wordt zichtbaar, zonder dat de muziek niet meer te classificeren is als klassiek. Men kan mij gerust wereldvreemd noemen wat betreft dansvoorstellingen. Toch kan ik me goed voorstellen dat er uit pompeuze en orkestrale stukken als Understanding iets sierlijks uit de bewegende mens te halen valt. Meer dan de beelden van Broderick die bij Avonduren ogenschijnlijk eenvoudig wisselt van instrument heb ik niet nodig.

Wat de albums betreft durf ik nog geen voorspellingen te doen, maar het optreden bij Avonduren zorgt er in ieder geval alvast voor dat Peter Broderick in een jaarlijstje beland met mijn naam eronder. Met overigens ook een grote pluim voor het voorprogramma Tsukimono, waarvan ik graag meer had gezien dan het kwartiertje dat hij nu zijn kunsten liet horen. Het verslag dat ik namens 3voor12/Zeeland schreef, is hier te lezen.

Machinefabriek & Peter Broderick

De meeste mensen in mijn omgeving heb ik al meerdere malen verveeld met mijn enthousiasme voor Machinefabriek, Rutger Zuydervelt voor intimi. Zijn hoge kwaliteit als ook de kwantiteit kan op veel bijval rekenen van mijn kant. Het jaar 2009 was daar geen uitzondering op. Menigeen heeft weer kunnen genieten van meer dan tien releases van zijn kant, al dan niet samenwerkingen met andere muzikanten.

Eén van die samenwerkingen heb ik lang naar uitgekeken: die met Peter Broderick. Dat dit Deense wonderkind (alhoewel geen kind meer) steeds vaker afwijkt van de gebaande paden die zijn vaste band Efterklang heeft neergelegd, is eerder regel dan uitzondering. Zijn solowerk kan ik dan ook meer waarderen, omdat hij zijn creatieve uitersten op muzikaal gebied hier graag verkent. Dat is ook exact de bedoeling geweest van het album Blank Grey Canvas Sky; elkaar tot het toppunt drijven van inventiviteit en nieuwe territoria ontdekken in schrijven en maken van muziek.

Het resultaat is meer dan ik had kunnen verwachten en behoort tot het beste wat deze twee heren tot nu toe geproduceerd hebben. Ze verschillen wel degelijk in de manier van muziek produceren (songwriting en klassiek versus abstract en improvisatie), maar Peter en Rutger vullen elkaar aan alsof ze nooit anders hebben gedaan. Melancholisch door de piano, strijkers en – sporadisch – de stem van Broderick, mysterieus en fascinerend door de knisperende gemanipuleerde geluiden van Machinefabriek. Hier wordt een klanklandschap gecreëerd dat buitenproportioneel uitgestrekt is en waar iedere vierkante meter boeit. Zeker op Planes, opener Departure en afsluiter Homecoming (waarop ze nog hulp krijgen van Nils Frahm op piano) is de pracht ongekend. In de tijd van korte dagen en lange nachten levert Blank Grey Canvas Sky vanzelfsprekend een flinke lading aan ontroering op.

Broderick zit net als Machinefabriek niet stil. In december zag ook Music For A Sleeping Sculpture of Peter Broderick het daglicht. Eigenlijk is daglicht niet het juiste woord. Music For A Sleeping Sculpture… is namelijk begonnen als een uitdaging muziek te maken om bij in slaap te vallen. Dat hoeft niet meteen saai te zijn, bewijst dit stuk van ruim een half uur. Met zelfgemaakte echoënde koorzang en lange, uitgesponnen ambient klanken zit je in no-time dromerig op een wolk te zweven. Tijd en ruimte worden even vergeten. Slapen doe je echter pas wanneer het stuk is afgelopen. De schoonheid ervan houdt je wakker. De fysieke versie komt in een handgemaakte kartonnen doosje, en is gelimiteerd tot 500 exemplaren.

Machinefabriek weet als geen ander dat het oog ook wat wil. De releases worden dan ook stuk voor stuk in de meest prachtige eigengemaakte verpakkingen gestopt. Met zijn project Take A Closer Listen gaat hij zelfs nog een stap verder. Zonder dat er een geluidsdrager bij zit, bevat deze uitgave meer muziek dan je zou kunnen bedenken. Geïnspireerd door de geluidswandelingen die Andra McCartney organiseert, vroeg Rutger jouw eigen favoriete geluid te benoemen. Onder andere Nate Wooley, Aaron Martin en Romke Kleefstra werkten hier aan mee. Dit boekje op ansichtkaartformaat beeld met tekst de ingezonden favoriete geluiden uit. Vogels, voetstappen, druppelend water, de wind, een auto, papier, een paraplu… De 72 pagina’s prikkelen de verbeelding. Bij het lezen van de omschrijvingen vormt er al snel een geluid in je fantasie, dat je vervolgens laat afspelen. Wat dat betreft dus een zeer geslaagde release. Op dit moment is Machinefabriek alweer druk bezig met het volgende project: het opnemen van geluiden die de Erasmusbrug en de Nieuwe Maas produceren, die uiteindelijk twee stukken voor het Internationaal Film Festival in Rotterdam moeten opleveren. Muziek is overal om je heen, als je maar goed luistert.

Pianomuzak

We mogen Bartolomeo Cristofori dankbaar zijn. Ik moet er namelijk niet aan denken dat alle piano’s nog gewoon naar een klavecimbel (hoewel ook een zeldzaam mooi instrument) zouden klinken. De techniek met de hamertjes die tegen een snaar slaan was in de zeventiende eeuw redelijk baanbrekend, en door de beste componisten geëerd in hun werk. Ook vandaag de dag is de piano een gereedschap dat emoties weet op te wekken, mits op de juiste manier gehanteerd. De hedendaagse neoklassieke componisten die hierin slagen en bovendien mij weten te bereiken zijn op twee handen te tellen. De allerbesten klonteren samen en werken met elkaar. Dat heeft vorig jaar een aantal mooie, ontroerende albums opgeleverd.

Het wonderkind Peter Broderick (21 jaar) lijkt niet te stuiten. Nadat hij naar Denemarken verhuisde om de post-pop formatie van Efterklang van zijn muzikale talenten te voorzien, heeft hij daarnaast in een jaar tijd drie soloalbums van hoge kwaliteit uitgebracht. Home, de laatste, neigt wat meer naar singer songwriter-achtige gitaarfolk, maar op Docile en Float neemt piano, zijn favoriete instrument, de hoofdrol op zich. Het laatstgenoemde album is het hoogtepunt tot nu toe. De meeste stukken worden doorgaans begeleid door subtiele ritmiek met enkele verschillende tonen, waarbij het Italiaanse woord piano (“zacht”) zijn naam eer aan doet. Daarover wordt dan een melodie gespeeld die mij meer aan de soundtrack van Amélie (Yann Tiersen) doet denken, dan aan die van Donnie Darko (Michael Andrews). Sentimentaliteit is hier belangrijker dan een donkere sfeer. Maar Peter Broderick kan meer dan alleen piano spelen. Viool, banjo, trompet, cello, accordeon, percussie en elektronische effecten zijn hem niet vreemd. Deze instrumenten vervullen echter een bijrol vergeleken met de piano. Ook in een enkel nummer voorkomende (vrouwen)zang is niet prominent aanwezig. De filmische muziek – uitstekend geschikt voor een soundtrack zoals ik al impliceerde – trekt aan je voorbij als het landschap in de Trans Siberië Express. Maar dan toch ook weer wel in de winter, wanneer de zon niet veel lijkt te schijnen; het is geen Stevie Wonder. Dit zeker niet het laatste wat we van deze getalenteerde Amerikaan gaan horen.

Iemand die al wat langer meedraait in dit genre is de Fransman Sylvain Chauveau. Hetzelfde platenlabel dat Peter Broderick’s Float uitbracht, Type Records, doet nu een heruitgave van het debuutalbum van Chauveau uit het eerste jaar van deze eeuw, genaamd Le Livre Noir Du Capitalisme. Na in een aantal rockbands gespeeld te hebben begon deze unieke componist een solocarrière met als uitgangspunt zo dicht mogelijk bij de abstracte schoonheid van stilte te blijven. De Parijzenaar combineert traditionele Franse kamermuziek met musique concrète en – niet direct hoorbare – punkrock cultuur. Zijn composities zijn door de jaren heen minimaler geworden; op zijn debuut spelen de akoestische gitaren en strijkinstrumenten nog een relatief belangrijke rol. Luisterend naar het hernoemde Black Book Of Capitalism schemert echter al door dat piano toch echt Chauveau’s instrument is. De uitschieter Dernière Étape Avant Le Silence incorporeert nog klokkengeluid, trompet en strijkers, doet mij daarmee denken aan de etherische gothicfolk van Cold Meat Industry, maar eigenlijk is dit niet kenmerkend voor Chauveau. Hij is meer de man die met delicate aanrakingen van de toetsen simpliciteit in muziek naar een hoger niveau tilt. De regisseur Sébastien Betbeder heeft hem terecht weten te strikken voor de soundtrack van twee van zijn films. De vinyl versie van deze heruitgave is al een tijdje uit, de CD komt volgende maand.

Diegene die bovengenoemde artiesten wist samen te brengen is David Wenngren uit Gotenburg, meestal opererend onder de naam Library Tapes. Ook hij is een pianospeler van grote klasse. En ook bezit hij veel creativiteit, getuige het aantal releases dat het daglicht heeft gezien de afgelopen tijd. De aanrader is hier het album A Summer Beneath The Trees. Sylvain Chauveau is op deze release net weer niet aanwezig, maar Peter Broderick speelt hierop allerlei instrumenten behalve de piano; die wordt bespeeld Wenngren zelf. Dat doet hij erg geraffineerd en genuanceerd, en weet van alle drie de genoemde artiesten het meest melancholische gevoel op te wekken. Troosteloosheid en verdriet sonisch vertaald, zonder dat het meteen zelfmoord in de hand werkt. Danny Norbury bestrijkt met zijn stok nog enkele malen de cello, dat uiteraard de treurnis nog verder in de hand werkt. Ook deze plaat, uitgebracht op Make Mine Music, lijkt gemaakt te zijn om het zicht op de tijd te verliezen en de wereld aan je voorbij te laten trekken. De composities lijken inderdaad wel veel op elkaar, doch deze worden niet geschreven om een hitsingle uit te brengen. De eenheid maakt de muziek als geheel juist sterker.

Vandaag is het weer Blue Monday, de meest deprimerende dag van het jaar. Nederlands herfstweer, kater van het weekend, bankrekening leeg… Je kunt natuurlijk ook New Order opzetten, maar ik geef vandaag de voorkeur aan deze prachtige en rustieke pianomuziek. Muziekpsychiaters (bestaan vast en zeker) zouden dit moeten voorschrijven bij stress. Het is misschien lastig om diegenen met een vooroordeel over hotellobbymuziek te overtuigen met alleen bovenstaande woorden. Laat ik dit zeggen: zelfs in Burj Al Arab wordt waarschijnlijk niet zulke stijlvolle klassieke muziek gedraaid.