Zoekresultaten voor:

Misophone – Be Glad You Are Only Human

Eén van de meest verachte, verfoeide, ergernisopwekkende en veelgehate attracties van de Middelburgse binnenstad is wel het draaiorgel. Elke zaterdag tilt het apparaat en zijn infantiele exploitanten je precies weer over de irritatiegrens, waarbij dagjesmensen en vrolijke zaterdagmiddagshoppers je al bij de paspoortcontrole hadden gebracht. Groeperingen werden opgericht, posters opgehangen, bomaanslagen gepland, zelfs hulp van Al-Qaida werd ingeroepen (Osama bleek telefonisch wat moeilijk bereikbaar), maar vandaag de dag rijdt het klereding nog altijd dezelfde rondjes. Je kunt er de klok op gelijk zetten dat wanneer je op zaterdagochtend rond 11:00 door de Langeviele slalomt – op naar de kaasboer – de dubieuze klanken de uitsteeksels op je hoofd reeds van ver af doen verschrompelen. Japanners, Koreanen, kinderen en andere huisdieren vinden het allemaal prachtig. Sinterklaas- en kersttijd maken de keuze voor de voorgeprogrammeerde deuntjes makkelijk, maar in andere seizoenen rolt er net zo makkelijk een draaiorgelversie van The Editors uit, of Madonna.

Wat waarschijnlijk nooit uit het draaiorgel zal komen is het duo Misophone uit het immer herfstige Carlisle, een van de weinige steden ter wereld die vernoemd is naar de voormalige zangeres van The Go-Go’s. De heren M.A. Welsh en S. Herbert vormen het tweetal en hun namen zijn al even mysterieus als hun discografie. De bio vertelt dat ze al dertien albums hebben opgenomen in vijf jaar tijd, waarvan het grootste gedeelte is weggegeven aan vrienden en kennissen. De klassieke componist Herbert zou meer dan twintig verschillende instrumenten kunnen bespelen en Walsh is schrijver en dichter, maar kan ook zingen, de banjo bespelen en dierengeluiden maken. Hoe serieus moeten we dit allemaal nemen? Het eerste album dat op een label is verschenen, net een jaar geleden, doet voorkomen dat het bovengenoemde allemaal menens is. Schrik niet van de lange titel, wilde je ‘m nog op je verlanglijst voor Sinterklaas zetten: Where Has It All Gone, The Beautiful Music Of Our Grandparents? It Died With Them, That’s Where It Went. Dit album werd op Kning Disk uit Göteborg uitgebracht en trok eigenlijk pas mijn aandacht op het moment dat er een release van Machinefabriek op hetzelfde label verscheen. Een bescheiden internethype zorgde ervoor dat het gelimiteerde album moeilijk verkrijgbaar werd. Dat is meestal een goed teken. Zojuist hebben ze een nieuw album uitgebracht, genaamd Be Glad You Are Only Human.

Waarom al dat geouwehoer over dat draaiorgel? Het orgel is een belangrijk element in de muziek van Misophone; de parafernalia van de band, zogezegd. Het lastig om de muziek van Misophone te omschrijven. Het is vooral indie met een vleugje folk, wel dermate goed in het gehoor liggend dat je van pop zou kunnen spreken. Het verrassende element van Misophone zit hem dus in het gebruik van orgelklanken en invloeden uit de wereldmuziek, vooral de Balkan. De orgelmelodieën vliegen om je oren en kunnen zomaar voor een slechte trip zorgen, waarbij jezelf waant in een Hongaars gipsycircus met Pipo de Clown & Mamaloe als ceremoniemeesters. Of het carrouselpaleis in de Efteling waar je eindeloos op een paardje in rondjes wordt gedraaid. Prik je daar doorheen, dan komt er toch wel erg prettige muziek naar voren. Be Glad You Are Only Human klinkt net als de voorganger vrolijk doch draagt de muziek ook een zekere melancholie, zeker in de teksten. De muziek van Misophone heeft ook absoluut de sfeer van vervlogen tijden, dat ook in artwork terugkomt. Ik moet vooral denken aan de tijd van Jules Verne.

Omdat het album weinig opzwepend begint, duurde het even voordat ik Be Glad You Are Only Human net zo ging waarderen als de voorloper. Na een aantal luisterbeurten dringt de bewondering voor de creativiteit van de makers het gevoel dat je naar circusmuziek aan het luisteren bent, weg. Het wel swingende Spisske Nova Ves – verwijzend naar een district in Slovenië – trok mij het eerste over de streep. Ook het prachtige Grey Clouds is een aanrader. Referenties als Beirut, Sufjan Stevens en A Hawk And A Hacksaw zijn voorwaar niet de minste te noemen; Misophone is de internethype onderhand ontgroeid en heeft een waardig opvolger van hun voorganger geproduceerd. Ze bewijzen met hun nieuwe album opnieuw dat orgelmuziek niet meteen in een gesticht thuishoort. Over de types die het draaiorgel in Middelburg “draaiende houden” kan ik een heel boek schrijven, maar dan doe dan ik misschien wel een andere keer. Wat je wel gemakkelijk kan aanzien voor werk van die half-tamme bedelaars, is de video van Misophone’s I Sleep Like The Dead. Ik hou het maar bij de muziek.

Fennesz – Black Sea

Het is opmerkelijk te noemen dat ik een aantal elektronische albums van minder dan 10 jaar geleden als het meest tijdloos beschouw allertijden. Nu heb ik met mijn leeftijd ook nog weinig recht van spreken, maar feit blijft dat juist deze albums al die tijd niet onderhevig zijn aan mijn soms schizofrene stijlwisselingen binnen de muziek. Twee van die albums zijn van de Oostenrijkse geluidskunstenaar Christian Fennesz. De derde wordt deze week aan dit lijstje toegevoegd, want kan ziet Black Sea het levenslicht op het in Londen residerende prachtlabel Touch.

De tijd van Thomas Edison ligt al enige tijd achter ons, maar muziek op elektronische basis markeert slechts een minimaal stukje op de tijdlijn van toonkunst. Nog niet zo lang geleden waren er apparaten zo groot als een kraanwagen nodig om elektronische geluiden te produceren en werd dit vooral gedaan in (Philips)laboratoria en door ingenieurs. Inmiddels is het een gemeengoed geworden en niet alleen maar besteed aan nerds met bijbehorende brillen of hiphoppers met bijbehorende kettingen (hoop ik dan toch). Natuurlijk zal er altijd een grensgebied blijven bestaan waarin nerds zich veilig zullen voelen. Denk aan extreme noise en minimale, onhoorbare ambient. Misschien behoorde Fennesz in zijn begindagen ook wel in die buitencategorie, maar met zijn voorgaande solo albums Endless Summer en het schitterende Venice heeft hij toch een aardige stap gezet richting een groter publiek. Wellicht doet hij met Black Sea weer een stap erbij.

Ook Fennesz zelf zal mogelijk verbaasd zijn over zijn eigen evolutie en de manier waarop hij tegenwoordig op handen gedragen wordt door de pers, als zijnde een revolutionair. Iemand de niet verkende wegen in de muziek verkent en plaveit voor navolgende artiesten. Toen hij nog gewoon gitarist was in een aantal rockbandjes had niemand dat kunnen denken. Vandaag de dag heeft hij al illustere optredens en samenwerkingen achter de rug met onder andere David Sylvian, Ryuichi Sakamoto en Mike Patton. Gitarist is hij nog steeds, maar de reden waarom ik hem eerder geluidskunstenaar noemde is de manier waarop hij door middel van zijn laptop en andere hulpmiddelen het geproduceerde gitaargeluid omvormt tot geheel iets anders. Geluiden die niet te herleiden zijn tot hun oorsprong. Geluiden die niemand tot nog toe kan reproduceren.

De echte kunst van Fennesz bestaat echter uit de composities, die gemakkelijk kunnen worden gekwalificeerd als neoklassiek. Wederom zal dit menigeen raar in de oren klinken. Elektronische muziek neoklassiek? Jawel. De melodieën die hij op zijn laatste drie albums presenteert en ontwikkelt, zijn verregaand diepzinnig en verfijnd dat het toegankelijker is dan je op het eerste gehoor zou denken. De Voyager expeditie bevatte vooral Bach en wereldmuziek, maar jammer genoeg geen Aphex Twin of andere elektronische pioniers zoals Christian Fennesz. Misschien was de Voyager expeditie daar nog te vroeg voor, maar ik weet zeker dat een verregaand ontwikkelde aliencultuur daar meer waardering voor heeft dan muziek gemaakt met ouderwetse trommels van buffelvellen.

Black Sea is geen bijzonderde vooruitgang op zijn vorige twee albums. Wat wel opvalt, is dat het album een stuk intenser is dan Venice, voor mijn gevoel. Er is méér muziek, daar waar het album van alweer bijna vijf jaar geleden toch veel in de spotlight van het minimalisme stond, relatief gezien. Aan de andere kant hoor ik wel dat Fennesz de gitaar meer op de voorgrond durft te zetten, waarbij vooral de akoestische versie ervan sentimentele momenten oplevert. Desalniettemin blijft de componist uit Wenen de grenscontroles tussen vriendelijke en duistere muziek constant passeren; douaniers worden er gek van. Glide is daar een mooi voorbeeld van. Vier minuten lang teistert glitchy noise je gehoorschelpen voordat het overgaat in een zachte, warme melodie, om vervolgens weer te eindigen in een donkere sfeer van afzwakkend radiogeruis. De al eerder uitgebrachte digitale single Saffron Revolution is ook echt weer een trademark track van Fennesz. Industriële geluiden die in volume aanzwellen maar door het gebruik van aangename klanken uit gitaarloops en wellicht strijkinstrumenten uit de laptop nergens agressief klinken. Een prachtige, dromerige zee van artificiële klanken bedwelmen de luisteraar. De afsluiter van het album vraagt alleen maar naar de repeatknop.

Door alle collaboraties en live optredens met allerhande artiesten zou je bijna vergeten dat hij dit jaar al een 7” single heeft uitgebracht genaamd Transition. De compositie daarop, On A Desolate Shore A Shadow Passes By, leek – in ieder geval op het gebied van uiterlijk en titel – een link te leggen naar water, de kust, de zee. Venetië is uiteraard ook een waterige stad. Op Black Sea trekt hij nog meer naar het oosten, al zullen de invloeden in de muziek niet als dusdanig herkenbaar zijn. De Grieken noemden de Zwarte Zee eufemistisch “gastvrije zee” om de goden niet te verzoeken. Toch kan vertoeven aan de Zwarte Zee ook heel aangenaam zijn, weet ik uit ervaring. Zo is misschien ook wel het nieuwste album van Fennesz te omschrijven. Het is mooi met een aangename temperatuur en een prachtige natuur maar één en ander kan je evenzeer vijandig gezind zijn. Daarmee doel ik op de soms dreigende, mysterieuze kant van de muziek van de Oostenrijker. Eigenaar en fotograaf van het platenlabel Touch, Jon Wozencroft, weet dit voor de zoveelste keer feilloos op de gevoelige plaat vast te leggen. Opnieuw een magische combinatie. Overigens mijn complimenten voor de Touchshop, die binnen twee uur na mijn online bestelling de bewuste CD op de post hadden gedaan.

Eerste kerst wordt Christian Fennesz 46. Ik hoop dat hij 120 wordt. En nog heel veel tijdloze albums voor ons mag maken.

Deer Tick – War Elephant reissue

Vandaag, 11 november 2008, markeert de dag dat War Elephant van Deer Tick opnieuw wordt uitgebracht door Partisan Records. En dat is voor mij een gedenkwaardigere dag dan die zogenaamde historische presidentsverkiezing van een week geleden. Hebben de Verenigde Staten ooit een écht goede president gehad? Daar kun je lang over discussiëren, maar dat laat ik over aan politieke blogs en Peter R. de fokking Vries (die bemoeit zich toch overal mee). Heeft Deer Tick ooit een slecht nummer gemaakt? Daar wil ik best eens over debatteren.

September vorig jaar bracht het label van Jana Hunter genaamd Feow! het debuutalbum uit van de toen 21-jarige John McCauley in een gelimiteerde oplage. Pas later begon de reputatie van dit plaatje op het internet te groeien en trok het mijn aandacht. Dan kwam overigens niet door de recensie op Pitchforkmedia.com… Natuurlijk, weer te laat voor mijn jaarlijst. Anders had het Beirut gemakkelijk verslagen en bovenaan geëindigd. Het album in de originele editie aanschaffen bleek een onmogelijke opgave. Niet vanuit Amerika, en Europa kon je al helemaal vergeten; Azië heb ik niet eens geprobeerd. Om moedeloos van te worden. Je kunt je vast voorstellen in wat voor depressie ik was geraakt als we niet in een tijdperk leefden waarin illegale peer-to-peer netwerken de moderne mens de mogelijkheid biedt om aan de meest obscure muziek te komen. Maar ik ben wat dat betreft nogal nineties, en ik wil een tastbare Compact Disc. “Hoera!” was mijn allereerste reactie toen ik in augustus vernam dat dit nieuwerwetse meesterwerk herboren ging worden. Heb ik meteen een goede smoes om een album van meer dan een jaar oud in de spotlights te zetten.

Partisan Records uit Brooklyn, NY heeft de band, of eigenlijk een soloproject met wat bandleden, opgepikt en vonden dat het tijd was om het imago wat op te vijzelen. Tjiks met bikini’s en tieten, grote wapens, snorren en baarden, stoere cowboylaarzen, sigaretten en een woestijnsetting. Dat lijkt er meer op. De nieuwe hoes lijkt ook fans van de Bikini Bandits (ook legendarisch!) te willen aantrekken. War Elephant zal toch een beetje een mannenalbum blijven… Toch heeft War Elephant liefdevolle, misschien zelfs wel romantische trekjes (weliswaar op een hartbrekende western-country-manier). De band had op sommige momenten ook “Dear Tick” kunnen heten, maar had de naam vast zijn uitwerking gemist. Het moet wel een beetje als een ontbering klinken; de ziekte van Lyme is geen pretje heb ik begrepen dus dat komt goed uit.

Ik had het al eerder in dit stukje over politiek. Ik weet niet hoe het op Rhode Island zit, maar ik zie wederom een goede reden om het rookverbod dat ons land sinds juli teistert, af te schaffen. De stem van McCauley klinkt lekker rokerig en is hét selling point van War Elephant. Wanneer je naar McCauley luistert denk je ook met een doorgewinterde alcoholist te maken te hebben. Raspend als schuurpapier en afgeleefd als een mijnwerker speelt hij grillig maar met gevoel voor humor met woorden, zingend alsof één van Highwaymen weer is opgestaan uit de dood. Zijn jonge leeftijd wordt nergens verraden.

Toch is War Elephant niet geheel een traditioneel country album te noemen. Of geheel niet, beter gezegd. Het album opent in een energieke folk ’n roll stijl, waarbij de vrolijke en simpele melodieën een grote rol opeisen. Bij het eerste nummer Ashamed krijg je na een minuut of twee de neiging om te gaan dansen wanneer de drum wordt ingezet. Helaas duurt het nummer maar twee minuten en vijftien seconden… De absolute hit Art Isn’t Real (City Of Sin) swingt vlak erna de pan uit met een meesterlijk aanstekelijke melodie, mandolines en nog veel meer. In het derde nummer, ook sterk, komen de indie-rock invloeden naar voren. Misschien ook wel een beetje blues. In vergelijking met de eerdere nummers komt dit hard en rauw over. Grunge. Kurt Cobain’s briljante muzikale depressiviteit is hier zeker van invloed geweest. Het weglaten van complexiteit en de compactheid van de songs (14 in 48 minuten) benadrukken de kwaliteit van het liedjesschrijven van McCauley. Was Nirvana hier ook niet goed in?

Dat Deer Tick ook gevoelig kan zijn schreef ik net al. Het rustige Nevada en Baltimore Blues No 1 ademen liefde. Vooral in de vorm van spijt, lust en verlangen. These Old Shoes vertelt het verhaal van vier verschillende transportmiddelen die tevergeefs worden aangewend om zijn liefde te bereiken. De snare/bassdrum combinatie in een versnelling neemt de elektrische pianoloopjes en simpele gitaarakkoorden mee naar een deprimerend hoogtepunt. McCauley heeft geen medelijden met zichzelf. Hij speelt open kaart met zijn gevoelens en die zijn over het algemeen niet vrolijk. Wél zijn ze persoonlijk en dat schept een gezonde afstand. Even wordt er opgeveerd bij het vrolijk opzwepende en enorm swingende Spend The Night. Het tot minimale zware basakkoorden gestripte, langzame Christ Jesus is daar weer het tegenovergestelde van. Het afsluitende What Kind Of Fool Am I? is een vreemde eend in de bijt. Frank Sinatra wil ik het niet noemen, maar de plotselinge jaren 50 melodie is een verrassing en kan de luisteraar zomaar op het verkeerde been zetten.

Gelijkend Hannibal verovert Deer Tick langzaam maar zeker de alternatieve moderne country muziek. War Elephant is net zo aanstekelijk als The Shins maar je zult het nooit in de Albert Heijn horen. Gelukkig, hoewel sommige consumenten de muziek misschien wel weer aanleiding vinden om de wijnvoorraad eens op te toppen. De effectieve instrumentatie van de bandleden, de woeste aantrekkelijkheid van McCauley’s stem en zijn intelligente teksten dan wel woordgebruik maken War Elephant tot een moderne klassieker in het genre. Dat laatst genoemde genre kan nog veel kanten op, ook. Noem het folk, country, indierock of western-grunge; de hokjesgeest is hier wellicht wat moeilijk toepasbaar. De teksten vertellen dat McCauley’s hart al eerder is gebroken, maar dat heeft dan in ieder geval één geniaal album opgeleverd. En met die tjiks in bikini om hem heen zal het wel de goede kant op gaan…