Maand: december 2009

Jaarlijst 2009: #10

Leuk quizvraag voor in de kroeg: wat hebben Supersonic Fuzz Gun, Soundwave Breakdown, Total Sonic Annihilation en Interstellar Overdriver met elkaar gemeen? Het zijn allen verfijnde producten uit het winkeltje Death By Audio, gerund door Olivier Ackerman, zanger en gitarist van het New Yorkse A Place To Bury Strangers. Deze illustere benamingen dragen zijn zelfgemaakte gitaarpedalen, welke in zijn eigen project tot op de bodem worden ingetrapt. Exploding Head is het vervolg op de bandnaam dragende debuutplaat, dat vorig jaar al behoorlijk wat gehoorbeschadigingen heeft veroorzaakt.

Dit tweede album karakteriseert het volwassen worden van de band. De gehoorbeschadigingen zijn gebleven, maar hebben nu wel meer melodie en coherentie. De productie is stukken verbeterd, waardoor er nu ook geluiden als drums en zang te onderscheiden zijn. Allemaal bijzaak, want wat meteen bij de openingstrack overdondert is de meterhoge gitaarmuur die wordt opgetrokken en met een hoop distortion en effecten je gehoorschelp binnentrekt als een op hol geslagen tunnelboor. De overstuurde agressie en energie wordt maar mondjesmaat in bedwang gehouden door de depressieve wave-invloeden, die zich vooral manifesteren in de ritmes en zang.

Hoogtepunten zijn onder meer de single In Your Heart en het navolgende Lost Feeling, waarvan laatstgenoemde in een zo’n gelukzalige kakofonie eindigt dat je even vergeet dat je niet op het toilet zit. Het aanstekelijke Deadbeat is een ritmische mokerslag op je slaap; in het net zo besmettelijke Keep Slipping Away zijn de drums het beste te vergelijken met een afgezaagde shotgun die op regelmatige wijze naast je oren wordt afgevuurd. Groot, groter, grootst moet het drietal gedacht hebben toen ze de riff gebruikt in het epische Ego Death uit hun versterkers persten. U begrijpt het inmiddels wel. A Place To Bury Strangers heeft een plaat gemaakt die het doet lijken alsof Jesus And The Mary Chain, My Bloody Valentine, Joy Division en The Cure allemaal tegelijkertijd een huiskamerconcert geven. In dezelfde kamer.

Exploding Head staat niet zozeer in de top 10 van 2009 vanwege uitmuntend muzikaal talent, afwisseling of originaliteit; des te meer dankzij de brute kracht die het album tentoonspreidt en de impact van een atoombom die het achterlaat. Het is met afstand het hardste gitaaralbum van de laatste paar jaren die in mijn beleving dit gegeven kan verenigen met de term “pop”. Een knappe prestatie.

#10. A Place To Bury Strangers – Exploding Head (Mute)

Jaarlijst 2009 – Buiten de boot

Bij het opstellen van een top tien is er altijd een nummer elf. Sterker nog, er zijn een heleboel nummer elfs. De reservekeeper zeg maar. Je wordt gewaardeerd, maar speelt nooit. Dat gaat niet op bij Deer Tick. De klapper van dit jaar Born On Flag Day (en de uitstekende EP More Fuel For The Fire) is op deze site al uitgebreid besproken, en is de meest gedraaide countryplaat in m’n collectie. Toch een nummer elf. Net als The Pines. Tremolo is een prachtige en heerlijk ontspannen akoestische folkplaat om lekker in de schommelstoel op de veranda – met een glas whisky – bij weg te dromen. Wegdromen doen we ook met de Belg Jürgen de Blonde, ofwel Köhn. Dit eerbetoon aan Jean Michel Jarre stond in juni nog steevast bovenaan, maar is nu weggezakt naar nummer elf. Met pijn aan het hart.

Pijnlijk is ook het liefdesverhaal beschreven in de rockopera The Hazards Of Love van The Decemberists. De muziek is het tegenovergestelde. Fantastische groeiplaat, die ik al eerder de hemel in prees. Toen was het nog een kandidaat voor plaat van het jaar, nu een nummer elf. Op diezelfde positie vinden we Antony & The Johnsons met het gevoelige The Crying Light. Het is één van die albums die in het begin van het jaar veel indruk maakten, maar daarna in de vergetelheid zijn geraakt. Noble Beast van flierefluiter Andrew Bird is er ook zo eentje. Een nummer elf.

Er zijn veel folk en singer songwriter albums te vinden op nummer elf, zie ik nu. Een paar namen? Bowerbirds, Great Lake Swimmers, Castanets, Elfin Saddle, Magnolia Electric co. en Port O’Brien, bijvoorbeeld. En wat te denken van het ongelooflijk ritmische album (zonder drums) Declaration Of Dependance van Kings Of Convencience? En de side-kick van zanger Erlend Oye onder de naam The Whitest Boy Alive? Op vrouwelijk gebied wordt er gescoord met Sharon van Etten, Neko Case, Alela Diane en Eilen Jewell. Nederlandse bands als The Black Atlantic en Audiotransparent verdienen eveneens een regel.

Naast al het akoestische werk zijn er ook uitstekende elektronische albums gehoord dit jaar. A Certain Distance van Lusine is zo’n album dat door het hoge popgehalte een lange houdbaarheidsduur heeft. De heerlijke terugkeer (nooit weggeweest) van de vocoder. Bibio’s Ambivalence Avenue is ook een enorm vernuftige plaat die het artificiële computergeluid verenigd met organische folk. Heel afwisselend ook.

Voor afwisseling mag je tevens bij Dan Deacon aankloppen. Deze übernerd strooit met bliepjes als een zwarte piet met pepernoten. Compleet gestoord, en buitengewoon vermakelijk. Het beste dubstep album was natuurlijk 5 Years Of Hyperdub, maar verzamelaars zijn flauw in jaarlijstjes. Daarom vermeld ik bij deze nog even Boxcutter en ons Nederlandse 2562. Het beste (mede-)elektronische album op nummer elf is echter de samenwerking tussen Machinefabriek en Peter Broderick. Neoklassiek in een folktronisch jasje. Wat dat dan ook mag betekenen. Prachtige combinatie in ieder geval.

Psychedelica was hét sleutelwoord van muzikaal 2009, dus veel albums die in deze categorie vallen, komen op nummer elf terecht. Neon Indian, Devendra Banhart, Sleepy Sun, Ducktails, Ganglians, Blues Control en The Flaming Lips hebben elk hun eigen niche in dit genre. Eerstgenoemde maakt nog het meest aanspraak op de elfde plaats dankzij de borrelende elektronica.

Gitaren? Ja graag. Wavvves van Wavves haalde de Beach Boys en Sex Pistols door de vleesmolen. Het tartaartje was smaakvol, maar niet helemaal gaar. Bij oudgedienden Wilco ging het er een stuk subtieler aan toe; het levert een puik album op dat zich kan meten met het beste werk van de alt.country Amerikanen. Polvo valt niet onder die omschrijving. In Prism, het eerste album in twaalf jaar, staat weer bol van tegendraadse ritmes, verrassende riffs en unieke composities. Editors hoort eigenlijk niet meer thuis tussen de gitaarbands, maar In This Light And On This Evening viel mij alles behalve tegen. Eén van de weinige bands die dit jaar meer richting de jaren tachtig ging dan naar de jaren zeventig. Nog vier “honorable mentions”: No Age (Losing Feeling 7”), Deerhunter (Rainwater Cassette Exchange EP), Lightning Bolt (Earthly Delights) en Girls (gelijknamig album).

Op de elfde plaats hebben we ook nog een buitencategorie. Jazz kan je het al lang niet meer noemen, doch het Noorse Supersilent heeft met haar nummer 9 een album afgeleverd dat even tijdloos als briljant is. Van hetzelfde platenlabel Rune Grammofon is 3 van Susanna afkomstig. De slowpop elektronica met een vleugje jazz heeft iets magisch. Net als de laatste plaat van David Sylvian trouwens, waar de crème de la crème van de internationale improvisatiescene acte de présence geeft. Improviseren doen ze ook bij Liondialer. Deze samenwerking tussen Greg Haines en Danny Saul (beide ook keurige soloplaten, trouwens) mocht ik dit jaar live aanschouwen in Middelburg en ik ben nog steeds erg blij dat ik toen de cd heb gekocht. Last, but not least: Richard Youngs. Drie volwaardige albums waren er dit jaar aan te schaffen, waarvan Beyond The Valley Of Ultrahits nog het beste is gebleken. Wat een stem heeft die vent. Desondanks op nummer elf. De reservekeeper.