Muziek

Hiele – Essential Oils

hiele essential oils

Sinds enige tijd hebben we weer een nieuwe held aan het Belgische front voor elektronische muziek: Roman Hiele. Vorig jaar dook hij ineens op met zijn gelijknamige debuutalbum; nog geen jaar later geeft mij met Essential Oils een vervolg aan de plaat die kon rekenen op lovende kritieken uit hoeken die het kunnen weten.

Hiele stuitert bedachtzaam tussen ambient, acid, idm en diverse analoog aandoende elektronica, zwervend in het gebied tussen ontspanning en dans. Uit de synthesizers rollen louter warme melodieën, die maar al te graag geprikkeld worden door dubby beats, speelse breaks, jazzy ritmes en clicks & cuts. Hiele gaat hierin gedoseerd te werk, zodat het nergens overweldigd wordt en zodoende ook zichzelf een eigen stijl weet aan te meten. Eén van de acht nummers aanwijzen als een hoogtepunt zou de andere tracks te weinig eer aandoen; Essential Oils werkt vooral prima als een in elkaar overvloeiend geheel.

Voor wie het eerste album van Hiele al kent, zijn er niet veel verrassingen. Wellicht mag je bij deze opvolger spreken van een iets moderner geluid, dat minder doet denken aan de jaren negentig (wie weet hoe lang de tracks op zijn debuut op de planken hebben gelegen?). Four Tet duikt in elk geval eerder op als referentie dan Rephlex of Warp anno twee decennia terug. Liefhebbers van een nostalgisch geluid hoeven echter geen moment te treuren: Selected Ambient Works-adepten zullen genoeg momenten vinden om aan hun aloude trekken te komen.

Verantwoordelijk voor de releases van Hiele tot nu toe is het jonge Antwerpse label Ekster, het geesteskind van Victor Robyn. Zijn ervaring als grafisch ontwerper komt prima van pas, afgaande op de uitvoering van de hoes van Essential Oils. Er is daadwerkelijk voor gezorgd dat het artwork iets extra’s biedt bovenop de toch al bijzondere muziek, genoeg reden om één van de vijfhonderd exemplaren van het vinyl fysiek aan te schaffen.

3x Timo van Luijk

Timo van Luijk kan bij mij niet veel fout doen. Zijn solo platen onder de naam Af Ursin zijn instant classics (zie de jaarlijst 2012: #2 en dit eerdere bericht), zijn samenwerkingen zijn om van te watertanden en met zijn label La Scie Dorée en Metaphon haalt hij respectievelijk bezwerend minimalisme en fascinerende archiefopnames uit de (vooral Belgische) experimentele muziek naar de oppervlakte. Recent verschenen er drie platen waarop zijn naam prijkte, en mrbungle.nl luisterde ze allemaal aandachtig.

Elodie is één van de langer lopende samenwerkingen van Timo van Luijk, met de welbekende Andrew Chalk, wiens uitgebreide discografie ook op mijn goedkeuring kan rekenen. Traces Ephémères is de vierde release van het duo, en met achttien nummers en drie kwartier de meest uitgebreide tot nu toe. Wat stijl betreft is er echter weinig veranderd sinds het eerste album, uitgebracht iets meer dan twee jaar geleden.

8307_10151760864871659_1768893860_n

De muziek is instrumentaal en licht: een rustieke balans tussen akoestische instrumenten en – duidelijk op de achtergrond gepositioneerd – elektronische effecten. Veel verschillende instrumenten komen voorbij, waaronder een klarinet (gespeeld door Jean-Noel Rebilly),  piano en koto (Tom James Scott). Traces Ephémères is als een soundtrack voor een film; een surrealistische cinema die met korte fragmenten een warm maar ook melancholisch beeld schetst. Die voorstelling zal zich afspelen in je hoofd wanneer je de prachtige klanken van deze plaat met je ogen dicht op je laat af komen.

La Poupée Vivante is in tegenstelling tot Elodie een nieuw project van Timo van Luijk, waarbij poëzie centraal zou moeten staan. De voordracht door Frédérique Bruyas en Arlette Aubin wordt gestuurd door electro-akoestische improvisatie, dat eigenlijk een groot deel van het album in neemt. Het zijn meer scherven van onverstaanbare gedichten die de bij vlagen noise-achtige muziek aankleden. Ik had persoonlijk graag wat meer van die echoënde Franse stemmen horen weerklinken tussen het geritsel, gesis en gekraak. Toch bieden de vrije bewegingen van de muziek ook zonder vocalen genoeg vertier; met minimalistische golfbewegingen houdt ook La Poupée Vivante je klemvast in haar duisternis.

large_FuchsHeemannLuijk

De beste van de drie lp’s is voor mij Macchia Forest, gemaakt door een gloednieuw trio bestaande uit Limpe Fuchs, Christoph Heemann en Timo van Luijk. Eerstgenoemde Duitse kunstenares (geboren 1941 en wellicht bekend van het man/vrouw duo Anima) neemt in de drie nummers het voortouw met haar zelfgemaakte percussie instrumenten en bijzondere zang, waarop Timo en Christoph electro-akoestische muziek en analoge elektronica uitbroeden. Het in drie stukken opgedeelde samenspel wringt zich in allerlei bochten, waarbij we onder meer een marimba, trompet, piano, viool en autoharp voorbij horen komen. Die veelzijdigheid fungeert als contragewicht voor het minimalisme, waarmee Macchia Forest perfect in balans is.

Het vinyl van Elodie en La Poupée Vivante zijn verschenen op Timo van Luijk’s label La Scie Dorée. Macchia Forest is te verkrijgen via Streamline, het label van Christoph Heemann en tegenwoordig opererend onder de vleugel van het befaamde Drag City. Eerst een beetje luisteren kan bij La Scie Dorée of bij bijvoorbeeld Boomkat.

Heleen van Haegenborgh, Kristof Roseeuw & Jürgen De Blonde – Akerselva

Vorig jaar ging een lang gekoesterde droom in vervulling: ik bracht een paar weken van mijn vakantie door in Noorwegen. Als bijna vanzelfsprekend kom je dan ook in Oslo terecht. De door opvallende architectuur gedomineerde hoofdstad wordt in een oostelijk en westelijk deel opgesplitst door de korte rivier Akerselva, die bijzonder veel hoogteverschil kent. Hoewel de parken en paden erlangs toentertijd vooral bevolkt werden door graafmachines voor een nodige opfrisbeurt, was een wandeling langs onder andere oude fabrieken het meer dan waard. Dat vond ook de Belgische tekenaar dan wel kunstenaar Johan de Wilde, die in zeven jaar tijd een fotografisch verslag maakte van zijn tochten langs diezelfde rivier.

01_frontcover_akerselva-1

De foto’s werden in 2012 in boekvorm uitgegeven door uitgeverij Het Balanseer in Aalst, de stad die geheel toevalligerwijs ook onderwerp is van mijn vorige bericht. Het boek en de beelden leverden blijkbaar zoveel inspiratie op, dat een drietal musici zich niet meer kon bedwingen en een soundtrack maakte: Heleen van Haegenborgh (piano), Kristof Roseeuw (contrabas) en Jürgen de Blonde (elektronica). Bij die laatste naam was er een moment van herkenning, en die mij deed besluiten de lp Akerselva aan te schaffen. Gezien de verzameling muziek in huize mrbungle van De Blonde’s alter ego Köhn was ik dat ook wel min of meer aan mijn stand verplicht.

Deze lp beluisteren en zelfs recenseren zonder het boek te hebben gezien klinkt als heiligschennis, doch is het ook een compliment aan de artiesten dat de muziek zonder, haar uitwerking niet mist. De stijl is het beste te omschrijven als elektro-akoestische improvisatie, invloeden uit de freejazz, minimalisme en avant-garde combinerend. Met die schets in het achterhoofd is het niet moeilijk te bedenken dat Akerselva evenveel bijna-stiltes bevat als spannende interacties. Dat er in de muziek ruimte is voor beeldvorming en reflectie is alleen achteraf bekeken logisch, in de eerste instantie volledig natuurlijk.

De twee zijden van het vinyl dragen vier stukken, waarvan de eerste één hele kant in beslag neemt. Uiterst fragiel wordt er opgebouwd met de klanken van resonerende toetsaanslagen op de piano, totdat de contrabas en elektronische effecten van Haegenborgh een agressief middenstuk in duwen. Als geschrokken van hun eigen korte uitbarsting trekt het trio zich weer terug in een periode van bezinning, om voorzichtig aftastend zich opnieuw naar een improvisatieclimax toe te werken. Kant B is overzichtelijker, met relatief meer structuur en drie kortere nummers. Desalniettemin is er minstens zoveel tensie, variatie en mystiek als op kant A. Het kronkelige samenspel lijkt welhaast ondoorgrondelijk, totdat na een kleine drie kwartier de symbiose een vergenoegd gevoel oplevert.

Akerselva is in conclusie een prachtige lp. De wijze waarop de muzikanten present elkaar tot op zekere hoogte vrijlaten, maakt dat deze composities zich elke luisterbeurt weer in andere bochten lijken te wringen. Veranderlijk, en toch in zekere zin voorspelbaar. Zoals je ook weet welke richting een rivier op stroomt, maar dat de natuurlijke bewegingen blijven boeien.

In een oplage van tweehonderd exemplaren is Akerselva verkrijgbaar via Het Balanseer.