Januari 2013

De eerste maand van het jaar staat zoals gewoonlijk voornamelijk in het teken van releases uit het voorgaande jaar, die laat verschenen of op één of andere manier niet eerder aan mijn draaitafel verschenen. Het op mrbungle.nl beschreven Body/Head daar een voorbeeld van. Hoewel het aantal updates daarna misschien anders doet lijken, had ik het nog behoorlijk druk in januari.

Dat kwam mede dankzij de weergaloze Zebulon Residency van Matt Valentine en Erika Elder, kortweg MV & EE. Deze prachtige handgemaakte box, gelimiteerd tot 99 exemplaren, bevat maar liefst zeven cdr’s, opgenomen in de nu gesloten Zebulon (Brooklyn) in januari 2012, en opgedeeld in de categorieën akoestisch, elektronisch en “beyond”. Zoals gewoonlijk zijn de liveregistraties van MV & EE heerlijke ongedwongen psychedelische jams met diverse gastmuzikanten. Er verschijnen wel vaker al dan niet gigantische verzamelwerken van hun live “lunar ragas”, maar dit is tot nu toe de mooiste.

Te laat om in de jaarlijst vermeld te worden – dat had wel verdiend geweest – is Incidents Of Travel van Call Back The Giants. Doe-het-zelf elektronica, soms erg minimalistisch, vaak onheilspellend. Tim Goss gebruikt op deze 12” meer dan ooit zijn stem met dat onmiskenbare accent, om je door de jungle te geleiden, of om je juist te laten verdwalen. Diezelfde Tim Goss behoorde tot het invloedrijke The Shadow Ring, waarvan een tijdje geleden Remains Unchanged verscheen. De dubbele lp met archief opnames van 1993 tot 2003 (het jaar dat de groep werd ontbonden) hoort gewoon naast die andere lp’s van de bevreemdende act in de kast.

Aan de andere kant van het muzikale spectrum baarde de 69-jarige saxofonist Arthur Doyle opzien met twee nieuwe releases op 8mm Records. In Solo is overduidelijk Doyle zonder restricties van andere muzikanten: ruwe freejazz dat hortend en stotend, bijna bezeten naar het einde van zijde A rolt. Er zitten ook subtiele stukken in, maar hoe hij al brabbelend op zijde B nog een kwartier kan volmaken is de meeste mensen te vreemd vermoed ik. Beter behapbaar is Five Poems For The Swamp Ghost, met nog drie andere muzikanten op percussie en elektronica. Vooral de tambura geluiden in het midden van de enige kant van de lp geven rust tussen de diepe en lange uithalen van Doyle op de sax. Je zou er bijna ontspannen van raken.

Waren er dan helemaal geen releases de moeite waard die daadwerkelijk in januari werden uitgebracht? Natuurlijk wel. Ik noemde in ieder geval al Razen, zo halverwege de maand. Er verschenen ook een aantal mooie tapes. Brave Mysteries bracht een live registratie van een optreden van het fantastische Pelt uit op cassette, op  hypnotiserende wijze het unieke geluid van de band vangend. Eén van de leden van Pelt, Mike Gangloff, trad vorig jaar ook met het trio Meitheal op. Met een dubbele fiddle, harmonium, shruti box en afwisselende lead vocalen zitten ze niet ver van het Pelt geluid vandaan, maar focussen ze nog meer op traditie en geschiedenis.

Het altijd goede Decimus van Pat Murano verraste met een tape op het NNA label, vol met spookachtige elektronica, haperende drones en hier en daar vreemd geplaatste beats. Maar mijn favoriete cassettes van januari waren toch wel die van Eiderdown Records: Datashock en Planets Around The Sun. Mystieke rituele drones versus trippy pyschedelische jams; er is maar één keuze en dat is ze allebei aanschaffen!

Razen – Rope House Temper

In de herfst van 2009 nam Brecht Ameel samen met Bart Reekmans en Kim Delcour twee sessies op, die een half jaar later verschenen op een split lp met het eveneens Belgische freejazz improvisatiecollectief Sheldon Siegel. Razen is de naam waaronder ze opereren, al dan niet bewust verwijzend naar het bewegelijke geluid dat ethnotrance en drone omvat en refereert aan lang vervlogen tijden als ook aan modern experimenteel minimalisme. Deze maand verschijnt het nieuwe album, Rope House Temper.

Vandaag de dag zijn Brecht Ameel en Kim Delcour de overgebleven leden van Razen. Ze worden bijgestaan door een bont gezelschap: Pieter Lenaerts op contrabas, Suchet Malhotra doet de percussie en Paul Garriau bedient de draailier (“hurdygurdy”). De wisselende samenstelling is typisch voor Razen, dat volgens Ameel meer een idee is dan een band. Toch is met het vertrek van Reekmans het geluid veranderd: met het verdwijnen van de drukke tribal percussie en koperblazers is meer rust in het spel, waarin iedere muzikant zijn specifieke klanken kan laten horen.

(foto: Peter Verdee)

Met instrumenten als santoor, bouzouki, lamellofoon, schalmei en draailier lijkt Razen zich terug te willen werpen naar de Middeleeuwen. Voor recensenten is het moderne Google echter een uitkomst bij de beeldvorming van dit exotische instrumentarium. De muziek op Rope House Temper maakt eveneens verbinding tussen het verleden en heden. Samen met onder andere de doedelzak en tabla gaan deze voorwerpen op ontdekkingsreis in de voor de meeste vreemde tijdsperiode. Het is één van de krachten van het album: eigentijdse composities uitgevoerd zonder een bovenmatige vaardigheid of kennis, doch met respect voor het akoestische karakter en de etnische aspecten van de instrumenten.

Hoewel het primitieve en Middeleeuwse duidelijk herkenbaar is, waaiert Rope House Temper een behoorlijk aantal richtingen uit. Geografisch gezien ligt de muziek een aantal duizend kilometers ten oosten van hier, maar de bezwerende Indiase klanken kunnen door subtiele wisselingen in het geluid net zo goed uitgelegd worden als rituele ambient, primitieve folk of psychedelische jams. Met keelzang sluit Razen de vijftig minuten af, maar dan hebben ze nog een verrassing in petto.

Het laatste half uur wordt in beslag genomen door Aztek Vampire Riddles, een improvisatiesessie opgenomen in de Q-O2, een werkplaats voor experimentele muziek en klankkunst in Brussel. Het bijzondere hiervan is dat Andrew Liles, een Engelse geluidskunstenaar die in het verleden samenwerkte met onder meer Nurse With Wound en Current 93, deze track onder handen heeft genomen. Wat er precies aan is gesleuteld kan ik niet zeggen, doch het expressieve knip- en plakwerk geeft Razen een duidelijke Liles-signatuur mee.

Rope House Temper verschijnt bij KRAAK.

Body/Head

Na de scheiding met Thurston Moore heeft de Sonic Youth-bassiste Kim Gordon zich gestort op haar experimentele kant en vond ze in free-noise gitarist Bill Nace (o.a. X.O.4 en Vampire Belt) een medestander. Tot voor kort moest men het doen met een onvindbare tape (Fractured Orgasm) en een single op Ultra Eczema. Maar met twee recente releases begint het project dat de naam Body/Head draagt, eindelijk vorm te krijgen.

Op The Eyes, The Mouth en Night Of The Ocean, de twee kanten van de vorig jaar verschenen 7”, hoorden we lo-fi opgenomen gevecht tussen twee gitaren, abstracte plaagstoten aan elkaar uitdelend en afgespeeld in slowmotion, alsof de regisseur kickt op trage herhalingen. De wilde no wave kreunen van Kim Gordon weten het al in het zweet badende luisterpubliek verder op te zwepen richting een ritueel hoogtepunt. Het was misschien wel de beste single van 2012; in ieder geval de meest fascinerende.

Nog voor het einde van het jaar verscheen Glare Luring Yo bij Feeding Tube Records. Het is een live registratie van het optreden dat Body/Head vorige lente gaf in Florence, een bescheiden stadje in Massachusetts. Op het podium werd het duo bijgestaan door Michael Morley, die we natuurlijk kennen van het legendarische The Dead C en zijn solo output Gate. Vandaar de benaming Body/Gate/Head op de hoes, en vandaar de vuile en psychedelisch echoënde snaren die doorklinken in de twee stukken. Er ligt bovendien meer nadruk op het instrumentale; de drie gitaren zijn de baas en houden Gordon’s stem onzichtbaar geketend, zodat er enkel wat spookachtig gezang reflecteert in het grote feedbackmeer, als in een surrealistische film. Dat tot nu toe ieder optreden ook van beelden is voorzien is dan ook geen toeval; de muzikanten hebben een uitgesproken smaak wat betreft cinema.

De eerste release die je als het debuut van Body/Head zou kunnen aanmerken is de gelijknamige 12” op Bill Nace’s eigen Open Mouth label. Met amper twintig minuten is het eerder een stuiptrekking, maar wel eentje die de moeite waard is. Schijnbaar vormloze klanken en gekreun schuiven als verboden liefdes langs, in en van elkaar af, op zo’n manier dat er een bepaalde structuur ontstaat. Nog steeds behoorlijk ongrijpbaar, doch het is uiterst interessant te horen hoe Gordon en Nace het geluid van de eerste tape ontwikkelen naar iets waarbij de talenten van de twee op sublieme en spannende wijze samensmelten. Voor nu klinkt dat als een (on)gracieuze, filmische muur van donkere texturen, afkomstig uit misvormde gitaarklanken en gefriemel met feedback en stemeffecten.

De Body/Head trein is anno januari 2013 dus goed op stoom. Met de discografie tot nu toe in de kast is het duo is nog hoorbaar op zoek naar een eigen weg. De koers lijkt echter al wel bepaald, en in die richting zal ik ze ook in de nabije toekomst blijven volgen.