Jaarlijst 2012: archief, compilaties & heruitgaven

1. Franco Falsini – Cold Nose (Spectrum Spools)
Het brein achter de Italiaanse progband Sensations’ Fix bracht in 1975 deze soundtrack uit, voor een film die nooit verscheen. Solo komen de spacy gitaren en synths nog duidelijker naar voren dan in de band, resulterend in een magische ambient trip die niet lang genoeg kan duren. Spectrum Spools heeft het allemaal in de gaten gehad en deze onderbelichte klassieker opnieuw uitgebracht. In april schreef ik al eens een korte recensie over de beste heruitgave van dit jaar. Die is hier terug te lezen.

2. Archaïa – Archaïa (Papaaver)
Papaaver Records is een nieuw Belgisch label initiatief, mede opgezet door Bart de Paepe van Sloow Tapes. Het concentreert zich op heruitgaven op vinyl van vergeten klassiekers uit het psychedelica en avant-garde genre. De eerste en enige lp van het Franse Archaïa uit 1976 vormt de aftrap. De plaat stond op de befaamde Nurse With Wound-list maar toen al behoorde Archaïa tot de categorie “onvindbaar”. Nu kunnen in ieder geval weer 500 liefhebbers genieten van deze absoluut weirde prog jams, vermengd met duistere analoge synthesizers en voordrachten die uit de Middeleeuwen lijken te komen. Denk aan Can, Amon Duul en Magma, al grijpt het minder naar zeuhl (drums ontbreken bijvoorbeeld) dan je zou vermoeden. Het is met recht een klassieker en men mag dan ook blij zijn dat deze weer voor een normale prijs op vinyl verkrijgbaar is.

3. Eliane Radigue – Feedback Works (Alga Marghen)
Zelfs voor verstokte Radigue verzamelaars moet deze dubbel lp een verplichte aanschaf zijn. Niet alleen vanwege het nooit eerder verschenen materiaal, maar ook om de prachtige gatefold verpakking, inclusief 16 pagina’s met foto’s, verhalen en een interview over deze Feedback Works. Het verzamelt een drietal geluidsinstallaties uit de periode 1969-1970. Hoewel gecreëerd met primitieve middelen (de gemanipuleerde feedback van de ARP 2500 synthesizer) verschillen de drie wel degelijk van elkaar. Van brommende tonen naar een artificieel koor, of vertraagde ultrasone geluiden: Radigue’s werk klinkt nog steeds uniek en brengt een maximaal effect teweeg. De tweede lp brengt ook nog onuitgebrachte alternatieve mixen van het Vice Versa album met zich mee.

4. Sensations’ Fix – Music Is Painting In The Air 1974-1977 (RVNG Intl.)
Franco Falsini (zie ook #1) rakelde oude analoge tapes weer op om ze opnieuw te mixen en in chronologische volgorde te plaatsen voor deze compilatie. De psychedelica van Sensation’s Fix weet vandaag de dag nog steeds te boeien, vooral dankzij Falsini’s indertijd vooruitstrevende technieken. De band schuift van typische rock uit die tijd naar experimentele prog ondersteund met bevreemdende spacy keyboardpartijen, waarbij de softe zang dikwijls een ondergeschikte rol vervuld. Voor verzamelaars misschien weinig nieuws onder de zon, maar een must-have voor bij wie er nog wat in de collectie ontbreekt.

5. Robbie Basho – Twilight Peaks (Smeraldina-Rima)
Bijna dertig jaar geleden zat akoestisch gitaarvirtuoos Robbie Basho financieel en mentaal aan de grond. Hij was zelfs genoodzaakt om zijn laatste en misschien wel meest overdachte album Twilight Peaks uit te brengen op cassette bij een winkel gespecialiseerd in new age producten. Die hadden toen niet door dat de fingerpickingragafolk van Basho een minder beperkt publiek verdiende, en gooide een hoop onnodige echo en effecten bovenop zijn prachtige, gevoelige spel. Vriend Glenn Jones had gelukkig de originele master tapes nog, waarop zijn talent veel beter tot zijn recht komt. Het is jammer dat Basho deze heruitgave op vinyl – met prachtig artwork door Wouter Vanhaelemeesch –  zelf niet meer kan vasthouden. Hij overleed in 1986 na een ongeluk bij de chiropractor.

6. Suzuki Junzo – Ode To A Blue Ghost (Utech)
Beter nog dan zijn nieuwe album Eight-Sided Infinity is deze versie van de cdr Ode To A Blue Ghost uit 2009. Behalve de professionelere verpakking is er weinig veranderd, maar dat maakt de noodzaak van deze heruitgave er niet minder om. Met pikzwarte, repeterende bluesakkoorden en snoeiharde psychedelica met een Japans randje zijn de kenmerkende elementen van zijn muziek volop aanwezig, sterker nog dan op zijn andere releases. Een eerdere recensie van Suzuki Junzo’s beste album is hier terug te lezen.

7. Can – The Lost Tapes (Spoon)
Hoewel de vijf (!) lp’s van deze Lost Tapes wat mij betreft ook terug gebracht kunnen worden tot een stuk of twee, is dit lijvige werk van Can zonder meer indrukwekkend te noemen. Toetsenist Irmin Schmidt haalde uit dertig uur opnames, afkomstig van de periode 1968-1977, zowel waardeloze vulling als onontdekte pareltjes. En dat laatste moet voor de fans van de avantgardistische en nog steeds experimentele krautrock voldoende zijn om de portemonnee te trekken.

8. Deux Filles – Silence & Wisdom / Double Happiness (LTM)
In 1982 en 1983 namen Simon Fisher Turner en Colin Lloyd Tucker twee albums op, zich voordoend als twee Franse meisjes met een tragische achtergrond. Deze obscure lp’s,  die iedereen alweer is vergeten, worden nu door LTM opnieuw uitgebracht. Toch, als je zit te wachten op psychedelische dreampop, aangedikt met spookachtige elektronica, folk, drone en kosmische effecten dan zijn er sindsdien weinig betere albums gemaakt. Jammer genoeg verschijnt deze dubbelaar alleen op cd.

9. Folke Rabe – What?? (Important)
De Zweed Folke Rabe is van dezelfde generatie als Eliane Radigue (zie #3) en de muziekstijl verschilt ook niet veel van elkaar. Dit album uit 1967 is eigenlijk één lange drone, een harmonisch stuk vroege elektronica, zoemend in de ruimte en op het eerste gehoor nauwelijks in beweging. Iets minder dan een half uur lijken we alleen lichte vibraties te horen in de tonen, maar dat kan ook komen omdat we de oren een andere richting op bewegen. What?? (of eigenlijk Was??) is daarmee een grondlegger van het minimalisme en een hoogtepunt in de monotone composities. Bijna de ultieme drone, en dan krijgen we ook nog de versie op halve snelheid (en dus vijftig minuten lang) voorgeschoteld. Compleet hypnotiserend.

10. Patrick Conrad pp – Gelukkig Als In Het Bijzijn Van Een Vrouw (Kraak)
Patrick Conrad was één van de stichters van de Pink Poets, een dichtersgenootschap die in begin jaren zeventig Antwerpen onveilig maakte. Met behulp van wat muzikanten met gevoel voor psychedelica uit de buurt maakte hij deze plaat in 1973, vandaag de dag een veel gezocht collectors-item op Vlaamse rommelmarkten en discogs.com. Zijn bizarre poëzie (“echo’s van scheurende schaamlippen”) over het vrouwelijk geslacht en alles wat hem weerhoudt ervan te proeven zal nog steeds niet veel indruk maken in de discotheek, maar des te meer op een katerige, lome zondagmiddag. Alle replica’s op het Gentse KRAAK label zijn voorzien van een handtekening van de man zelf.

11. Various – Eight Trails, One Path (Three Lobed)
12. Various – Lunar Jams For Tom Carter (Feathered Coyote)
13. Rodriguez – Searching For Sugar Man (Light In The Attic)
14. Suzanne Ciani – Lixiviation (Finders Keepers)
15. Harry Pussy – One Plus One (Palilalia)
16. Various – Bed Of Pain (Mississippi)
17. Francis Bebey – African Electronic Music 1975-1982 (Born Bad)
18. Various – Sticks Over My Shoulder (Mississippi)
19. Various – Aimer Et Perdre: To Love & To Lose Songs 1917-1934 (Tompkins Square)
20. Various – Time To Go: The Southern Psychedelic Moment 1981-1986 (Flying Nun)
21. Zs – Score: The Complete Sextet Works 2002-2007 (Northern Spy)
22. Gareth Williams & Mary Currie – Flaming Tunes (Blackest Ever Black)
23. William Parker – Centering: Unreleased Early Recordings 1976-1987 (NoBusiness)
24. Rolf Julius – Raining (Western Vinyl)
25. Daphne Oram – The Oram Tapes Volume One (Young Americans)

Joachim Badenhorst – The Jungle He Told Me

Met zijn naam in de boekjes van onder andere het Han Bennink Trio, Baloni, de Christian Mendoza Group, Equilibrium en Tony Malaby’s Novela hoef je rietblazer Joachim Badenhorst niets te vertellen over uitdagingen. Een solo album is echter andere koek. De Vlaming, die lastig in een genre naast de jazzimprovisatie te plaatsen is, flikt het kunststukje met The Jungle He Told Me.

Badenhorst gaat relatief rustig van start met Klarinet, een stuk met in het begin veel adempauzes, die later transformeren in vlotte arpeggio’s waardoor een ritmisch geheel ontstaat. Ook op Tenor laat hij herkenbare patronen langskomen op de saxofoon, met botsende tonen die gelijktijdig gespeeld toch een prachtige melodie vormen, net als in het langzaam in toonhoogte afglijdende Djilatendo. Het zijn de nummers die tijdens de eerste luisterbeurt opvallen vanwege techniek en bewegingen, maar de jungle herbergt nog veel meer.

Op Basklarinet, tevens het langste nummer, produceert hij aarzelend minimale bromtonen, waarbij zeker het uiteinde neigt naar drone. De meeste kortere nummers op kant B zijn juist weer een stuk frivoler en houden minder vast aan een opgebouwd omhulsel; snelle wisselingen zorgen voor een springerig geluid waarin veel gebeurd, ondanks de beperking die een solo album met zich meebrengt. Een tegenhanger als Singing The Blues bijvoorbeeld, kenmerkt zich door veel rustpunten en spontane uithalen. De variëteit is dan ook groot; desondanks kan de geconcentreerde Badenhorst vasthouden aan zijn eigen speelstijl.

Het spel van Joachim Badenhorst fascineert door het experiment. Zo gebruikt hij zijn tong om de enkelriet instrumenten van klank te veranderen, of te onderdrukken. Dat hij zijn stem gebruikt terwijl hij met speeksel en de lipspanning effecten toevoegt, is misschien niet direct hoorbaar, maar dat hij af en toe in gedachten een deuntje meezingt, blijkt uit de structuren in de nummers.

Dat de woorden “structuur” en “improvisatie” niet per se haaks op elkaar hoeven te staan is een verrassende ontdekking op deze plaat. The Jungle He Told Me is geen nerveus of woest om zich heen slaand album; Badenhorst laat zijn fantasie op ontspannen wijze de vrije loop op eerder naar voren gekomen motieven. Dat zorgt voor een prettig luisterklimaat, waar zowel de extreme als de meer gereserveerde freejazz liefhebber moet van kunnen genieten.

Overigens is The Jungle He Told Me niet alleen de moeite waard vanwege de muziek. De hoes is één van de schoonste die ik dit jaar mocht vasthouden, met artwork door Rinus van de Velde en een vers ruikende zeefdruk door het Gentse Smeraldina-Rima label, dat dit album in een editie van vierhonderd exemplaren uitbrengt. Twee nummers zijn te beluisteren bij Bandcamp, waar je het album ook digitaal kunt aanschaffen.

November 2012

Nee, ik heb deze maand geen snor laten groeien, maar kreeg wel een sik van alle nieuwe muziek die deze maand weer uit de luidsprekers knalde. Dat doe ik mezelf aan natuurlijk, dus ik moet niet lopen zeuren. Beter zou ik nog eens terugblikken op de meest essentiële releases van de op één na laatste maand van het jaar. Met Sheldon Siegel, Pelt en Al Doum & The Faryds is november een maand geweest met een aantal geweldige albums. In iets mindere mate waren de eerder besproken Mind Over Mirrors en Cut Hands ook zeker de moeite van het horen waard. En dan hebben we het alleen nog maar over het vinyl dat is langsgekomen.

Steeds vaker duikt er namelijk uitstekende muziek op dat exclusief verkrijgbaar is op de aloude cassette. Ik noem als meest aansprekende voorbeeld de recent uitgekomen tape Because Time Is Too Short van één van mijn favoriete Vlaamse muzikanten van de laatste paar jaar: Ignatz. Kapotte minimalistische blues en exotische folkmuziek, nog steeds heerlijk lo-fi, aangekleed met loops van rommelige tapes en met een stemgeluid dat is vervormd tot die van een oude bluesheld in de laatste fase van z’n leven. Because Time Is Too Short verschijnt bij Taping Policies.

De walkman draait dus overuren, ook met een nieuw stapeltje uit Wenen, van Feathered Coyote Records. Desmadrados Soldados De Ventura doet in ongecompliceerd rocken, resulterend in een psychedelische mastertrip waar de onbesuisde riffs je om te oren vliegen. Het duo González & Steenkiste brengt stonede harmoniumakkoorden en een jankende viool; het beste wat Vlaanderen te bieden heeft op dronegebied. Köhn uit diezelfde regio doet ook een duit in het zakje op het gebied van meditatieve muziek met de cassette Reflexionen. Het is echter niet per sé de oude synthesizer klanken die hier een meerwaarde vormen, maar de handgemaakte en -getekende hoes van het sympathieke Almost Halloween Time Records.

Over sympathieke labels gesproken, New Vague Records was hard op weg was hard op weg om er één te worden totdat oprichter Joel Nickelson werd getroffen door een beroerte en kwam te overlijden. Gelukkig laat hij in ieder geval nog een dubbele lp van Majutsu No Niwa (Frontera reissue) en Old Sun van Le Son De L’Os na. Laatstgenoemde Japanse trio maakt licht akoestische improvisatiemuziek met behalve gitaar ook fluit, piano, belletjes, een bas met één snaar en dromerige, woordloze zang. De kalme acid folk die hier uit ontstaat is heerlijk bevreemdend en is bovendien dermate zacht opgenomen dat luisteren naar deze lp een bijzondere en intieme ervaring wordt.

Op het gebied van improvisatiemuziek mag een nieuwe plaat van de legendarische groep Smegma niet ontbreken. Ever And Anon is opnieuw een weirde mix van freejazz, noise en duivelse surfmuziek. Ze maken het type avant-garde muziek waar verder alleen de jostiband mee weg komt, dus sla je slag met deze lp. Het internationale trio 300 Basses is minstens zo vreemd, al was het alleen maar door de instrumentatie: drie accordeons. Op Sei Ritornelli wordt volop geëxperimenteerd en geïmproviseerd zodat nergens een accordeon is te herkennen, maar misschien wel een bas of twee. Een andere tip op dit gebied is van uitvinder, onderzoeker, schrijver en artiest Jacques Brodier. Hij improviseerde al met elektronica in de jaren zeventig, maar Filtre De Réalité is pas zijn eerste album. Het kostte blijkbaar tijd zijn eigen machine te bouwen, die hij gebruikt voor zijn musique concrète in de stijl van vroege elektronische composities.

Nog niet genoeg gehad? Probeer dan Unrock The House, een live registratie van het concert dat Alan Bishop en Sir Richard Bishop van Sun City Girls gaven in Krefeld, 2011. Het is een mooie verzameling op dubbele lp, maar je moet wel tegen het (humoristische) geouwehoer ertussendoor kunnen. Voor meer ongecompliceerd beukwerk kun je bij Aluk Todolo (instrumentale black metal / stoner / kraut / noise / drone) of Verma (hypnotiserende psychrock) terecht.

Tijd om de jaarlijstjes uit te zoeken, me dunkt!