Bridges

De prijs voor de mooiste verpakking wordt dit jaar al in september vergeven. Bridges, een audiovisueel concept van de voormalige studiegenoten Gerco Hiddink en Rutger Zuydervelt (Machinefabriek), gaat namelijk niet meer overtroffen worden. Het is een waar genot om de loodzware gatefold platenhoes, gevuld met twee picturediscs, in handen te hebben. Helemaal leuk wordt het wanneer het vinyl draait, als de vele kleine afbeeldingen (geplaatst in een ring) een zich herhalende film vormen. En dat op vier kanten.

Er staat trouwens ook nog muziek op. Rutger maakte met The Breathing Bridge cdr al eens een indrukwekkend stuk voor het Internationale Filmfestival Rotterdam, gebruik makend van de geluiden van de Erasmusbrug. Geïnspireerd door Gerco’s visualisaties op zijn reis van Nijmegen naar Sinderen maakte hij ditmaal opnames bij vier verschillende bruggen, met ieder zijn eigen unieke geluiden. Daar stopt het echter niet. Acht verschillende artiesten, ook met elk een uniek talent, werden gevraagd te reageren op de field recordings. Rutger verzamelde het materiaal, vormde paren van de muzikanten en voegde alles samen met de oorspronkelijke opnames.

Gezien de line-up van Bridges is aardig wat avant-garde en improvisatie te verwachten. Zeker het feit dat de acht muzikanten niet met elkaar hebben samen gespeeld maakt het geheel onvoorspelbaar. Fluitist en saxofonist Jim Denley is al sinds de jaren zeventig actief in de improvscene, in een tijdperk dat de aan hem gekoppelde Espen Reinertsen geboren werd. Laatgenoemde is inmiddels wel een behoorlijke expert te noemen in moderne improvisatie en speelwijzen op de sax en fluit. Experimentele percussionisten Burkhard Beins en Jon Mueller vormen het tweede duo, waarbij de geluiden van de brug over het Netterden kanaal (of eerder een sloot) nauwelijks meer te herkennen zijn. Mats Gustafsson (sax) en Nate Wooley (trompet) zijn misschien wel de bekendste namen op Bridges. Het meest opvallende stuk komt echter van Erik Carlsson en Steven Hess, die met percussie-instrumenten als crotales en rototom het geluid van de auto’s die over de brug bij Nijmegen razen proberen te overstemmen.

Het is eigenlijk niet mogelijk het prachtige resultaat van het Bridges project in woorden te vatten. Zowel muzikaal als visueel gebeurt is er veel te beleven en te ontdekken. Diegenen die één van de handgenummerde 250 exemplaren in bezit hebben gekregen, mogen zich dus gelukkig prijzen. Wie hier heeft mis gepakt, zal het moeten doen met een download op bandcamp.

Thomas Ankersmit

De zondagmiddag op het Incubate festival. Nog een beetje dizzy van de vorige dag ben ik na het overigens prachtige en – met alle respect – rustieke optreden van Jozef van Wissem en Stephan Mathieu in de Pauluskerk toe aan wat meer power. Een optreden van Kevin Drumm, een black metal liefhebber die noise maakt, lijkt mij op het lijf geschreven. Terwijl het steeds harder begint te regenen druppelen de bezoekers langzaam maar zeker de centrale ruimte van het atelier NS16 binnen. Ah, meer nieuwsgierigen dan ik had durven hopen. Ik duim voor piepende oren, trillende ruiten en wegrennend publiek.

Kevin Drumm kijkt boos. Een goed teken, denk ik in de eerste instantie. Maar zelden heb ik iemand zo ongeïnteresseerd aan knopjes zien draaien als die dag. Alsof hij vijftien jaar in een fabriek aan het werk is geweest, met als werk draaien aan diezelfde knopjes. Het piept en kraakt wel, maar zelfs bij dit soort musique concrète, elektronica en noise, ogenschijnlijk simpel om live te produceren, mag wel wat meer passie getoond worden. Nee, de show werd die middag gestolen door zijn compagnon tijdens datzelfde optreden, Thomas Ankersmit.

Ankersmit (van mijn leeftijd, maar duidelijk verder) steelt bij het begin al direct de show door wild draaiend aan de knopjes van zijn Serge modulaire synthesizer allerlei minimale geluidslagen toe te voegen aan de frequenties van Drumm. Het is in dit soort situaties altijd lastig te beoordelen van wie welke geluiden komen, maar gezien de activiteit dicht ik het grootste gedeelte aan de in Leiden geboren Ankersmit toe. Helemaal natuurlijk wanneer hij zijn alto sax oppakt en deze op niet geheel traditionele wijze een soort van drones laat produceren. Nu ik de katers en vermoeidheid weer te boven ben en met een helder zicht kan terugblikken op Incubate moet ik zeggen dat dit uiteindelijk één van de hoogtepunten is geweest op de zondag, en misschien wel de verrassing van het festival.

Ik kocht direct na het optreden de eerder dit jaar uitgebrachte cd Forma II, een samenwerking met Valerio Tricoli, ook al een liefhebber van een analoog instrumentarium en improvisatie op het gebied van elektro-akoestische composities. De samenwerking is op zijn minst intrigerend, misschien zelfs spannend te noemen. De vijf composities en bijna zestig minuten aan sensitieve elektronica en resonerende, niet te identificeren geluiden, bieden veel details. Soms uit dat zich in knisperende bliepjes in de fluisterstilte en fragiele hoge tonen maar af en toe ook in brommende drones en diepe, mechanische synthklanken. Forma II is een gepassioneerde zoektocht naar uitersten in controleerbaar minimalisme, de mogelijkheden van de instrumenten verkennend, waarbij de saxofoon nauwelijks herkenbaar de rode draad vormt. Alleen in afsluiter Takht-e Tâvus (tevens het langste nummer) komt het blaasinstrument als een aanhoudende misthoorn prominent in de schijnwerper te staan.

Thomas Ankersmit & Valerio Tricoli – Takht-e Tâvus

Forma II is uitgebracht op het Pan label van Bill Kouligas – geen onbekende in de Europese noisescene – en is prachtig verpakt in een plastic hoes versierd met geometrische lijnen. Wat mij betreft een aanrader.

Avonduren in de kapel

Avonduren is vernieuwd! Het bewonderenswaardige concept met akoestische optredens in een intieme setting is terug op een andere locatie dan dat ik gewend ben, en ook zie ik een hoop nieuwe gezichten. Dit in tegenstelling tot het affiche, want Peter Broderick is de eerste artiest bij Avonduren die voor de tweede keer op het programma staat. De eeuwenoude kapel van Hoogelande, op één van de laagste puntjes van Walcheren, leent zich uitstekend voor de sfeer waar het bij dit concept om draait. Het is er knus, de kaarsen en olielampen geven onbeduidend warmte & licht en de stoelen blijken evenveel zitcomfort te bieden dan de harde houten vloer bij Espressobar Ko D’oooooooor in Middelburg. Laat maar komen!

Het is de bevallige Laura Arkana die de zo goed als uitverkochte avond opwarmt met haar zachte stem en gitaarspel. Het talent van de Nederlandse werd door Broderick ontdekt en verder ontwikkeld; een betere leraar kun je niet wensen. Toch heeft ze haar eigen stijl, dat zich vooral kenmerkt met gezang in haar moerstaal. Dat is ook gelijk haar minpunt. Bij Nederlandstalige muziek duikt op een of andere manier altijd “cd van jou, cd van mij” op in mijn hoofd, met alle gevolgen van dien. Teksten over huilen in de supermarkt (komt ook bij mij voor), luchtballonnen en het vuilnis komen zo wel erg direct over, truttig als een ballade van Kinderen voor Kinderen. Er moet wel gezegd worden dat ze haar stem in deze live setting loepzuiver weet te houden, waarmee ze haar pas uitgebrachte debuutalbum overstijgt.

Wat mij meteen tot een recensie van Lentemuziek brengt. Het is duidelijk het werk van een verlegen meisje, zachtjes en voorzichtig zingend, de gitaar bespelend alsof ze bang is dat er geluid uit komt. Het album moet het dan ook vooral hebben van de inbreng van Broderick, op viool en piano. Hij pakt geen moment de hoofdrol van Laura af, de begeleiding wijselijk op de achtergrond houdend. Lentemuziek staat immers in de schappen als “Laura Arkana met Peter Broderick” en niet andersom, maar van binnen lijkt hij te weten dat zonder hem de acht liedjes nauwelijks overeind blijven. Overigens bevat de verpakking van het vinyl (ontworpen door Rutger Zuydervelt a.k.a. Machinefabriek) ook een Engelse vertaling van de teksten, zodat ik lekker in het buitenlands kan meezingen.

Eén van de redenen dat ik bovengenoemde samenwerking liever andersom had gezien is onder meer het optreden van het duo in een Brabantse kapel, eerder dit jaar. Toen liet Peter Broderick, te gast op het Glocal project van het nu aan de gang zijnde Incubate festival, doorschemeren dat er een opvolger van zijn singer-songwriter album Home aan zit te komen. Daar had hij geen piano bij nodig. In de kapel staat echter een glimmende vleugel opgesteld, waardoor deze avond de nadruk toch weer op het album How They Are en andere neoklassieke werken komt te liggen. Dat hadden we al eens gehoord. De voorspelling dat hij meer van zijn aanstaande album zou laten horen komt niet uit. Gelukkig zijn er uitzonderingen in zijn compacte set, waarbij hij met zijn imitatie van Brabantse koeien en schapen de lachers op zijn hand krijgt.

Avonduren was toe aan iets anders. Iets wat voor verse aanwas in de toeschouwers zou zorgen, iets dat weer enthousiasme opwekt bij de bezoekers van het eerste uur. Zonder dat er iets verloren is gegaan van de inmiddels typische kenmerken is het gelukt de optredens nieuw leven in te blazen, dankzij de unieke locatie. Aan bijzondere artiesten was namelijk al geen gebrek. Ik kijk in ieder geval weer uit naar de volgende editie.