Tag archieven: Charlemagne Palestine

Charlemagne Palestine – GesammttkkunnsttMeshuggahhLaandtttt

Vorige maand bezocht ik in Rotterdam de tentoonstelling GesammttkkunnsttMeshuggahhLaandtttt van Charlemagne Palestine. Een bijzondere solo expositie van een bijzonder kunstenaar, performer en muzikant. De in New York geboren Palestine begon eind jaren zestig te werken met onder andere Pandit Pran Nath, Tony Conrad en Morton Subotnick en groeide uit tot één van de meest toonaangevende minimalistisch componisten (alhoewel hij zichzelf liever maximalist noemt). Vooral het prachtige Strumming Music (1976), waarop hij slechts twee toetsen van de Bösendorfer vleugel laat resoneren, behoort tot de klassiekers. Sinds de inmiddels bijna zeventiger in Brussel woont is hij weer regelmatig in  levenden lijve te bewonderen, maar zelden zo dicht bij huis.

In het Witte de With Center for Contemporary Art heeft Palestine de tweede verdieping voor zichzelf, de ruimte biedend om zijn gehele kunstspectrum te belichten. Hij maakte in 1973 bijvoorbeeld de experimentele korte film Body Music, dat een vervolg kreeg met dezelfde titel. De beelden in zwart-wit vormen een intrigerende performance act waarbij hij steeds intensiever gaat neuriën, schokkende bewegingen gaat maken, tegen de muren beukt en uiteindelijk voor dood neervalt. De films You Should Never Forget The Jungle, St. Vitas Dance en Where’s It’s Coming From worden in Rotterdam eveneens continue vertoond.

In de laatst genoemde films – we praten opnieuw eind jaren zeventig – worden de rituele ingrediënten die Palestine’s werken hierna zouden kenmerken steeds prominenter: een glas cognac, excentrieke sjaals en veel knuffels. Niet verwonderlijk dus, dat op deze tentoonstelling honderden exemplaren van de pluche dieren zijn terug te zien; aan parachutes, hekwerken, in koffers of op de gigantische vleugel met 97 toetsen. Er rondlopen is alsof je in een psychedelische trip de Bart Smit binnenstapt. Het “heilige speelgoed” is uiteindelijk het middelpunt van zijn kunst geworden: kleurrijke afgodsbeelden die in symboliek zowel allesomvattende waarde als nietigheid uitbeelden. In een andere kamer, het “God-Bear Museum”, toont Palestine zijn bizarre visie op een architectonisch eerbetoon aan de beroemde drie-koppige teddybeer, die in 1987 gepresenteerd werd in een vijf meter hoge versie op Documenta.

GesammttkkunnsttMeshuggahhLaandtttt – een samenwerking tussen Kunsthalle Wien en Witte de With Center for Contemporary Art – laat ook nog schilderijen, schetsen van symbolische, niet bestaande composities (zijn muziek is immers geïmproviseerd) en andere kunstwerken zien die doen doen denken aan India of het Afrikaanse continent. Voor de muziekliefhebbers is de installatie Trembling Walls (wederom oorsprong in de jaren zeventig) wellicht interessant. Deze bestaat uit twee grote tafels van hout en metaal waartegen luidsprekers zijn geplaatst. Brommende drones zorgen ervoor dat de piepschuimen chips die er bovenop zijn geplaatst door de trillingen op en neer springen, een fraaie metafoor voor het fysieke aspect dat voor Palestine onlosmakelijk met muziek is verbonden.

GesammttkkunnsttMeshuggahhLaandtttt is een sterk staaltje intieme totaalkunst waarbij grenzen tussen verschillende disciplines gemakkelijk vervagen, beslist een aanrader voor de liefhebbers van zijn unieke en uitbundige werk. Tot 1 mei kun je nog in Rotterdam terecht om één en ander te bewonderen. Interessant voor de Zeeuwen onder ons is dat Charlemagne Palestine in deze periode twee keer naar Middelburg komt voor een duo-optreden met Simone Forti.

Al vanaf het hippietijdperk werkt Palestine samen met de onvermoeibare Italiaans-Amerikaanse choreograaf Forti, die hij ontmoette op CalArts. De gezamenlijke performance Illuminations (sinds 1971 de rode draad in hun samenwerking) zal op 2 en 3 april zal in een herschreven versie plaatsvinden in de Vleeshal, speciaal aangepast naar de Gotische architectuur van het Middeleeuwse gebouw. Overigens is Simone Forti nu al te zien in de Vleeshal met haar solotentoonstelling Here It Comes, waar de ongeëvenaarde Dance Constructions onderdeel van zijn.

Teruglezen over Charlemagne Palestine op deze site kun je hier en hier, verder typte ik op deze plek eerder over een mooie show in de Vleeshal. Zijn nieuwste dubbel lp Cathedrale De Strasbourg is uiteraard een aanrader.

Charlemagne Palestine & Janek Schaefer

Ja, zo ziet dat er dan uit: een beetje lullig. Het demonenmasker dat geleverd wordt bij de lp Day Of The Demons van Charlemagne Palestine en Janek Schaefer is een leuk grapje van Desire Path Recordings maar de buren ermee angst aanjagen zit er niet in. Misschien moet dat dan maar met de muziek, al is dat op papier lastig met twee artiesten die hun sporen hebben verdiend in de minimalistische muziek.

Charlemagne Palestine heeft inmiddels de pensioenleeftijd bereikt, doch stoppen zie ik hem nog niet snel doen. Al sinds de jaren zeventig verblijdt hij menig experimenteel muziekliefhebber met composities die qua klank en toon beperkt blijven, maar wat betreft beleving enorm intens kunnen overkomen. De veel jongere Janek Schaefer heeft hem echter allang ingehaald wanneer we over omvang van discografieën praten. De conceptuele geluidskunstenaar is vooral bekend vanwege zijn zelfgebouwde installaties, waarbij veel gebruik wordt gemaakt van field recordings.

De plaat is minder minimalistisch dan je van deze twee heren zou verwachten. Raga De L’apres Midi Pour Aude bestaat uit kalm aanzwellende drones uit de shruti box (een soort harmonium), aangekleed met spookachtige zang en desolaat luidende bellen van een carillon. Het nummer werkt in een kwartier naar een intense climax toe, waarna het in vijf minuten naar een stille afronding sluipt. Sfeervol is het allemaal wel; zeker de zang geeft het ook iets ritualistisch mee. Toch is het niet alleen maar duisternis dat de klok slaat. Termen als rustgevend en hemels zijn net zo veel van toepassing.

Fables For A Far Away Future – kant B – doet de titel van het album wat meer eer aan. Om de bezeten orgelspeler kom je in dit nummer niet heen. Verderop is er ook wat meer ruimte voor field recordings: rafelige opnames die verder weinig houvast bieden, maar wel variatie brengen. De mastering van James Plotkin zorgt ervoor dat dit alles zich op sublieme wijze aan de luisteraar openbaart.

Wellicht verwachte ik met de titel en verpakking te veel hel en verdoemenis. Aan de andere kant, wanneer je deze muziek op zo’n manier in de markt zet schep je ook bepaalde verwachtingen. Uiteindelijk moet je je daar niet door laten leiden. Day Of The Demons is gewoon een geweldige sfeervolle plaat die liefhebbers van drones, ambient en field recordings zal aanspreken. Voor hel en verdoemenis: ik zie dat de Diablo 3 servers weer online zijn!

Preview: Graag Traag festival

Zaterdag 22 oktober wordt er weer een nieuw hoogtepunt aan het festivalseizoen van 2011 toegevoegd: Graag Traag #2. Dit bijzonder kunstzinnig en avontuurlijke feestje wordt samengesteld door Bart de Paepe van het Belgische cassettelabel Sloow Tapes en vindt plaats in Hasselt. We schakelen even een versnelling lager en duiken in de fascinerende line-up van psychedelica, acidfolk, drones, improvisatie en andere al dan niet minimale experimentele muziek.

Het Graag Traag festival draait dit jaar om de veelzijdige artiest Angus MacLise, niet alleen de eerste drummer van The Velvet Underground, maar tevens muzikant, dichter, beeldend kunstenaar en allround avant-gardist. MacLise overleed in 1979 in Nepal, maar zijn invloed op de hedendaagse kunst en muziek wordt vandaag de dag steeds meer erkend. De retrospectieve tentoonstelling Dreamweapon: The Art and Life of Angus MacLise (1938-1979) opent dat weekend voor het eerst in Europa zijn deuren. Het biedt de bezoekers een blik op zijn werk en leven, waarbij unieke documenten, foto’s, tekeningen, tijdschriften, gedichten en tapes van Angus MacLise – geschonken door zijn vrouw Hetty – te zien en te horen zullen zijn. De muziek op het festival zal op één of andere manier gelieerd, geïnspireerd of beïnvloed zijn door MacLise.

Het funeral folk collectief Sylvester Anfang II verzorgt de opening van het festival in het Kunstencentrum België, en wel op gepaste wijze. De groep waarvan de bezetting altijd weer een verrassing is, zal met psychedelische jams de korte film The Invasion Of Thunderbolt Pagoda van een nieuwe soundtrack voorzien. De oorspronkelijke versie van die soundtrack staat op naam van MacLise, en hij speelde ook een rolletje in deze film uit 1968, net als onder meer Fluxus adepten Henry Flynt en Tony Conrad. Met deze trip zal menig bezoeker alvast goed in de stemming komen voor de rest van de dag.

De productieve en in vele bands actieve Japanse gitarist/vocalist Junzo Suzuki is de volgende die de bezoekers van Graag Traag #2 vertwijfeld zal doen achterlaten met zijn kaalgestripte blues en onvoorspelbare uitbarstingen op de gitaar. Snel daarna zal het de beurt zijn aan Steve Gunn, die samen met drummer John Truscinski zijn combinatie van Appalachain folk, Indiase ragas en blues uit de John Fahey-stal live ten gehore zal brengen.

Steve Gunn & John Truscinski – Taksim II

Het festival verplaatst zich vervolgens naar de expositieruimte CIAP, in de voormalige gelatinefabriek. Onder toeziend oog van MacLise’s werk zullen in deze ruimte vier soloartiesten ook muzikaal voor een avant-garde sfeer zorgen. Manuel Padding uit Den Haag, bekend van het cassettelabel Silver Ghosts, zal als City Hands alledaagse geluiden middels elektronica omvormen tot meditatieve, verlichtende huis-, tuin- en keukendrones. Louise Landes Levi, waarvan recentelijk nog een tape uitkwam op het Sloow label, was in de jaren zestig actief in The Floating Lotus Magic Opera Company, waar ook Angus MacLise onderdeel van uitmaakte. Op de sarangi wikkelt ze haar zweverige gedichten in een deken van Oosterse klanken. Next up: Head of Wantastiquet, het project van Paul Labrecque (The Beautiful Band, Sunburned Hand Of The Man). Ook hij heeft een alternatieve soundtrack voor The Invasion Of Thunderbolt Pagoda op zijn naam staan. Solo maakt hij dronefolk op gitaar en banjo, dat inderdaad als een film langzaam voorbij trekt. De uit Ierland afkomstige Cian Nugent, één van mijn favoriete jonge gitaristen van dit moment, tapt uit het vaatje van minimale folk, vermengd met Takomablues. Hij sluit aan het begin van de avond het gedeelte in CIAP af.

De meute keert daarna weer terug naar het Kunstencentrum voor één van de hoogtepunten: een optreden van Tony Conrad en Charlemagne Palestine. Beiden waren goed bevriend met MacLise en bij elkaar opgeteld zitten ze al 75 jaar in de (minimale) muziek. Conrad experimenteert vooral met langgerekte vioolklanken die een soort trance moeten oproepen bij de luisteraar. Palestine weet met zijn rituele piano- en klaviercomposities een intense beleving teweeg te brengen, mede veroorzaakt door zijn expressieve performance. In het verleden liet hij zich op het podium regelmatig omringen met knuffelbeesten; of hij deze avond genoeg heeft aan Tony Conrad zullen we spoedig weten.

Het is de moeite waard om de rest van de avond ook uit te zitten; er volgen nog eens vier shows, waarvan Ralph White de eerste is. Eenzame free folk met gitaar, banjo, viool, accordeon, kalimba en zijn stem, en bovendien diep geworteld in de aloude Americana- en bluegrasstraditie. Nogal een overgang naar het navolgende Tonton Macoute. Als dit Franse trio live net zo klinkt als op de debuutplaat Mureedil dan zal dit een uitstekende wake up call zijn: intense noisy drones, weirde elektronica en vuige gitaarjams zijn hier de sleutelwoorden. Over Gangalai & Gourabai kan ik vooralsnog weinig vertellen. Blijkbaar gaat het hier om Benjamin Franklin en Christophe Piette, beide eerder actief in de Belgische band R.O.T. Ergens heb ik al gelezen dat dit ongeveer klinkt als een rehearsal uit de moeilijke beginjaren van de Pet Shop Boys. Dat belooft wat.

Het optreden waar ik het meest naar uitkijk, is de afsluitende van Charalambides. Even geleden sprak ik al mijn bewondering uit over het nieuwe album Exile (hier om precies te zijn). Als Christina en Tom Carter live de magie van dat album (of één van de vele voorgaande) weten over te brengen dan zien we het concert van het jaar. Er is in 2011 geen band dat met verstilde pracht zoveel gevoel kan overbrengen.

Maar we gaan natuurlijk ook naar Hasselt voor de überrelaxte sfeer. Het heet niet voor niets “Graag Traag”…