Tag archieven: experiment

Jaap Blonk & Machinefabriek – Deep Fried

Jaap Blonk en Machinefabriek mag je gerust rekenen tot meest actieve artiesten in de Nederlandse experimentele muziek. Stemkunstenaar Blonk heeft een rijke historie, zowel solo als in verschillende acts, waarin improvisatie en de zoektocht naar nieuwe klanken centraal staat.

Machinefabriek aka Rutger Zuydervelt loopt minder lang mee, maar heeft minstens zo’n indrukwekkende discografie. Hij lijkt zich de afgelopen tijd een beetje gesetteld te hebben in zijn sound: fragiele, abstracte soundscapes, elektronica gemaakt met een divers instrumentarium. Het gevaar van teveel herhaling ligt op de loer, dat opgelost wordt door met de meest uiteenlopende artiesten een samenwerking aan te gaan.

Jaap Blonk en Machinefabriek werden vorig jaar uitgenodigd voor een performance tijdens het AMPsnacks evenement in Arnhem, en de muziek oversteeg blijkbaar de lekkernijen. De heren besloten namelijk samen de studio in te duiken, en zo geschiedde in mei van dit jaar. Van de drie uur improvisatie bij STEIM is uiteindelijk ruim een uur overgebleven op het album Deep Fried.

De cd begint met een karakteristiek Machinefabriek geluid: filmisch golvende elektronica met enkele borrelende speldenprikken onder water. Maar al snel wordt duidelijk dat dit niet  de gemiddelde Machinefabriek release betreft, wanneer Jaap Blonk’s stotterende gegorgel de hoek om komt kijken. Hij bewerkt zijn stem op de laptop, zodat er allerlei bevreemdende lagen ontstaan. Een stuiterende analoge synthesizer weerklinkt en overspoelt dikwijls het subtiele geluid op de achtergrond.

Blonk heeft zijn eigen bizarre taaltje (of hij het nog Onderlands noemt weet ik eerlijk gezegd niet) en zijn voordrachten – als we al van zinnen kunnen spreken – zijn derhalve onverstaanbaar. In het lange middenstuk Recipes pakt door de gekke intonatie humoristisch uit, maar er zijn ook passages met harde noise waarbij het schrapende keelgeluid doet denken aan een obscure power electronics act. Pas aan het einde dringt enige fijnzinnigheid weer door, met glitchy details.

Hoewel Rutger Zuydervelt deze samenwerking naar eigen zeggen eerder moeilijk kon voorstellen, werkt de combinatie prima. Deep Fried is aangenaam hoekiger dan een Machinefabriek release, en rijker dan Jaap Blonk solo. Het demonstreert dat de Nederlandse elektronica door middel van samenwerking en improvisatie nog steeds nieuwe en uitdagende klanken kan voortbrengen. Deep Fried komt uit op het label van Jaap Blonk, Kontrans, en is ook te krijgen (en te beluisteren) via de Bandcamp pagina van Machinefabriek.

Charlemagne Palestine & Janek Schaefer

Ja, zo ziet dat er dan uit: een beetje lullig. Het demonenmasker dat geleverd wordt bij de lp Day Of The Demons van Charlemagne Palestine en Janek Schaefer is een leuk grapje van Desire Path Recordings maar de buren ermee angst aanjagen zit er niet in. Misschien moet dat dan maar met de muziek, al is dat op papier lastig met twee artiesten die hun sporen hebben verdiend in de minimalistische muziek.

Charlemagne Palestine heeft inmiddels de pensioenleeftijd bereikt, doch stoppen zie ik hem nog niet snel doen. Al sinds de jaren zeventig verblijdt hij menig experimenteel muziekliefhebber met composities die qua klank en toon beperkt blijven, maar wat betreft beleving enorm intens kunnen overkomen. De veel jongere Janek Schaefer heeft hem echter allang ingehaald wanneer we over omvang van discografieën praten. De conceptuele geluidskunstenaar is vooral bekend vanwege zijn zelfgebouwde installaties, waarbij veel gebruik wordt gemaakt van field recordings.

De plaat is minder minimalistisch dan je van deze twee heren zou verwachten. Raga De L’apres Midi Pour Aude bestaat uit kalm aanzwellende drones uit de shruti box (een soort harmonium), aangekleed met spookachtige zang en desolaat luidende bellen van een carillon. Het nummer werkt in een kwartier naar een intense climax toe, waarna het in vijf minuten naar een stille afronding sluipt. Sfeervol is het allemaal wel; zeker de zang geeft het ook iets ritualistisch mee. Toch is het niet alleen maar duisternis dat de klok slaat. Termen als rustgevend en hemels zijn net zo veel van toepassing.

Fables For A Far Away Future – kant B – doet de titel van het album wat meer eer aan. Om de bezeten orgelspeler kom je in dit nummer niet heen. Verderop is er ook wat meer ruimte voor field recordings: rafelige opnames die verder weinig houvast bieden, maar wel variatie brengen. De mastering van James Plotkin zorgt ervoor dat dit alles zich op sublieme wijze aan de luisteraar openbaart.

Wellicht verwachte ik met de titel en verpakking te veel hel en verdoemenis. Aan de andere kant, wanneer je deze muziek op zo’n manier in de markt zet schep je ook bepaalde verwachtingen. Uiteindelijk moet je je daar niet door laten leiden. Day Of The Demons is gewoon een geweldige sfeervolle plaat die liefhebbers van drones, ambient en field recordings zal aanspreken. Voor hel en verdoemenis: ik zie dat de Diablo 3 servers weer online zijn!

Chris Corsano – Cut

Solo drummers met een hoog improvisatiegehalte doen het goed in huize mrbungle dit jaar; ik noemde al eerder Kris Vanderstraeten en Will Guthrie. Vanwege zijn nieuwe album Cut is het nu de beurt aan Chris Corsano, ongetwijfeld de meest bekende van de drie. Dat is natuurlijk vooral vanwege zijn samenwerkingen met onder andere Paul Flaherty, Thurston Moore, Ben Chasny en Keiji Haino. Maar ook in z’n eentje weet hij een behoorlijk onderhoudend album neer te zetten.

Cut bestaat uit akoestische opnames (zonder overdubs) en is opgedeeld in negentien verschillende stukken, die bij elkaar bijna drie kwartier duren. Het album ligt in dezelfde lijn als bijvoorbeeld The Young Cricketer – waarop het drumstel is gemodificeerd met verschillende metalen objecten en snaren die over de drums zijn gespannen. En mocht je twijfelen aan welke objecten er worden gebruikt, dan staan ze per nummer vermeld.

Het album begint furieus en chaotisch, zo op het eerste gehoor, maar onderhuids speelt een spannend ritme, dat tot in het minste detail is uitgewerkt. Corsano weet met al zijn ervaring in klank en toon te variëren, ook al klinkt het nummer als een tornado die over het drumstel raast. Qua variatie is er sowieso genoeg te beleven, want al in het derde nummer gebruikt hij de vibraties van het drumstel om de snaren die er over heen zijn gespannen te bespelen met een strijkstok. Verderop kleedt hij zijn geluid aan met verschillende mondstukken voor blaasinstrumenten. Het bewijst maar weer eens dat Chris Corsano niet alleen een drummer is, maar een muzikant die alle mogelijkheden van zijn instrument wil benutten.

Dat laatste zorgt ervoor dat Cut niet “dat onluisterbare album van die spastische drummer” is. Het eenzaam lange middenstuk These Things Are Not Fancy is een prachtig voorbeeld van hoe inventiviteit met een drumstel kan klinken. Diegenen die bang zijn om drie kwartier lang drumsolo’s aan te horen, hebben dus geen excuus meer. Cut is uitgebracht via Chris Corsano’s eigen label Hot Car Warp Records.