Tag archieven: experiment

Floris Vanhoof

Een van de meest creatieve figuren in het hedendaagse Vlaamse kunstlandschap is ongetwijfeld Gentenaar Floris Vanhoof. Als filmmaker en muzikant weigert hij zich te concentreren op een eenduidige output, en is zijn muziek daarom slechts onderdeel van een breder, bonter geheel. De verbindende factor is het experiment, de mogelijkheden en beperkingen van de technologie aftastend, met een knipoog naar een primitieve en analoge werkwijze. Zo maakt hij onder meer films zonder camera, bouwt hij zelf elektronische instrumenten en moet men er niet van staan kijken wanneer er allerhande huis-tuin-en-keuken objecten gebruikt worden voor zijn creaties.

Naast enkele films (een paar zijn terug te vinden op archive.org) heeft Floris Vanhoof een aantal tapes, cdr’s, een lp op Ultra Eczema en een split single met Dolphins Into The Future op zijn naam staan. Zijn muziek krijgt meestal de stempel elektronica mee, vanwege de borrelende synthesizers en donkere industriële effecten. Maar de onorthodoxe wijze waarop bijvoorbeeld een Time Slime tot stand is gekomen – een doos met een cimbaal en houtsnippers van de trap gooien is net zo goed geluid – maakt van Floris Vanhoof een uniek artiest. De verder regelmatig terugkerende knipperende field recordings vormen een duidelijk raakvlak met de 16mm stroken die de weg naar zijn projector vinden. Zijn hybride optredens zijn dan ook – voor zover ik dat na twee stuks kan beoordelen – een verrassende combinatie van zowel beeld als geluid.

Het laatste wapenfeit op muzikaal gebied is een felgele cassette op het Amsterdamse Stenze Quo label, genaamd Hootcha. Althans, ik ga er voor het gemak maar even van uit dat we de juiste tape hebben ontvangen, want het psychedelische artwork geeft nul info. De veertig minuten liggen duidelijk in het verlengde wat Vanhoof op de split 7” met Dolphins Into The Future liet horen: luchtige synthklanken, met zo te horen oude sciencefiction films en new age als inspiratie. Hootcha neemt daarmee enigszins afstand van de donkere en noisy releases uit het begin van zijn discografie. Een hint voor de toekomst zal het echter allerminst zijn, want de onvoorspelbaarheid van dit fantasierijke brein is wat hem juist zo interessant maakt.

Hieroglyphic Being & White Out

Het in Gent gevestigde label audioMER. is sinds 2008 actief op het gebied van vinyl releases, gericht op experimentele muziek met bijzonder artwork van hedendaagse visuele artiesten. Vorige maand zagen twee releases het levenslicht: Hieroglyphic Being en White Out. Dat dit nummer zeven en acht betreft in de discografie van het label, geeft aan dat het hier niet gaat om kwantiteit, maar om uitgaven die de luisteraar voor langere tijd blijven boeien. Ik neem graag de proef op de som.

Hieroglyphic Being is Jamal R. Moss, een dj en producer afkomstig uit de elektronica en house scene van Chicago. De laatste paar jaar heeft hij een enorme discografie opgebouwd van veelal kleine releases, iets wat niet vreemd is in de genres waarin hij opereert. Toch mag je Jamal R. Moss gerust een buitenbeentje noemen. Als Sun Ra liefhebber mengt hij door zijn toch al experimentele elektronische stukken invloeden uit de new age, noise, psychedelica en free jazz. De term “house” is in ieder geval ver te zoeken.

De plaat Le Jardin des Chemins Bifurquants bevat een heus concept. Als planten een religie zouden hebben, hoe zou dan hun cultus latriae er uit zien? Kleurrijk, als we het hoesontwerp van Robert Beatty (bekend van de band Hair Police) moeten geloven. Muzikaal heeft Moss zijn ideeën hierover opgedeeld in twee lange stukken die minstens zo’n bevreemdende indruk geven. De A-kant heeft een doffe laag new age synths als ondergrond, waarboven futuristische beats een gevecht aangaan. De andere kant van het vinyl is verwijst nog veel meer naar oude kraut en electro, waarbij een opdoemende gitaardrone en de bizarre ritmes Hieroglyphic Being wederom buiten een hoekje plaatsten. Verfrissend!

White Out bestaat reeds een jaar of vijftien, gevormd door Lin Culbertson en Tom Surgal. Hun creativiteit is in die jaren niet onopgemerkt gebleven, samenwerkingen met Thurston Moore, Jim O’Rourke en Carlos Giffoni onder andere, tot gevolg. Asphalt And Delay is eigenlijk het eerste album van het duo waarop ze zonder muzikanten van buiten opereren.

Asphalt And Delay is een indrukwekkend samenspel tussen de percussie van Surgal en de diverse instrumenten en effecten van Culbertson, waarbij ook wordt geschermd met de tegenstellingen tussen elektronisch en akoestisch. Incidenteel duikt het gefilterde stemgeluid van Culbertson op, doch alleen wanneer dit past in het palet van free jazz en elektro-psychedelica. De vijf composities zijn uitdagend, avontuurlijk, veelal druk, op sommige momenten rustgevend, maar nergens voorspelbaar. De samensmelting van al die elementen wordt gelukkig niet tot het uiterste gedreven, zodat dit album een prachtig gesmeed geheel genoemd mag worden. Een dikke aanrader dus voor diegenen die van geïmproviseerde elektroakoestische muziek houden.

France – Pau

Ergens tussen het Rhônedal en het Centraal Massief ligt Le Puy-en-Velay, een heus pelgrimsoord waar gelovigen zich verzamelen om naar Santiago de Compostella te vertrekken. Het is ook de verzamelplaats voor de drie Fransen Jeremie Sauvage, Mathieu Tilly en Yann Gourdon, vanuit waar ze hun geloof in drone-, rock- en noisemuziek op eigenzinnige wijze over de wereld dreigen te verspreiden. Met de eenvoudige doch unieke opstelling met drums, basgitaar en versterkte draailier (“hurly-gurdy”) weet de band een bijzonder geluid neer te zetten dat onherroepelijk de luisteraar in een trance brengt. Het drietal noemt zichzelf France, de meest ongooglebare bandnaam ooit.

Ik kan mij het optreden van France op het KRAAK festival, in maart dit jaar, nog goed herinneren. Niet alleen omdat het de openingsact was, en de geest op dat tijdstip dus nog helder. Het was vooral omdat de band een memorabel optreden neerzette waarbij menig toeschouwer omver mee werd geblazen, en in ieder geval mij na een half uur compleet verbaasd en met piepende oren achterliet. Het is lastig voor een band datzelfde gevoel naar plaat te vertalen, maar met Pau komt France aardig in de buurt.

Pau is uiteraard vernoemd naar de plaats waar de twee nummers op deze lp zijn opgenomen, op 4 maart 2009 om precies te zijn. De datum zal menigeen een worst zijn; France lijkt namelijk altijd hetzelfde nummer te spelen. Het kinderlijk eenvoudige spel op het drumstel en de met één snaar uitgeruste basgitaar is compleet inspiratieloos, maar het eentonige vormt de ruggengraat voor wat het geluid van France kenmerkt: de draailier, klinkend als een monsterlijke droneriff op repeat. Het bespelen van de vielle à roue zorgt voor minimale transformaties in het klankgeluid, zodat de hypnose die deze band teweeg brengt in geen geval een diepe slaap wordt. Releases van France kenmerkten zich voorheen door ietwat platgeslagen liveopnames. Met Pau – wat ik gerust de meest professionele uitgave tot nu toe kan noemen – worden de tonale alteraties eindelijk eens fatsoenlijk uitvergroot. Zonder dat de power van zo’n liveoptreden verloren gaat, overigens.

De indrukwekkende lp op 8mm, waarvan de 200 exemplaren reeds zo goed als uitverkocht zijn, is zonder meer de moeite van het aanschaffen waard. Een gezeefdrukte hoes die kracht uitstraalt en hallucinaties opwekt, een net zo prachtige binnenhoes, en alles handgemaakt. Het loont echter ook om eens naar de digitale versie op Bandcamp te loeren, want die biedt een bonus track van bijna vijftig minuten. Het is de registratie van het live optreden in La Centrifugeuse, de dag na de opnames voor de lp. Nog meer dan op de studionummers toont France hier zijn kunnen: Yann Gourdon gaat door tot uitputting hem ervan weerhoudt de draailier nog langer te bespelen. Kracht, opoffering, passie, verlichting. Tijd dus, voor een bedevaart naar Le Puy-en-Velay.