Tag archieven: film

Charlemagne Palestine – GesammttkkunnsttMeshuggahhLaandtttt

Vorige maand bezocht ik in Rotterdam de tentoonstelling GesammttkkunnsttMeshuggahhLaandtttt van Charlemagne Palestine. Een bijzondere solo expositie van een bijzonder kunstenaar, performer en muzikant. De in New York geboren Palestine begon eind jaren zestig te werken met onder andere Pandit Pran Nath, Tony Conrad en Morton Subotnick en groeide uit tot één van de meest toonaangevende minimalistisch componisten (alhoewel hij zichzelf liever maximalist noemt). Vooral het prachtige Strumming Music (1976), waarop hij slechts twee toetsen van de Bösendorfer vleugel laat resoneren, behoort tot de klassiekers. Sinds de inmiddels bijna zeventiger in Brussel woont is hij weer regelmatig in  levenden lijve te bewonderen, maar zelden zo dicht bij huis.

In het Witte de With Center for Contemporary Art heeft Palestine de tweede verdieping voor zichzelf, de ruimte biedend om zijn gehele kunstspectrum te belichten. Hij maakte in 1973 bijvoorbeeld de experimentele korte film Body Music, dat een vervolg kreeg met dezelfde titel. De beelden in zwart-wit vormen een intrigerende performance act waarbij hij steeds intensiever gaat neuriën, schokkende bewegingen gaat maken, tegen de muren beukt en uiteindelijk voor dood neervalt. De films You Should Never Forget The Jungle, St. Vitas Dance en Where’s It’s Coming From worden in Rotterdam eveneens continue vertoond.

In de laatst genoemde films – we praten opnieuw eind jaren zeventig – worden de rituele ingrediënten die Palestine’s werken hierna zouden kenmerken steeds prominenter: een glas cognac, excentrieke sjaals en veel knuffels. Niet verwonderlijk dus, dat op deze tentoonstelling honderden exemplaren van de pluche dieren zijn terug te zien; aan parachutes, hekwerken, in koffers of op de gigantische vleugel met 97 toetsen. Er rondlopen is alsof je in een psychedelische trip de Bart Smit binnenstapt. Het “heilige speelgoed” is uiteindelijk het middelpunt van zijn kunst geworden: kleurrijke afgodsbeelden die in symboliek zowel allesomvattende waarde als nietigheid uitbeelden. In een andere kamer, het “God-Bear Museum”, toont Palestine zijn bizarre visie op een architectonisch eerbetoon aan de beroemde drie-koppige teddybeer, die in 1987 gepresenteerd werd in een vijf meter hoge versie op Documenta.

GesammttkkunnsttMeshuggahhLaandtttt – een samenwerking tussen Kunsthalle Wien en Witte de With Center for Contemporary Art – laat ook nog schilderijen, schetsen van symbolische, niet bestaande composities (zijn muziek is immers geïmproviseerd) en andere kunstwerken zien die doen doen denken aan India of het Afrikaanse continent. Voor de muziekliefhebbers is de installatie Trembling Walls (wederom oorsprong in de jaren zeventig) wellicht interessant. Deze bestaat uit twee grote tafels van hout en metaal waartegen luidsprekers zijn geplaatst. Brommende drones zorgen ervoor dat de piepschuimen chips die er bovenop zijn geplaatst door de trillingen op en neer springen, een fraaie metafoor voor het fysieke aspect dat voor Palestine onlosmakelijk met muziek is verbonden.

GesammttkkunnsttMeshuggahhLaandtttt is een sterk staaltje intieme totaalkunst waarbij grenzen tussen verschillende disciplines gemakkelijk vervagen, beslist een aanrader voor de liefhebbers van zijn unieke en uitbundige werk. Tot 1 mei kun je nog in Rotterdam terecht om één en ander te bewonderen. Interessant voor de Zeeuwen onder ons is dat Charlemagne Palestine in deze periode twee keer naar Middelburg komt voor een duo-optreden met Simone Forti.

Al vanaf het hippietijdperk werkt Palestine samen met de onvermoeibare Italiaans-Amerikaanse choreograaf Forti, die hij ontmoette op CalArts. De gezamenlijke performance Illuminations (sinds 1971 de rode draad in hun samenwerking) zal op 2 en 3 april zal in een herschreven versie plaatsvinden in de Vleeshal, speciaal aangepast naar de Gotische architectuur van het Middeleeuwse gebouw. Overigens is Simone Forti nu al te zien in de Vleeshal met haar solotentoonstelling Here It Comes, waar de ongeëvenaarde Dance Constructions onderdeel van zijn.

Teruglezen over Charlemagne Palestine op deze site kun je hier en hier, verder typte ik op deze plek eerder over een mooie show in de Vleeshal. Zijn nieuwste dubbel lp Cathedrale De Strasbourg is uiteraard een aanrader.

Cameron Jamie, Cary Loren & Dennis Tyfus – Cannibal

Ik maakte voor het eerst kennis met Cameron Jamie toen enkele van zijn korte films werden getoond in mijn woonplaats Middelburg, alweer meer dan tien jaar geleden. The Melvins verzorgden toen een oorverdovende soundtrack bij onder andere Kranky Klaus en BB (ik schreef hier een terugblik op die avond). Door te focussen op bepaalde sociale groepen en culturele aspecten die je als outsider zou kunnen bestempelen, kon hij rekenen op lovende kritieken uit het alternatieve circuit. Zijn latere werk lijkt zich te richten op sculptuur- en tekenkunst, waarbij zijn semi-abstracte inkttekeningen positief opvallen.

Cary Loren begon in de vroege jaren zeventig met het publiceren van zijn eigen magazines en richtte niet veel later met onder andere zangeres Niagara en Mike Kelley het ”anti-rock” collectief Destroy All Monsters op. Dat Destroy All Monsters – geïnspireerd door onder andere Sun Ra, Warhol, psychedelica, Flaming Creatures, monsterfilms en futurisme – bij het eerste optreden Black Sabbath’s Iron Man naspeelde met een stofzuiger en een koffiekan en al na tien minuten werd weggestuurd zegt eigenlijk alles over het eigenzinnige karakter van deze noiserock band. Zonder echt een album te hebben uitgebracht (Thurston Moore’s label zorgde nog wel voor een compilatie) viel de groep langzaam uit elkaar. Cary Loren woont vandaag de dag nog steeds in Detroit en heeft daar zijn eigen winkel met boeken en visuele kunst.

Dennis Tyfus is Vom Grill, een soloact waarvan regelmatig uiterst eigenaardige albums verschijnen, niet zelden keelzang, grunts en een hoop lawaai bevattend. Dennis Tyfus is ook illustrator, visueel artiest, radiomaker en concertorganisator in Antwerpen. Maar vooral is hij bekend van zijn inmiddels al vijftien jaar jonge label Ultra Eczema. Daarop ziet zonder uitzondering bijzondere muziek het levenslicht, vaak van artiesten uit de bruisende creatieve scene van Antwerpen. De uitgebreide catalogus van Ultra Eczema bevat onder andere magazines, poeziëvoordrachten op vinyl, lp’s met titels als Mag Ik Eens Even in Uw Broek Pissen, Dreaming Of Being A Tampon en I Hate Music!!!!!!!!, t-shirts, bierglazen, een tattoo en een zaalvoetbalteam.

Wat deze drie heren allemaal met elkaar te maken hebben? In ieder geval de lp Cannibal, dat recent verscheen bij Primary Information. Deze non-profit organisatie publiceert vooral boeken (van Genesis P-Orridge onder andere) maar baarde ook al opzien met een plaat van Rhys Chatham. Het debuut van het bovengenoemde trio lijkt ook prima tussen de kunstzinnige uitgaven van het label te passen.

Dat Cameron Jamie’s werk Tonal Collision de cover van dit album siert kan geven toeval zijn. Cannibal is een botsing van stijlen, een verwarrende dialoog tussen drie energieke artiesten die zich graag op de voorgrond laten horen. Met ruisende elektronica en noise, een harmonica, mondharp, onorthodoxe zangtechnieken, psychedelische rockpartijen, vreemde poëzie en samples die uit obscure films of van goedkope rommelmarktplaten lijken te komen ben je als luisteraar al snel de weg kwijt, om vervolgens gebiologeerd te raken van het onbekende muzikale landschap waar je doorheen reist.

Het drietal vreet elkaar echter niet op. De agressie op Cannibal bestaat in de radicale manier van het mengen van stijlen, de wil om de boel te laten exploderen, de neiging om uit te barsten in een chaos en de spanning die ontstaat wanneer de artiesten elkaar aangelijnd laten om dit slechts in beperkte mate te laten gebeuren. De vaak bizarre soundscapes op deze plaat zijn daardoor meer een avontuurlijke trip dan een onbeluisterbaar experiment en zodoende zou ik het helemaal niet erg vinden wanneer deze drie generaties kunstenaars in de toekomst weer samen komen.

Floris Vanhoof – Cycles Of Confusion

In januari van dit jaar noemde ik Floris Vanhoof al één van de meest creatieve figuren in het hedendaagse Vlaamse kunstlandschap. Dit onder meer vanwege de release van de cassette Hootcha op het Stenze Quo label. Zou je deze tape nog kunnen zien als een tussendoortje, zijn recente album Cycles Of Confusion is een belangrijk nieuw hoofdstuk in de discografie van de jonge Belg.

Dit is zijn tweede lp na het tamelijk noisy debuut Time Slime op Ultra Eczema. Cycles Of Confusion (of zijn output van de laatste twee jaar in het algemeen) hiermee vergelijken verraadt dat Floris genuanceerder is geworden. De dikwijls zelf gefabriceerde synthesizers brengen vandaag de dag minder gekraak en meer subtiele, melodische geluiden voort, zoals altijd in gezelschap van zijn eigengemaakte films. Wie hem weleens live heeft gezien weet dat die twee elementen niet zonder elkaar kunnen. Dat maakt zijn werk ook meteen zo bijzonder: de symbiose van beeld en geluid is onontkoombaar, een mutualisme. Sceptici zullen zich daarom terecht afvragen waarom er überhaupt releases zijn met alleen maar audio. Toch weet hij op een of andere manier zijn films mee te sleuren in zijn muzikale experimenten, en Cycles Of Confusion is daar één van.

Op de A-kant van deze lp horen we een live registratie, opgenomen op vier sporen en geheel opnieuw bewerkt in zijn studio. Het is naar eigen zeggen een mislukte poging om Persian Surgery Dervishes van Terry Riley te hermaken met een sequencer. Uiteindelijk horen we de pulserende analoge geluiden van modulaire synthesizers, de luisteraar al snel in meditatieve toestand brengend, mede dankzij de kunst van herhaling. En daar doemen dan net zo vlot beelden bij op. Vanwege het abstracte en ongrijpbare karakter zullen deze wellicht voor ieder anders zijn. Die ruimte voor eigen interpretatie mag je gerust een pluspunt noemen.

Als je dacht dat de A-kant de zintuigen prikkelde, dan heb je het vinyl duidelijk nog niet omgedraaid. In iets meer dan twintig minuten laat Floris Vanhoof op de andere zijde een fascinerende compositie horen in zijn typische persoonlijke collagestijl, gebruik makend van de meest bizarre en uiteenlopende geluiden. Zo is het een oude flipperkast die de inleiding verzorgt en komen er geluidseffecten van Suzanne Ciani voorbij, terwijl verderop een heuse brassband is te horen. De synthesizer is de verbindende factor, die ervoor zorgt dat de verwarring binnen de perken blijft. Toch werkt het improvisationele karakter van de muziek wederom het vormen van allerlei beelden in de hand.

Ondanks het gebrek aan echte visuele ingrediënten – met uitzondering van de prachtige hoes – is Cycles Of Confusion meer dan alleen maar een plaat. Het is een ontdekkingsreis (pardon voor het cliché) langs de kleurrijke wereld van Floris Vanhoof, een uiterst veelzijdig kunstenaar die verder kijkt dan menig ander. Dat maakt van dit album een must-have. De lp is verkrijgbaar via KRAAK.