Tag archieven: freejazz

Rhodri Davies – Pedwar

Het alt.vinyl label pakt serieus uit met de laatste release van de Welshe harpist Rhodri Davies. An Air Swept Clean Of All Distance verschijnt in een gelimiteerde oplage van 250 stuks in een handgemaakte gezeefdrukte hoes met notities van David Toop. Maar het grote nieuws is vooral dat nog eens 250 exemplaren onderdeel zijn van Pedwar, een prachtige handgenummerde boxset met 4 lp’s en veel extra’s, dat volgens het label een definitief retrospectief overzicht biedt van de solo werken van Davies. De box bevat naast het nieuwe album de eerder uitgebrachte Trem, Over Shadows en Wound Response.

Trem uit 2002 was twaalf jaar geleden Davies’ eerste solo album, uitgebracht op cd door het Confront label. Het bevatte opnames van een drietal optredens in Londen, optredens waarbij hij toen al de grenzen van zijn instrument opzocht. Het zijn kille, afstandelijke nummers met harde en korte plukken aan de snaren, vaak in combinatie met effecten en het gebruik van een e-bow. De ongestemde snaren en abrupte aanslagen zorgen vooral voor een moeizame luisterervaring en zal je eerder plaatsen in de experimentele noise en avant-garde minimalisme dan in de easy listening sfeer. Ontsnappen aan de oudbakken reputatie van het instrument is een kunststukje op zich, verder kan ik alleen maar concluderen dat dit een serie indrukwekkende live concerten moet zijn geweest.

Op het album Over Shadows (2007), zijn tweede solo album, gooide Davies het over een andere boeg. In één lang stuk van bijna veertig minuten laat hij de harp resoneren en vibreren tot er een  langgerekte drone ontstaat, dat zeker in het middenstuk de reden moet zijn dat hij later in zijn carrière composities van de minimalistische synthesizer pionier Éliane Radigue mocht spelen. Het grote verschil is de bewegelijkheid; Davies lijkt zijn geduld niet te kunnen bewaren waardoor er veel meer warme melodieën komen bovendrijven en zodoende aan een te meditatieve sfeer ontsnapt. Wederom een sterk staaltje van Davies de harp te laten klinken zoals niemand dat verwacht.

Over Wound Response wil ik hier niet teveel kwijt; over dit verwoestende album schreef ik immers twee jaar geleden al eens een recensie. Meteen naar het nieuwe An Air Swept Clean Of All Distance dus, een album waarop Rhodri Davies qua techniek diep in de historie en afkomst van de harp duikt. De veertien nummers halen invloeden naar boven uit – zoals David Toop aanduidt in zijn verhalende essay – Afrikaanse landen als Congo, Mali en Guinee, maar ook aloude speelwijzen uit wat ooit Mesopotamië is geweest.

De focus ligt op rudimentair spel, vlotte vingerbewegingen en improvisatie; elementen die ook al op Wound Response aanwezig waren, doch toen minder goed hoorbaar door alle distortion. Ditmaal is het geluid subtieler, al is het hak-op-de-tak werk zeker geen aanbeveling voor liefhebbers van klassieke harpisten. Opnieuw lijkt Davies gehaast met snel op en neer gaande noten en arpeggios, chaotische ritmes en een ruwe behandeling van de snaren. Toch is op deze gewaagde methode geen kritiek te leveren, want Davies beheerst zijn instrument als geen ander.

Hoewel An Air Swept Clean Of All Distance misschien wel het eerste solo album van Rhodri Davies is waarin daadwerkelijk een harp in is te herkennen, maakt zijn gedurfde benadering hem nog steeds één van de meest bewonderenswaardige artiesten die puur en alleen dit instrument gebruiken. Een uitstekende reden voor de experimentele muziekliefhebber de mooie box Pedwar is huis te halen. De vinyl boxset en het nieuwe album apart zijn vanaf eind oktober verkrijgbaar via alt.vinyl.

Heleen van Haegenborgh, Kristof Roseeuw & Jürgen De Blonde – Akerselva

Vorig jaar ging een lang gekoesterde droom in vervulling: ik bracht een paar weken van mijn vakantie door in Noorwegen. Als bijna vanzelfsprekend kom je dan ook in Oslo terecht. De door opvallende architectuur gedomineerde hoofdstad wordt in een oostelijk en westelijk deel opgesplitst door de korte rivier Akerselva, die bijzonder veel hoogteverschil kent. Hoewel de parken en paden erlangs toentertijd vooral bevolkt werden door graafmachines voor een nodige opfrisbeurt, was een wandeling langs onder andere oude fabrieken het meer dan waard. Dat vond ook de Belgische tekenaar dan wel kunstenaar Johan de Wilde, die in zeven jaar tijd een fotografisch verslag maakte van zijn tochten langs diezelfde rivier.

01_frontcover_akerselva-1

De foto’s werden in 2012 in boekvorm uitgegeven door uitgeverij Het Balanseer in Aalst, de stad die geheel toevalligerwijs ook onderwerp is van mijn vorige bericht. Het boek en de beelden leverden blijkbaar zoveel inspiratie op, dat een drietal musici zich niet meer kon bedwingen en een soundtrack maakte: Heleen van Haegenborgh (piano), Kristof Roseeuw (contrabas) en Jürgen de Blonde (elektronica). Bij die laatste naam was er een moment van herkenning, en die mij deed besluiten de lp Akerselva aan te schaffen. Gezien de verzameling muziek in huize mrbungle van De Blonde’s alter ego Köhn was ik dat ook wel min of meer aan mijn stand verplicht.

Deze lp beluisteren en zelfs recenseren zonder het boek te hebben gezien klinkt als heiligschennis, doch is het ook een compliment aan de artiesten dat de muziek zonder, haar uitwerking niet mist. De stijl is het beste te omschrijven als elektro-akoestische improvisatie, invloeden uit de freejazz, minimalisme en avant-garde combinerend. Met die schets in het achterhoofd is het niet moeilijk te bedenken dat Akerselva evenveel bijna-stiltes bevat als spannende interacties. Dat er in de muziek ruimte is voor beeldvorming en reflectie is alleen achteraf bekeken logisch, in de eerste instantie volledig natuurlijk.

De twee zijden van het vinyl dragen vier stukken, waarvan de eerste één hele kant in beslag neemt. Uiterst fragiel wordt er opgebouwd met de klanken van resonerende toetsaanslagen op de piano, totdat de contrabas en elektronische effecten van Haegenborgh een agressief middenstuk in duwen. Als geschrokken van hun eigen korte uitbarsting trekt het trio zich weer terug in een periode van bezinning, om voorzichtig aftastend zich opnieuw naar een improvisatieclimax toe te werken. Kant B is overzichtelijker, met relatief meer structuur en drie kortere nummers. Desalniettemin is er minstens zoveel tensie, variatie en mystiek als op kant A. Het kronkelige samenspel lijkt welhaast ondoorgrondelijk, totdat na een kleine drie kwartier de symbiose een vergenoegd gevoel oplevert.

Akerselva is in conclusie een prachtige lp. De wijze waarop de muzikanten present elkaar tot op zekere hoogte vrijlaten, maakt dat deze composities zich elke luisterbeurt weer in andere bochten lijken te wringen. Veranderlijk, en toch in zekere zin voorspelbaar. Zoals je ook weet welke richting een rivier op stroomt, maar dat de natuurlijke bewegingen blijven boeien.

In een oplage van tweehonderd exemplaren is Akerselva verkrijgbaar via Het Balanseer.

Sheldon Siegel & Gerard Herman

De heren van Sheldon Siegel (Erik Heestermans, Gerard Herman en Gino Coomans) waren in september en oktober 2011 in residentie bij het kunstencentrum Scheld’apen aan de D’Herbouvillekaai in Antwerpen. Daar werd niet alleen maar geleuterd, getuige de dubbele langspeelplaat Grève Totale, die gedurende deze periode integraal werd opgenomen. Het is een voorlopig hoogtepunt geworden in de discografie, met alle respect voor de diverse cdr’s en de split lp met Razen die de band eerder uitbracht.

Sheldon Siegel is misschien wel het meest avontuurlijke trio dat de Belgische improvisatiescene kent. Met cello, saxofoon, drums en tapes openen ze een succesvolle aanval op bestaande conventies om die vervolgens opnieuw op te bouwen. Ze gaan subtiel te werk, voorzichtig de mogelijkheden aftastend, om uit de komen bij een soort freejazz. De saxofoon is in tegenstelling tot veel andere freejazz trio’s niet te prominent aanwezig; er wordt voorzichtig geprobeerd wat er kan zonder een ander instrument te overstemmen.

In vergelijking met het vorige werk zijn de composities minder wild, alsof het drietal van te voren een structuur heeft uitgedacht als basis voor het improviseren. Je kunt spreken van een spanningsopbouw, zeker bij de drie stukken die in de hangar zijn ingespeeld. Afsluiter Gedeelde Smart is opgenomen tijdens het live optreden aan het einde van hun residentie, en is vanzelfsprekend wat levendiger. Al was het alleen maar omdat Ultra Eczema-coryfee Cassis Cornuta alias Daniël De Wereldvermaarde Botanicus acte de présence geeft als gastmuzikant met brommende elektronica. Het concludeert wat ongetwijfeld een inspirerende logeerpartij bij Scheld’apen is geweest, en een evenzo begeesterend album.

Bandlid van het eerste uur Gerard Herman is misschien wel de meest creatieve van het drietal, getuige zijn solo opnames die regelmatig opduiken. Terloops Plaatje is – zoals de titel aanduidt – een lp met spontane loops samengesteld in Audacity. Het instrumentarium is weer behoorlijk inventief te noemen: een autodeur, balk, cassettedeck, claxon, gestolen klassieke muziek, glasplaat, hamer, hark, ijskar, meetlat, saxofoon, Spaanse gitaar, speeksel, stem, stoel, treinfluit, vibrator en een synthesizer worden genoemd. Direct herkenbaar zijn ze niet allemaal, in de twintig nummers die elk anderhalve minuut duren. De zich herhalende geluiden hebben meer weg van geëxperimenteer met sample-elektronica en bot knip-en-plakwerk. Vermakelijk is het echter wel; een prima tussendoortje dus van deze kunstenaar sans gêne.

Grève Totale van Sheldon Siegel is uitgebracht in een gelimiteerde oplage van 250 stuks, met drie verschillende hoezen in een handgemaakte stijl, en is te verkrijgen via de band: sheldonsiegel.music@gmail.com. Of er nog exemplaren van Terloops Plaatje (“opgedragen aan burenlawaai en overlast”) te krijgen zijn kun je het beste even checken bij Gerard Herman zelf.