Tag archieven: live

Concertbezoek in de kapel van Roepaen

Je hebt concertzalen en je hebt concertzalen. Over het algemeen zijn deze in te delen in twee categorieën. De eerste is het moderne architectonische monster, een zo’n praktisch ingericht stalen of betonnen gebouw, al dan niet gesponsord door een frisdrankmerk. Toegankelijk voor zowel lichamelijk als verstandelijk gehandicapten, en zo een heleboel subsidie binnengraaiend. In deze zalen met een flinke capaciteit spelen dan ook vaak de artiesten van faam of blaam voor een prijsje waar alleenstaande bijstandsmoeders een week van kunnen eten. Een biertje uit een plastic bekertje kost gerust meer dan 5 gulden. Hoewel je met de geluidsinstallatie een familielid in een dorp vijf kilometer verderop uit bed blaast, graaft een vaak pretentieuze geluidsman zich in als een bang konijn en valt het geluid meestal vies tegen in dit soort zalen. Het is natuurlijk absoluut niet links om in dit kapitalistische paradijs naar een concert te gaan, maar de varia en de kwaliteit van de programmering brengt zelfs de kleinkinderen van Roel van Duijn naar het podium.

De tweede categorie is eerder het tegenovergestelde. Dit is vaak een veredelde kroeg waar simpelweg een houten plaat over het biljart wordt gelegd om voor een podium te zorgen. Of er is helemaal geen podium en het publiek plukt net zo vaak aan de snaren als de gitarist zelf. De in de jaren zestig geverfde muren bladderen voort voor een psychedelisch effect. Zodra de band begint te spelen valt de flipperkast uit en de rook die uit de oldskool luidsprekers komt ruikt naar paardenstront. Qua rook- en blowverbod heerscht hier pure anarchie, en een beugel Grolsch kost één euri vijftig. Daarvoor sta je bij enig toiletbezoek wel tot je enkels in een soepje van pis, kots en bloed. De bands die in dit soort etablissementen spelen doen er vaak niet toe, het gaat om de “gezelligheid”. Tot je spijt wordt je de volgende dag wakker in een treinwagon op rangeerterrein Kijfhoek, met een nieuw maar besmeurd t-shirt van Rectal Smegma aan.

Gelukkig zijn er ook nog plekken die op het bovenstaande een uitzondering bieden. Eén daarvan mocht ik kort geleden bezoeken voor een optreden van de Canadese band Great Lake Swimmers, waarover ik al eerder mijn enthousiasme liet blijken. Rivier de Niers zal niet iedereen bekend in de oren klinken, maar aan het Nederlandse gedeelte in Noord-Limburg grenst het kloostercomplex landgoed Roepaen. De historie van het terrein en de bijbehorende gebouwen gaat terug tot de zeventiende eeuw. Wat voor het heden vooral belangrijk is dat er tegenwoordig een succesvolle evenementenorganisatie huist, die regelmatig niet de minste artiesten naar de kapel van het klooster weet te lokken.

Voor een Zeeuw is de reis naar het vlakbij de Duitse grens gelegen Ottersum alsof Europa vaarwel wordt gezegd, maar als in de verte het torentje van de kapel opdoemt, borrelt het landelijke gevoel weer op. Wanneer we het gebouw betreden wordt duidelijk dan hier een bijzondere en authentieke sfeer hangt.  De trappen (lekker rolstoelvriendelijk) leiden naar de imposante kapel. Het geloof in God heeft hier inmiddels plaatsgemaakt voor de religie van muziek, lijken ook de portretten van muzikanten als Zappa, Marley, Dylan en anderen te willen zeggen, hangend onder de nog wel traditionele glas-in-loodramen. Programmeur Chris Tangelder, door wie we overigens hartelijk worden ontvangen, heeft niet alleen een uitstekende smaak; ook artiesten schijnen zich hier te beseffen dat de kapel van Roepaen een bijzondere locatie is voor een optreden. Tony Dekker, die zijn laatste album opnam in onder andere een desolate kerk, keek dan ook uit naar dit laatste Nederlandse optreden van de Europese tournee.

Het voorstelling zelf was intiem en rustiek. De lieflijke Sharon van Etten mag de spits afbijten met haar minimale folk met een rijke stem. Gevoelig probeert zij op haar gitaar een weg te banen naar de harten van de toeschouwers. Zelf raakt ze er ook emotioneel van, bij een liedje voor haar vader. Ze past goed in het straatje van Meg Baird of Alela Diane en haar nieuwe album Because I Was In Love wordt dan ook niet toevalligerwijs op het label van Greg Weeks, bekend van acid-folk outfit Espers, uitgebracht.

De Great Lake Swimmers lijken hun set aan te passen aan de stemming in de kapel. Hoewel Lost Channels best wel een aantal energieke uptempo countrysongs kent, lijken ze vanavond voor de langzame, vredige nummers te kiezen. Het zittende publiek is misschien wat belegen, maar de band kan daardoor wel in alle stilte hun indrukwekkende optreden afwerken. Alleen bij het geweldige nummer Your Rocky Spine wordt door middel van handgeklap om geluid uit het publiek gevraagd.

Ik had een galmend geluid verwacht in zo’n hoge en lange smalle ruimte, maar alles is perfect op elkaar afgestemd, zelfs met vijf instrumenten. Toch is de zalvende Tony Dekker solo op het podium het meest indrukwekkend. De cover Harvest van Neil Young wordt eerst met twijfel ontvangen,  maar later met een welverdiend applaus. Zo ook de rest van de show op een onvergetelijke plek.

Brood, daar komt wat uit!

“Brood, daar zit wat in!” is een wijdverspreide reclameslogan in Nederland. Brood zit vol koolhydraten voor de nodige energie, ijzer om de bloedarmoede tegen te gaan en voedingsvezels voor een goede darmwerking. Brood is dus gezond. “Brood, daar komt wat uit!” is een nog niet zo bekende reclameslogan in Nederland. Dat zal deze maand anders worden. Dat komt, de Canadese formatie Elliott Brood (spreek uit “broet” met een Amerikaans boerenaccent) toerde door onder meer Nederland in februari en deed onderwijl zelfs mijn geboortestad – tevens woonplaats – aan. Ik had op ZB Digitaal (na mrbungle.nl de best bezochte website van Zeeland) al aan Ed beloofd dat ik de recensie zou doen. En ik ben een man van m’n brood. Eh…woord.

De band werd gevormd door Mark Sasso (zang/gitaar/banjo/ukelele) die geïnspireerd door de film The Natural het psychotische broertje van Harriet Bird verzon. Ja, hij had de naam verkeerd verstaan. Solo wist hij niet boven het kroegpubliek uit te komen, dus een tweede gitarist (Casey Laforet) en een drummer (Stephen Pitkin) met toen al een status werden erbij gehaald. Het geluid van de band veranderde vermoedelijk van eenzame troubadourmuziek waar de honden geen brood van lusten in opzwepende “death country”, zoals ze het zelf noemen. Het debuutalbum Ambassador scoorde vooral in het thuisland goed en werd zelfs genomineerd voor de Canadese Grammy Awards. Ook voor het laatste album, Mountain Meadows, is het trio genomineerd voor twee van deze Juno Awards. Dat brengt aardig wat brood op de plank, waardoor ze de tijd hebben om intensief te toeren door Europa.

Wederom was het Bart van de leukste winkel van Middelburg die deze act van formaat naar de hoofdstad wist te halen. Dit keer bleek de CD & LP zaak te klein voor een instore, en vond het optreden plaats in kunst- en cultuurcentrum De Spot. Kunst uit Canada en een beetje cultuur uit Texas. Elliott Brood begint vurig met hun combinatie van de punky rock ’n roll van Social Distortion en de subtiele rootsfolk dan wel bluegrass van pakweg Great Lake Swimmers. Dat laatste komt vooral door het regelmatig gebruik van de banjo en ukelele (een instrument vernoemd naar het nummer Joekelille van Nico Haak en de Paniekzaaiers). Het eeuwig kritische Middelburgse publiek beweegt nog maar mondjesmaat de voetjes, maar de band weet hoe ze een feestje moet bouwen. Hun gevoel voor popmuziek doet de gedachte van lijndansen met een blokjesbloes aan snel verdwijnen. Een nummer als Write It All Down For You bijvoorbeeld is zo aanstekelijk als het heersende griepvirus.

Dat de urban hillbillymuziek van Elliott Brood geen vrolijke teksten draagt, doet de naar een massale slachtpartij vernoemde laatste album al vermoeden. Dat soort verhalen moeten natuurlijk niet verteld worden met een stem zoals die van Marc-Marie Huijbregts, maar met een met alcohol-doordrenkte schuurpapierstem. Dat lukt de charismatische Mark Sasso aardig, zonder dat hij vergeet op de momenten dat het hoort toch helder te klinken. Casey Laforet, zittend de gitaar mishandelend en druk met zijn hoofd op en neer bewegend, laat zich echter niet de kaas van het brood eten en zorgt voor een uitstekende aanvulling door de microfoon. Ook bespeeld hij met zijn sokken gepassioneerd de baspedalen van zijn Roland PK-5. De drummer lijkt met zijn hoedje zich te vinden in een bijrol, maar eigenlijk is de ritmiek van de drums één van de sterkste kanten van de band. Het publiek staat niet voor niets tegen het einde van het optreden al wild te dansen en te springen. Wanneer de band in een door de bezoekers zeer gewilde toegift nog even Neil Young & The Crazy Horse (was het Powderfinger?) en Ring Of Fire van The Man In Black langs laat komen, kan het wervelende optreden niet meer stuk.

Elliott Brood, daar komt wat uit. De band geeft energie, de scheurende gitaren zijn hard als ijzer en de deprimerende teksten, vezelig gezongen met een authentieke countrystem, zorgen voor een goede darmwerking. Elliott Brood is dus gezond. Geen Becel nodig! En dat is geen broodje aap verhaal.

Vlokfest

Ik ga niet vaak naar optredens. Meestal voer ik als reden aan “logistieke problemen”. Nu heb je als inwoner van Zeeland zonder rijbewijs en/of een alcoholverslaving ook veel te klagen. De meeste concerten die de moeite waard zijn vinden minstens anderhalf uur reistijd verder plaats en de laatste trein terug doet je de helft van de hoofdact missen. Om dat te omzeilen wordt een concert al snel een stedentrip bij D-reizen, met alle financiële gevolgen van dien. Gelukkig hebben we sinds een tijdje een aantal gezanten van Middelburg die hun best doen om ook in dit grote dorp artiesten van allure te programmeren. Gezicht van kunst- en cultuurcentrum De Spot, Tonnie Dieleman, is er één van, en Bart Gabriëlse van De Spin CD & LP speciaalzaak is de andere. Afgelopen zaterdag vond er een heus “huiskamer” folkfestival plaats in de eerder genoemde muziekwinkel. Een niet te missen kans.

Voor een kleine bijdrage werd je met open armen ontvangen. Een groepje van ongeveer dertig veganisten en kunstenaars die denken dat je als kunstenaar niet hoeft te douchen (dat heb je met folk muziek) wisten de weg naar het Damplein te vinden. Stipt op tijd begonnen De Mannenbroeders te spelen, de eerste van de vier acts die het podium zouden gaan bevolken. Tot mijn verrassing was het de al ter schrijven gekomen broeder Dieleman zelf die hier een onderhoudend optreden neerzette. Met zijn gevoelige doch grappige folk gezongen in het Zeeuws-Vlaams dialect weet hij menig dichter in het publiek te ontwaken. Hoewel er een echte band bij betrokken is, met gitaren, contrabas, viool en vrouwenzang, blijft Tonnie en zijn akoestische gitaar subtiel op de voorgrond. Zeer vermakelijk. Waarom heb ik zijn demo niet in mijn bezit?

Tweede artiest van de avond was Jan Minnaard, onder vertrouwelingen bekend als Jay Minor. Of andersom. De Zeeuw heeft met zijn optredens toch wel wat opmerkelijks gepresteerd. Met zijn eerste ooit won hij namelijk meteen de Zeeuwse belofte. Nu zegt dat ook wel wat over de aanwas van nieuwe, talentvolle muzikanten uit Zeeland, maar toch. Jay Minor is nauwelijks de pubertijd ontgroeid (16 jaar) en speelt toch een volwassen set van typische singer-songwriter folk, minimaal en breekbaar. Met zijn zachte, wegkwijnende stem en Neil Young-achtige liedjes maakt hij indruk. Ikzelf ben ook nauwelijks de pubertijd ontgroeid, maar aan een akkoordje van Neil Young ben ik nog niet toegekomen. Luisterend naar Jay Minor’s werk op last.fm, blijkt hij thuis enkele elektronische effecten toe te voegen, maar dat is hier niet nodig; de pure set spreekt voor zich. Het zenuwachtige en verlegen voorkomen werkt vertederend. Zijn beheersing van de Engelse taal is uitstekend te noemen, zingt zelfs bijna met een soort van accent. Puntje van kritiek: de teksten zijn nogal clichématig en onsamenhangend. Desondanks een welverdiend applaus.

De aangekondigde Arjen van Wijk had voor dit festivalletje afgezegd, toch is er in het niet onbekende persoon Mark Ritsema een vervanger gevonden. In 50 jaar Nederpop komt hij in de jaren 80 al voor als zanger van Spasmodique, en later ook als bandlid van Cobraz en Raskolnikov. Solo houdt hij het bij een pure vorm van folkblues, al ligt de nadruk meer op blues dan op folk. Hoewel niemand in de winkel hem lijkt te kennen, krijgt hij het publiek wel op zijn hand. Door met zijn voet wat ritmiek in te brengen en wat steviger met zijn gitaar om te gaan is hij de eerste die wat energie in de avond brengt. Ook zijn rauwe stem wijkt lichtelijk af van de optredens ervoor. Net als de toeschouwers is hij dit soort intieme concerten niet gewend, lijkt hij te willen impliceren met een goed gevuld glas whisky. Enkele mensen kijken lijdzaam toe.

Next up in het strakke schema, en tevens afsluiter, is K.C. McKanzie. Ik vroeg mij de hele avond al af wie toch die lui waren die eruit zagen alsof ze in de jaren 70 van de DDR zijn blijven hangen. Dat is dus het duo mevrouw McKanzie en Joe “Budi” Budinsky uit Berlijn, en ze spelen 70er-jaren rootsfolk gestript tot de essentie. Een gitaar, soms een banjo en contrabas is genoeg. McKanzie zelf ziet eruit alsof ze niet genoeg vitaminen binnen krijgt (“Meat Is Murder” – prijkt op Myspace); ik ben daardoor verrast door haar standvastige en heldere stem, die mij meteen doet denken aan Gillian Welch. Haar partner maakt duidelijk waarom deze act de climax van dit festival is. Beweeglijk bespeelt hij de contrabas, onderwijl trekt hij gekke gezichten en weet daarmee de toehoorders uitstekend ook visueel te vermaken. Af en toe grijpt hij naar een ander instrument, zoals een steen en een hamer, en gebruikt de contrabas tevens als percussie met paukenstokken. De akoestiek in De Spin is perfect geschikt voor dit soort onversterkte optredens (de foto is ergens anders genomen). Ik verwacht dat ze afgelopen Nederlandse/Belgische tournee wel weer een aantal zieltjes hebben gewonnen. Die van mij in ieder geval wel.

Ik heb me kostelijk vermaakt die avond. Het smaakte naar meer, maar naast een niet te lessen dorst, had ik daarna toch vooral gebrek aan vlees en stevige gitaren. Op een avondje met wat dirty folkblues van Elliot Brood, 15 februari in de Spot, gaat dat zeker goed komen. Daarover later wellicht meer. Er gebeurt eindelijk wat in Middelburg.