Tag archieven: piano

Charlemagne Palestine – GesammttkkunnsttMeshuggahhLaandtttt

Vorige maand bezocht ik in Rotterdam de tentoonstelling GesammttkkunnsttMeshuggahhLaandtttt van Charlemagne Palestine. Een bijzondere solo expositie van een bijzonder kunstenaar, performer en muzikant. De in New York geboren Palestine begon eind jaren zestig te werken met onder andere Pandit Pran Nath, Tony Conrad en Morton Subotnick en groeide uit tot één van de meest toonaangevende minimalistisch componisten (alhoewel hij zichzelf liever maximalist noemt). Vooral het prachtige Strumming Music (1976), waarop hij slechts twee toetsen van de Bösendorfer vleugel laat resoneren, behoort tot de klassiekers. Sinds de inmiddels bijna zeventiger in Brussel woont is hij weer regelmatig in  levenden lijve te bewonderen, maar zelden zo dicht bij huis.

In het Witte de With Center for Contemporary Art heeft Palestine de tweede verdieping voor zichzelf, de ruimte biedend om zijn gehele kunstspectrum te belichten. Hij maakte in 1973 bijvoorbeeld de experimentele korte film Body Music, dat een vervolg kreeg met dezelfde titel. De beelden in zwart-wit vormen een intrigerende performance act waarbij hij steeds intensiever gaat neuriën, schokkende bewegingen gaat maken, tegen de muren beukt en uiteindelijk voor dood neervalt. De films You Should Never Forget The Jungle, St. Vitas Dance en Where’s It’s Coming From worden in Rotterdam eveneens continue vertoond.

In de laatst genoemde films – we praten opnieuw eind jaren zeventig – worden de rituele ingrediënten die Palestine’s werken hierna zouden kenmerken steeds prominenter: een glas cognac, excentrieke sjaals en veel knuffels. Niet verwonderlijk dus, dat op deze tentoonstelling honderden exemplaren van de pluche dieren zijn terug te zien; aan parachutes, hekwerken, in koffers of op de gigantische vleugel met 97 toetsen. Er rondlopen is alsof je in een psychedelische trip de Bart Smit binnenstapt. Het “heilige speelgoed” is uiteindelijk het middelpunt van zijn kunst geworden: kleurrijke afgodsbeelden die in symboliek zowel allesomvattende waarde als nietigheid uitbeelden. In een andere kamer, het “God-Bear Museum”, toont Palestine zijn bizarre visie op een architectonisch eerbetoon aan de beroemde drie-koppige teddybeer, die in 1987 gepresenteerd werd in een vijf meter hoge versie op Documenta.

GesammttkkunnsttMeshuggahhLaandtttt – een samenwerking tussen Kunsthalle Wien en Witte de With Center for Contemporary Art – laat ook nog schilderijen, schetsen van symbolische, niet bestaande composities (zijn muziek is immers geïmproviseerd) en andere kunstwerken zien die doen doen denken aan India of het Afrikaanse continent. Voor de muziekliefhebbers is de installatie Trembling Walls (wederom oorsprong in de jaren zeventig) wellicht interessant. Deze bestaat uit twee grote tafels van hout en metaal waartegen luidsprekers zijn geplaatst. Brommende drones zorgen ervoor dat de piepschuimen chips die er bovenop zijn geplaatst door de trillingen op en neer springen, een fraaie metafoor voor het fysieke aspect dat voor Palestine onlosmakelijk met muziek is verbonden.

GesammttkkunnsttMeshuggahhLaandtttt is een sterk staaltje intieme totaalkunst waarbij grenzen tussen verschillende disciplines gemakkelijk vervagen, beslist een aanrader voor de liefhebbers van zijn unieke en uitbundige werk. Tot 1 mei kun je nog in Rotterdam terecht om één en ander te bewonderen. Interessant voor de Zeeuwen onder ons is dat Charlemagne Palestine in deze periode twee keer naar Middelburg komt voor een duo-optreden met Simone Forti.

Al vanaf het hippietijdperk werkt Palestine samen met de onvermoeibare Italiaans-Amerikaanse choreograaf Forti, die hij ontmoette op CalArts. De gezamenlijke performance Illuminations (sinds 1971 de rode draad in hun samenwerking) zal op 2 en 3 april zal in een herschreven versie plaatsvinden in de Vleeshal, speciaal aangepast naar de Gotische architectuur van het Middeleeuwse gebouw. Overigens is Simone Forti nu al te zien in de Vleeshal met haar solotentoonstelling Here It Comes, waar de ongeëvenaarde Dance Constructions onderdeel van zijn.

Teruglezen over Charlemagne Palestine op deze site kun je hier en hier, verder typte ik op deze plek eerder over een mooie show in de Vleeshal. Zijn nieuwste dubbel lp Cathedrale De Strasbourg is uiteraard een aanrader.

Avonduren in de kapel

Avonduren is vernieuwd! Het bewonderenswaardige concept met akoestische optredens in een intieme setting is terug op een andere locatie dan dat ik gewend ben, en ook zie ik een hoop nieuwe gezichten. Dit in tegenstelling tot het affiche, want Peter Broderick is de eerste artiest bij Avonduren die voor de tweede keer op het programma staat. De eeuwenoude kapel van Hoogelande, op één van de laagste puntjes van Walcheren, leent zich uitstekend voor de sfeer waar het bij dit concept om draait. Het is er knus, de kaarsen en olielampen geven onbeduidend warmte & licht en de stoelen blijken evenveel zitcomfort te bieden dan de harde houten vloer bij Espressobar Ko D’oooooooor in Middelburg. Laat maar komen!

Het is de bevallige Laura Arkana die de zo goed als uitverkochte avond opwarmt met haar zachte stem en gitaarspel. Het talent van de Nederlandse werd door Broderick ontdekt en verder ontwikkeld; een betere leraar kun je niet wensen. Toch heeft ze haar eigen stijl, dat zich vooral kenmerkt met gezang in haar moerstaal. Dat is ook gelijk haar minpunt. Bij Nederlandstalige muziek duikt op een of andere manier altijd “cd van jou, cd van mij” op in mijn hoofd, met alle gevolgen van dien. Teksten over huilen in de supermarkt (komt ook bij mij voor), luchtballonnen en het vuilnis komen zo wel erg direct over, truttig als een ballade van Kinderen voor Kinderen. Er moet wel gezegd worden dat ze haar stem in deze live setting loepzuiver weet te houden, waarmee ze haar pas uitgebrachte debuutalbum overstijgt.

Wat mij meteen tot een recensie van Lentemuziek brengt. Het is duidelijk het werk van een verlegen meisje, zachtjes en voorzichtig zingend, de gitaar bespelend alsof ze bang is dat er geluid uit komt. Het album moet het dan ook vooral hebben van de inbreng van Broderick, op viool en piano. Hij pakt geen moment de hoofdrol van Laura af, de begeleiding wijselijk op de achtergrond houdend. Lentemuziek staat immers in de schappen als “Laura Arkana met Peter Broderick” en niet andersom, maar van binnen lijkt hij te weten dat zonder hem de acht liedjes nauwelijks overeind blijven. Overigens bevat de verpakking van het vinyl (ontworpen door Rutger Zuydervelt a.k.a. Machinefabriek) ook een Engelse vertaling van de teksten, zodat ik lekker in het buitenlands kan meezingen.

Eén van de redenen dat ik bovengenoemde samenwerking liever andersom had gezien is onder meer het optreden van het duo in een Brabantse kapel, eerder dit jaar. Toen liet Peter Broderick, te gast op het Glocal project van het nu aan de gang zijnde Incubate festival, doorschemeren dat er een opvolger van zijn singer-songwriter album Home aan zit te komen. Daar had hij geen piano bij nodig. In de kapel staat echter een glimmende vleugel opgesteld, waardoor deze avond de nadruk toch weer op het album How They Are en andere neoklassieke werken komt te liggen. Dat hadden we al eens gehoord. De voorspelling dat hij meer van zijn aanstaande album zou laten horen komt niet uit. Gelukkig zijn er uitzonderingen in zijn compacte set, waarbij hij met zijn imitatie van Brabantse koeien en schapen de lachers op zijn hand krijgt.

Avonduren was toe aan iets anders. Iets wat voor verse aanwas in de toeschouwers zou zorgen, iets dat weer enthousiasme opwekt bij de bezoekers van het eerste uur. Zonder dat er iets verloren is gegaan van de inmiddels typische kenmerken is het gelukt de optredens nieuw leven in te blazen, dankzij de unieke locatie. Aan bijzondere artiesten was namelijk al geen gebrek. Ik kijk in ieder geval weer uit naar de volgende editie.

Broderick

Het regent. Het is donker. Een avond om binnen te blijven en jezelf aan het haardvuur te warmen. Het liefst nog met muziek die zachtjes de slaap opwekt doch niet doorzet. Klanken die ontspannen en toch spannend genoeg zijn om het gehoor te blijven boeien. Melancholie zo overtuigend gebracht dat je er weer vrolijk van wordt. Genieten in een roes. Voor dit soort praktijken hoef je tegenwoordig helemaal niet meer thuis te blijven: bij Avonduren kan men alles vinden wat men nodig heeft op een druilerige herfstavond. Dat was zeker het geval afgelopen vrijdag, de eerste keer dan Middelburg werd bezocht door Peter Broderick.

Hij stond al vaker op deze site. In januari van vorig jaar beloofde ik na de release van Home dat we nog wel meer van Broderick zullen horen. Ook op piano. En zo geschiedde. Broderick strooide werkelijk met releases de afgelopen twaalf maanden: 4 Track Songs, Blank Grey Canvas Sky, Music For A Sleeping Sculpture Of Peter Broderick, Music For Falling From Trees, Ten Duets, How They Are en de meest recente Music For Contemporary Dance. Het schijnt dat hij bezig is met een opvolger van het singer-songwriter album Home (naast wat een magistrale samenwerking moet worden met Nils Frahm), maar de laatste tijd heeft hij zich vooral geconcentreerd op de klassieke muziek en piano.

How They Are is een spontaan album geworden. Zo verzon hij het openingsnummer rijdend in de auto, bij gebrek aan een werkende radio. Door een knieoperatie was Broderick ook een tijdje aan huis gebonden. Je kunt dan natuurlijk bij het haardvuur gaan zitten, maar bij de multi-instrumentalist stroomt muziek door de aderen. In vier dagen tijd nam hij misschien wel zijn meest pure album op. Wanneer het tweede nummer Human Eyeballs On Toast – om één van de zeven hoogtepunten te benoemen – begint, word ik meteen in het weemoedige hart geraakt. How They Are is in Middelburg het middelpunt van Broderick’s set in de stemmige kamer. Ik geniet.

Music For Contemporary Dance is anders. Het tweeluik bestaat uit composities die gemaakt zijn voor choreografieën, zoals de titel impliceert, en zijn daarom volledig instrumentaal. Wanneer dat ook nog wordt gepresenteerd op doorzichtig vinyl, ben ik helemaal gelukkig (ja, ik koop steeds meer vinyl, daarover later wellicht meer). De piano verdwijnt naar de achtergrond en de liefde voor strijkinstrumenten en elektronica wordt zichtbaar, zonder dat de muziek niet meer te classificeren is als klassiek. Men kan mij gerust wereldvreemd noemen wat betreft dansvoorstellingen. Toch kan ik me goed voorstellen dat er uit pompeuze en orkestrale stukken als Understanding iets sierlijks uit de bewegende mens te halen valt. Meer dan de beelden van Broderick die bij Avonduren ogenschijnlijk eenvoudig wisselt van instrument heb ik niet nodig.

Wat de albums betreft durf ik nog geen voorspellingen te doen, maar het optreden bij Avonduren zorgt er in ieder geval alvast voor dat Peter Broderick in een jaarlijstje beland met mijn naam eronder. Met overigens ook een grote pluim voor het voorprogramma Tsukimono, waarvan ik graag meer had gezien dan het kwartiertje dat hij nu zijn kunsten liet horen. Het verslag dat ik namens 3voor12/Zeeland schreef, is hier te lezen.