Maand: augustus 2012

Nils Rostad – Harmony Hammond

Vorig jaar noemde ik Nils Rostad’s debuut lp Ujamt nog bijna een grap bij De Subjectivisten, vanwege het soms overdreven speelse gemak waarmee er met allerhande instrumenten wordt geïmproviseerd. Maar nu de tweede plaat voor mij ligt, wordt steeds meer duidelijk dat we de Noor serieus moeten nemen. Harmony Hammond heet de opvolger, een titel die al voordat de muziek is gehoord iedereen op het verkeerde been zet.

De moeilijke tweede, wordt er weleens gezegd. Bij Harmony Hammond slaat dit echter meer op de luisteraar dan op de muzikant. Rostad – tevens schilder – heeft niets met harmonieën en werkt reeds in de eerste paar minuten menigeen het huis uit met gestoorde akoestische rock, waarbij het gitaarspel hopeloos uit de maat loopt. Hier en daar doet het mij denken aan de ongebreidelde jams van Bill Orcutt (u weet wel, van Harry Pussy) maar met een Scandinavische klap van de molen en een voorliefde om de muziek aan te kleden met vreemd geplaatste laptop- en synthesizergeluiden, getuige het einde van het eerste nummer.

Verderop tovert Rostad een minimalistische acidfolksong uit de hoed, I Saw Falling Goats So Far. Hier zingt hij ook zelf, al heeft het meer weg van het gemurmel van een al zes maanden wanhopig verdwaalde wandelaar, die dronken van ongeluk zijn einde voelt naderen. Het droevige Imp And Family zal dan wel bij de uitvaart horen. Noisy en kosmische elektronische effecten slepen het spaarzame getokkel echter naar Svopp, met afstand het meest bizarre op het album.

Op de andere kant van het vinyl vinden we slechts twee nummers, waarvan And Here They Come meer dan een kwartier in beslag neemt. Het is wederom de vrijheid waarmee Rostad muziek maakt dat fascineert, gehuld in geïmproviseerd akoestisch gitaarspel met jazzy percussie en misplaatste zang en elektronica. Het is compleet uniek en een enorm grote fuck you! naar gecomponeerde muziek. Heerlijk die ongedwongenheid, en bovendien verslavend.

Zoals gezegd is Harmony Hammond een uiterst lastige plaat, die niet voor iedereen is weggelegd. Dat is iets waar het label Tallerk Platter (Rostad’s eigen label?) rekening mee heeft gehouden. De lp verschijnt namelijk in een mini editie van 102 exemplaren, met variabel artwork en stukjes calqueerpapier waarop de muzikant het tekentalent van zijn dochter toont. Voor diegenen die geïntrigeerd zijn geraakt door dit verhaal: Norman Records heeft op het moment van schrijven mogelijk nog exemplaren. Succes!

Af Ursin & In Camera

Wie de lp Aika van Af Ursin in de kast heeft staan, mag gerust zeggen dat hij een klassieker in huis heeft, ook al is de plaat nog maar vier jaar oud. Dit solowerk van Timo van Luijk is wat mij betreft nagenoeg ongeëvenaard in compositie, samenstelling, sfeer en artwork. Het is een album die je naar verre werelden brengt: een hedendaags verleden waar alles donker, melancholisch en poëtisch overkomt. Het lijkt welhaast een onmogelijke opgave Aika te evenaren, of überhaupt voor een opvolger te zorgen. Toch zorgt het gloednieuwe Trois Mémoires Discrètes wederom voor kippenvel.

Met behulp van authentieke en afgeleefde (veelal akoestische) instrumenten als de Engelse hoorn, fluit en Hammond orgel creëert Af Ursin filmische soundscapes, voortbewegend op intuïtie en gestuurd door een minimale samenstelling en bespeling. Sylphide is een lang, klagend nummer op de hoorn, dat tergende drones voortbrengt. Beelden van een mistroostig en verscheurd landschap doemen op, in verkreukelde sepia kleuren. Taciturne krijgt door de fluit iets van Oosterse mystiek mee, dat verderop weg lijkt te kwijnen in een dikke mist van vertraagde neoklassiek. Het derde en afsluitende Elégie is het meest beweeglijke stuk, waarbij nu het orgel de hoofdrol opeist. Zonder dat je kan spreken van enige melodie of structuur worden volgen de toetsaanslagen elkaar in langzaam tempo op, slepend naar een snikkend einde. Ondanks dat Trois Mémoires Discrètes nog meer gestript is dan zijn voorganger, is het wederom een aangrijpend meesterwerk te noemen.

Timo van Luijk is ook actief in diverse projecten, meestal duo’s, met onder meer Kris Vanderstraeten, Andrew Chalk (Eloldie), Raymond Dijkstra (Asra) en Christoph Heemann. Met laatstgenoemde wordt onder de naam In Camera muziek uitgebracht. De heren hadden nog wat op de planken liggen want deze maand verschenen er maar liefst twee lp’s, Rumours en Frampton Comes Alive.

Rumours bestaat uit live opnames voor de VPRO, opgenomen in augustus 2006. Dit iets meer dan een half uur durende stuk verscheen eerder op cdr, bij een zeer gelimiteerde versie van het Open Air album. Dat deze opnames de moeite waard zijn om opnieuw uit te brengen op vinyl, blijkt wel wanneer we de plaat opzetten. Dronemeester Heemann weet met minimale alteraties in zijn klanken een ruimtelijk geluid neer te zetten, dat zich vermomd als elektronische ambient. Af Ursin’s inbreng bestaat hier vooral uit onderhuidse speldenprikken, wanneer plotseling een “echt” instrument opduikt, en in de invloeden uit de klassieke muziek die een deken van droefenis over de twee zijden van het vinyl leggen.

Afgezien van de titel zijn er op Frampton Comes Alive goddank geen verdere verwijzingen te vinden naar het live album van Peter Frampton. Het niet eerder uitgebrachte materiaal is gedeeltelijk ook weer afkomstig uit de VPRO studio, aangevuld met nieuwe opnames. In vergelijking met Rumours is dit bijna progressief, met een rijker geluid en meer te ontdekken tussen de abstracte, geïmproviseerde drones. De muziek is even fragiel als dreigend, tevens geholpen door de afwisseling van zware, donkere industrial in het eerste deel met een soft romantisch pianospel in het tweede en derde.

Met de drie genoemde albums heb ik drie hoogtepunten van dit jaar in één klap in huis gehaald. Zowel Af Ursin als In Camera laten horen dat Timo van Luijk een uniek muzikant is, die met een duidelijke missie zijn fascinerende ideeën naar buiten brengt. Daarbij horen ook prachtige, vaak zelfgemaakte hoezen en deze zijn daarop geen uitzondering. Af Ursin en In Camera’s Frampton Comes Alive verschijnen op Van Luijk’s eigen label, La Scie Dorée. Rumours verschijnt op Dom Bartwuchs, van Christoph Heemann.

Djin Aquarian & Plastic Crimewave Sound – Save The World

Het is samenwerking om van te dromen, letterlijk en figuurlijk: Djin Aquarian en Plastic Crimewave Sound. Eerstgenoemde gitarist heeft zijn historie in het legendarische Ya Ho Wha 13, dat onder leiding van Father Yod in de eerste helft van de jaren zeventig een aantal behoorlijk zweverige albums maakte. Steve Kraków staat bekend als Plastic Crimewave en wordt gezien als “guru” op het gebied van psychedelische kunst (het handgetekende magazine Galactic Zoo Dossier wordt uitgegeven door Drag City). Zijn acid punk slingert hij met enige regelmaat de wereld in met de toevoeging “Sound” achter de artiestennaam. Ze vonden elkaar in 2009, toerden samen en begonnen te werken aan een album, die de titel Save The World heeft meegekregen.

Het album gaat nog rustig van start met een korte demonstratie van de spirituele zang van Djin, slechts minimaal ondersteund door wat elektronische effecten: een geslaagde poging om de luisteraar in een hypnose te brengen ter voorbereiding wat komen gaat. Het daarop volgende en een kwartier durende Ride My Merkabah is namelijk meteen het prijsnummer. Met de pedalen vol ingedrukt bespeelt Djin zijn akoestische gitaar, terwijl de bas en drums een krauty ritmesectie neerzetten. Een tempoverlaging achterlatend gaat het nummer na de helft richting kosmische hoogten, terwijl de effecten het gitaargeluid omvormen tot een rasp die het laatste stukje hersenen gekoppeld aan het bewustzijn wegneemt.

I’m Gonna Take You Home is een klassieker uit de Ya Ho Wha 13 collectie. Versie nummer twee, hier present, doet niet onder voor het origineel op het gebied van wazige psychedelica, al doet het gitaargeluid van de moderne variant vermoedelijk heel wat meer stof opwaaien. Met de afsluitende jams (alles is live opgenomen) Dinosaurs Revisited en Ethereal Pastures wordt de plaat steeds meer een ruimteschip, zeker wanneer Hands Of Hydra nog een handje meehelpt op de sitar. Het maakt ook van kant B een verslavende trip, waarin je ook na het afslaan van het vinyl graag nog even in blijft hangen.

Als dat nog niet genoeg is, zal de waanzinnige hoes de twijfelaars wel over de heilige streep trekken. De binnenkant beeldt een gevecht tussen goed en kwaad uit, de bandleden in de hoofdrol, getekend in de typische comicstijl van Plastic Crimewave. Hallucinerende effecten zijn gegarandeerd, mits de afbeelding onder blacklight wordt geplaatst. Save The World komt uit bij Prophase Music, 250 exemplaren op blauw vinyl, en 250 in goudkleur. You know what to do.