Kraak festival 2014: preview

Kraak festival 2014

Over drie weken is het weer zover: dan barst in het anders nooit van levensvreugde overlopende Belgische stadje Aalst het carnavalsfeest los. Het al dan niet toevallig ermee samenvallende KRAAK festival is een reden voor mij om ieder jaar naar deze gebeurtenis uit te kijken. Voor de zesde achtereenvolgende keer kan ik mijn nieuwsgierigheid niet bedwingen en typ ik op mrbungle.nl een uitgebreide vooruitblik op het festival, dat op 1 maart 2014 plaatsvindt in het centrum voor hedendaagse kunst, Netwerk.

Met kreten als “radical taste in radical music” en “de-professionalization is the core of avant-garde” zwaait het KRAAK label al jaren de scepter in een bonte verzameling tot de verbeelding sprekende niches dat onder andere van de mainstream en zelfs underground verwilderde genres heeft opgeleverd als “off-stream avant-garde”, “deconstructed pop music”, “trancendentale post-industriële mushroom dance” en “brain melting outsider bossa funk”. Het festival – dit jaar de 16e editie alweer – is er om die diversiteit en uniciteit te vieren, om muzikale grenzen volledig te laten verdwijnen en om de bezoeker (die hiervoor slechts een schamele € 20 kwijt is) een gehele dag te laten verdwalen in een labyrint van verbazingwekkende stijlen, waarin zelfs de meest doorgewinterde muziekliefhebbers nog wel iets nieuws weten te ontdekken.

Zoals gewoonlijk is er geen headliner maar biedt het programma een gebalanceerde verdeling tussen oud en nieuw, (semi-)legendarisch en verfrissend jong. Rashad Becker hangt daar een beetje tussenin: hoewel hij een bescheiden legende is vanwege zijn werk bij vinylfabriek Dubplates & Mastering in Berlijn, mag je hem wat betreft zijn eigen muziek misschien wel een debutant noemen. Zijn eerste album kwam namelijk vorig jaar pas uit bij het PAN label, een plaat waarop duidelijk te horen is dat in zijn het dagelijks leven de frequenties zich om de oren vliegen. Subtiel gelaagde en uit de gebaande paden geplaatste microtonale elektronica is wat we waarschijnlijk kunnen verwachten van het optreden.

Voor meer ondansbare elektronische muziek kunnen we op het KRAAK festival ook bij Léo Küpper terecht. In tegenstelling tot Rashad Becker verscheen het eerste werk van deze pionier al ruim veertig jaar geleden. Volgend jaar wordt Küpper tachtig. Zijn muziek is echter springlevend en kan gerust in één adem genoemd worden met vele andere retro-elektronica albums die de laatste paar jaar opnieuw op vinyl werden uitgebracht. Dat hij zijn creativiteit niet is verloren bewees hij overigens twee jaar geleden nog met zijn Digital Voices album.

Niet zelden geven de optredens op het festival een prettig gevoel van ongemak, waarbij performances soms uit het serieuze vlak dreigen te vallen en een schaterlach maar moeilijk te onderdrukken blijkt. Gelukkig is er ook geen etiquette dus kan iedereen de ongetwijfeld bijzondere voorstelling van Enzo Minarelli op zijn eigen manier ervaren. De Italiaan combineert een bizarre poëzievoordracht met elektronische achtergrondgeluiden, mimespel en theater. Hij gaat op zeker een paar wenkbrauwen doen fronsen.

Antti Tolvi eindigde met zijn Pianoketo album nog op de vijfde plaats in mijn jaarlijstje. Of hij nu ook weer met een bijna uiteengevallen piano aan de slag gaat, is onduidelijk. Hij heeft een historie in de freejazz scene met zijn saxofoon, maar ook in de Indische muziek en elektronica. De Fin zou zomaar eens voor een grote verrassing kunnen zorgen. Dat is vermoedelijk anders bij het optreden van Ramleh. De Britse groep draait al sinds de jaren tachtig gewillig aan de power-electronics en noiseknoppen en zorgen na afloop voor tot stof vergane trommelvliezen. Geen surprise dus, wel een prima wake-up-call voor als de Duvels tol gaan eisen.

Ik heb beide tapes van het Rotterdamse Sweat Tongue in mijn bezit, en deze zijn in het afgelopen half jaar al snel favorieten geworden in huize mrbungle.nl. Dat hun muziek de term “poop rock” meekrijgt, spreekt boekdelen. De gitaarnoise van het trio kraakt, piept, huilt en blaast je in no time omver. Het aanbod uit Nederland houdt hiermee op, maar we hebben nog wel twee Antwerpese acts op het programma: Varkenshond en The Joyous Cosmology. Beide acts grossieren in kosmische jamsessies, eerstgenoemde veelal met percussie, de ander gaat meer richting Sun Ra-achtige space jazz.

Nu we het toch over jazz en improvisatie hebben, is de stap klein naar nog een oudgediende op het programma van het KRAAK festival: Jerome Cooper. Deze eigenlijk vrij onbekende freejazz drummer werkte onder meer met Art Ensemble Of Chicago, Frank Wright, Cecil Taylor en vele andere meer bekende jazzartiesten. Dat zijn spirituele en geïmproviseerde drumkunst (dat afgewisseld wordt met geestverruimende synthcomposities) tot op heden niet meer waardering heeft geoogst is mij een raadsel.

Met twee bands kunnen we voorzichtig spreken van een Portugese delegatie in Aalst. Ik ben alleen bekend met de laatste plaat Magneto Luminoso Condutor Sombra van het duo Calhau!, maar hun samenvoeging van kunstzinnige elektronica en krankzinnige vocalen heeft mij sinds vorig jaar in hun greep. Daarnaast bedient de andere act Putas Bêbadas zich met slecht geproduceerde punknoise, of compleet lui uitgevoerde psychedelica-‘n-roll. Een heerlijk chaotische rock party, daar gaat hun optreden hopelijk in uitmonden. Ik zie voor mij dat bij dat laatste de drie lieftallige meisjes van Olimpia Splendid ook aansluiten. Niet gehinderd door enige vorm van techniek maken ze rommelige gitaarmuziek waar zowel de eindeloze Finse winter als zomer in doorschijnt. The Velvet Underground is niet ver weg.

olimpia splendid

Heb ik de hele line-up dan gehad? Nee, nog een tweetal namen uit de Verenigde Staten prijken op het affiche. Form A Log specialiseert zich in beschimmelde techno, een lo-fi orgie van dreunende tapecollages; er op dansen resulteert in een trip naar een ander sterrenstelsel. De tweede is er één waar ik erg naar uitkijk. Mike Gangloff heeft als viool-, gong- en banjospeler zijn sporen dik verdiend bij het legendarische Pelt, The Black Twig Pickers, in een duo met Steve Gunn en solo. De afgelopen twee jaar is hij een aantal keren terug te vinden geweest op deze site. Hij zal in Netwerk optreden met zijn vrouw Cara, wat ongetwijfeld een inspirerend optreden gaat worden.

Verder kun je in de altijd ontspannen en gezellige sfeer je nog vergapen aan een aantal tentoonstellingen en/of de euro’s stukslaan op de platenbeurs. Conclusie: ik geloof niet dat er argumenten bestaan die verhinderen af te reizen naar de carnavalshoofdstad van Oost-Vlaanderen. In de nieuwe krant van KRAAK, The Avant Guardian, kun je meer lezen over de artiesten op de aankomende editie van het festival. Alle andere info is hier terug te vinden. Zie je op 1 maart!

Matthew P. Hopkins – Nocturnes

De Australische artiest Matthew P. Hopkins werkt al jaren vanuit zijn geboorteland met diverse media. Zowel visueel, tekstueel als met geluid kan hij prima uit de voeten. Hij is wat muziek betreft actief in groepen als The Bowles (geniale single op Kye), Vincent Over The Sink, Naked On The Vague en Half High, solo heeft hij een aantal goed verstopte cassettes en cdr’s uitgebracht in kleine oplagen. Zijn eerste lp Nocturnes zal terecht een groter bereik hebben.

matthewhopkins

Hopkins maakt gebruik van synthesizer, cassettes, effect pedalen, contactmicrofoon en willekeurige objecten om tot een creatieve uiting van rudimentaire elektronica te komen. De drie nummers zijn minimalistisch met een deinende drone als basis, waarop spaarzaam wordt geklikt en gekraakt. Zoals bij de meeste goede ambient / drone muziek heeft dit een absoluut hypnotiserend en isolerend effect op de geest van de luisteraar.

Toch zou ik Nocturnes niet over een bepaalde kam willen scheren. Dankzij het DIY-element, de melancholiek en het gevoel van ongemak die hij aan zijn muziek weet mee te geven mag je het behoorlijk uniek noemen. Hier en daar duikt in mijn gedachten een vergelijking met het Britse Call Back The Giants op, maar ook liefhebbers van William Basinski komen hier aan hun trekken, om je toch een idee te geven.

Overigens verscheen het tot nu toe enige album Suspension van Half High vorig jaar nog op vinyl bij R.I.P. Society, nadat het eerder op cassette en cdr werd uitgebracht. Het is eigenlijk al net zo’n aanrader als het bovengenoemde solo album van Hopkins. In Half High werkt hij samen met Lucy Phelan aan donkere elektronische passages, wederom door het mysterieuze en het primitieve herinneringen oproepend aan Call Back The Giants. Synthesizer, sampler, tapes en stem zorgen voor een spookachtige stemming die een grote aantrekkingskracht uitoefent.

Het tot driehonderd exemplaren gelimiteerde vinyl van Nocturnes is prachtig grijs, en wordt geleverd met een viertal kartonnen kaarten met “listening events”: korte, poëtische teksten die een omschrijving geven van hoe een bepaald geluidsgevoel wordt gecreëerd. Nocturnes is een hoogtepunt in deze eerste maand van het jaar, en is vooralsnog te verkrijgen via het Vittelli label.

Jaarlijst 2013: #1

maan-manifold

1. Maan – Manifold
De beste plaat van het jaar komt – als het aan mij ligt – van het Vlaamse duo Tim Depraetere en Simon Apers, beter bekend als Maan. Niet per se omdat de jaren tachtig mij zo goed liggen; wel is de uitvoering van de kille cold- en new wave uit die tijd op Manifold van een dermate hoog niveau, dat de deprimerende sfeer en melancholiek mij op één of andere manier juist vrolijk stemmen. Manifold is afstandelijk, koud en minimalistisch. Vaak is een van alle levensvreugde ontdane baslijn het enige wat de muziek te geven heeft, bovenop de echoënde vocalen, die ook al niet echt blije teksten opdreunen. Het soms poëtische aspect hiervan, als ook het consequent kale geluid (geen drums, wel duikt er soms een trompet of synthesizer op), laat deze plaat echter een retrohype overstijgen. Mijn favoriete nummers hierin is wellicht Please Stay: op een ongelooflijk nonchalante manier met herhaling omgaan en dit op een eveneens onverschillige wijze steeds willen verstoren, zo lijkt het.  Wat de toekomst voor Maan gaat brengen, is net als hun liveoptredens onvoorspelbaar, maar terugkijkend wist ik het eigenlijk in april al: dat er dit jaar geen betere lp is verschenen dan Manifold.