Jaarlijst 2013: size matters

Er zijn teveel goede singles, cassettes en cdr’s uitgekomen om te negeren en buiten de album jaarlijst te laten. Daarom – en de benaming is gejat van The Wire – een aparte opsomming van de kleine releases van dit jaar.

1. Miaux – Stare (7” single)
Meesterlijk single van de Antwerpse Mia Prce, die met melancholische en tegelijkertijd speelse piano- en keyboardklanken menig minimalistisch hart weet te veroveren. In plaats van hoogstaande technieken gaat ze voor een ontspannen en intuïtief geluid en het Finse Lal Lal Lal herkende meteen de schoonheid. Deze single-sided 7” werd uitgebracht in een editie van vijftig exemplaren.

2. Mad Nanna – I Wanna See You (7” single)
Het Australische Mad Nanna mag je gerust tot één van mijn favoriete bands van dit moment noemen. Naast een nummer op de verzamelaar Realistic Pillow (KRAAK) verscheen in 2013 deze geniale 7” waarop het drietal ultiem nonchalante garage pop laat horen. Vooral het titelnummer is om van te smelten met Velvet Underground-achtig gitaarwerk en een smachtend uitgesproken herhaling van de titel, in kennelijk dronken staat. Deze single kwam uit bij Soft Abuse.

3. DSR Lines – Venndiagram (cassette)
David Edren kennen we van het Hare Akedod label, waarover ik dit jaar al eerder typte. Onder de naam DSR Lines bracht hij ook nog zijn eigen muzikale project ten gehore, op een cassette bij het Gentse Smeltkop. Heerlijk dromerige analoge synths passeren hier in ruim een half uur de revue, met een kwaliteit die je gerust aan Klaus Schulze kunt koppelen. De pulserende ambient is melodieus, kleurrijk en veranderlijk, en verveelt geen moment. Daarnaast is de felrode cassette ook nog eens met prachtig artwork uitgevoerd.

4. Ignatz / Street Gnar – split (cassette)
Het Vlaamse Ignatz – alias voor Bram Devens – haalt de laatste paar jaar altijd wel mijn jaarlijsten. Zo ook met deze split cassette met het Amerikaanse Street Gnar, uitgebracht via het Brosis label en Subbacultcha! België. De kapotte blues gaat hier weer helemaal de lo-fi en deprimerende kant op, ergens waar Ignatz ooit begon, maar met rustiger spel en meer melodie dan bijvoorbeeld zijn debuutplaat bevatte. De nummers van Street Gnar – met de typische drumcomputer – bevallen mij minder goed, doch sluiten goed aan bij het ruisende geluid van Ignatz. Het is allemaal een wat drukkere en populairdere sound, met melancholische, krakende popsongs.

5. Paysage d’Hiver – Das Tor (cassette)

paysage

Op black metal gebied was er net als de afgelopen vijftien jaar niet zoveel te beleven. Als ik er dan toch een release er moet uitpikken is het deze tape van het Zwitserse Paysage d’Hiver. In vier nummers en tachtig minuten lang brengt Tobias “Wintherr” Möckl ons weer zijn typische ruwe, atmosferische black metal. Drums en basgitaar zijn hierbij behoorlijk onbelangrijk, zoals dat hoorde in de jaren negentig. De speelduur is inclusief lange ambient-achtige stukken zonder riffs, waarbij vooral samples van (een bij voorstelling koude) wind een hoofdrol spelen. Het draagt allemaal bij aan de kille, misantropische sfeer die mij jaren naar het genre deed luisteren.

6. Christina Carter – Texas Modern Exorcism (CDR)
We kennen Christina Carter natuurlijk van Charalambides met haar (ex-)man Tom Carter, maar ook solo is haar discografie zeer uitgebreid. Deze handgenummerde en handgeschilderde cdr is haar laatste wapenfeit, en doet niet onder voor de trage pracht van het genoemde duo. Het begint met een bijna 20 minuten lang nummer dat langs echoënde harmonica, zwevende zang en de resonerende snaren van de gitaar voert, een dromerig sfeertje neerzettend dat een uur lang zal aanhouden. Vanwege het spaarzame spel komt de term drone ook nog al eens om te hoek kijken, maar in ieder geval niet in het verrassend relatief vrolijke Film, terwijl verderop nummers wel wat weg hebben van psychedelische, minimalistische blues. Genoeg te beleven dus op deze prachtige kleine release.

7. Gripgevest & Kling – Untitled (cassette)
In april typte ik een heel stuk over Hare Akedod, het duo David Edren en Bent van de Sompele die onder deze naam heel wat leuke muziek op cassette uitbrengen. Zelf maken ze ook muziek, samen nog wel, en dit keer onder de naam Gripgevest & Kling. Gericht op live improvisatie gebruiken ze hier gitaar, synthesizer, fluit, zither en allerlei effecten, wat het geëxperimenteer zeker iets levendigs meegeeft. Deze hallucinerende jams kan ik onmogelijk slecht beoordelen. Trouwens, David Edren solo kun je overigens ook terugvinden op nummer drie in deze lijst.

8. Phil Tyler – We Sunk The Ship To Get Rid Of The Rats (CDR)
Achttien heerlijk rustige banjonummers van Phil Tyler, een muzikant uit Newcastle die vooral bekend staat als de mannelijke helft van het duo Cath & Phil. Helemaal solo is hij hier echter niet, met Sarah Hill die zachte vocalen inbrengt op drie tracks, en bovendien helpen enkele traditionals en een Sacred Harp song hem op weg in tekst en tune. Het lijkt misschien allemaal een beetje veel op elkaar, maar het geheel is erg relaxed uitgevoerd waardoor de cdr perfect is om bij weg te dromen. De cdr is uitgevoerd in een mooie verpakking, met artwork van Jake Blanchard en uitgebracht bij Tor Press.

9. Graham Lambkin – Abersayne / Attersaye (7” single)
Graham Lambkin (voormalig The Shadow Ring) was goed bezig dit jaar. De Kye labeleigenaar zal je met verschillende samenwerkingen nog in andere categorieën in de jaarlijst tegenkomen, maar deze single mag absoluut niet ontbreken. Beide nummers zijn een prachtig staaltje songwriting, verborgen onder een deken van lo-fi en licht ruisende achtergrondgeluiden. Muziek voor bij een haardvuur, terwijl de wereld achter de rug in brand staat.

10. Jüppala Kääpiö – Owlora Muskaria (cassette)
De naam doet denken aan een freak folk groep uit Finland, maar in werkelijkheid is Jüppala Kääpiö een duo bestaande uit de Zwitserse zangeres / violiste Carole Zweifel en de Japanese en geluidskunstenaar Hitoshi Kojo. Traditionele instrumenten creëren iets folky, dat vergezeld door drones een volstrekt uniek geluid teweegbrengt. Terry Riley als bosnimf, kun je daar iets bij voorstellen? Hier heb je het.

11. Matt Krefting – Lipstick (7” single)
12. Sheldon Siegel – Three Euro Breakfast (cassette)
13. Meitheal – Early In The Spring, Late In The Fall (cassette)
14. Astray Navigations – Cloud Come Cadaver (CDR)
15. Bear Bones, Lay Low – Occultciti (cassette)
16. Ecstatic Cosmic Union – XCU (cassette)
17. Jefre Cantu-Ledesma – Requiem (For Violin And Magnetic Tape) (10” single)
18. Sweat Tongue – Fast Cummers (cassette)
19. Jake Blanchard – Archaic Practices (cassette)
20. Housewives – Housewives (7” single)

Jaarlijst 2013: archief, compilaties & heruitgaven

1. The Garbage & The Flowers – Eyes Rind As If Beggars
Dat mijn lijstjes van dit jaar gedomineerd worden door artiesten uit Nieuw-Zeeland en Australië is geen toeval. Er kwamen gewoon veel goede releases (opnieuw) uit in 2013, afkomstig uit die contreien. Neem nu deze dubbel lp van The Garbage & The Flowers, eigenlijk in 1997 al een compilatie toen de band reeds uit elkaar was, nu nog eens aangevuld met een hoop bonusmateriaal. De stonede folkpop van de band uit Wellington werkt nog steeds, mede omdat ze dit afwisselen met heerlijke rockjams en avant-garde minimalisme. Meer lezen en een nummertje luisteren? Ik typte in februari al eens een uitgebreide recensie, waarin ik al aangaf dat Eyes Rind As If Beggars een essentiële aankoop is.

2. Henry Flynt – Graduation
Henry Flynt is in de eerste plaats een filosoof, een anti-art activist en dan pas muzikant. Toch ken ik hem vooral in zijn rol als dat laatstgenoemde, vanwege zijn fascinerende mix van avant-garde muziek met hillbilly country en minimalisme, doorgaans uitgevoerd op viool. Ik twijfelde dan ook geen moment toen Graduation dit jaar voor het eerst op vinyl verscheen. Deze nummers  stammen uit de tweede helft van de jaren zeventig, een feit dat het luisteren ernaar alleen maar meer waardering voor de artiest oplevert. Met geflipte country ballads, hypnotiserende herhalingen op de viool, swingende instrumentale composities en een twintig minuten durend audio experiment als afsluiter moet je deze dubbel lp gehoord hebben om te geloven!

henryflynt

3. Peter Jefferies – The Last Great Challenge In A Dull World
Deze klassieker uit 1990 werd voor het eerst uitgebracht op cassette, en kreeg al snel de naam één van de meest unieke singer-songwriter albums uit de Nieuw-Zeelandse underground te zijn. Nadat ook een kleine heruitgave op lp uit het zicht verdween nam De Stijl Records recentelijk de taak op zich deze plaat opnieuw onder de aandacht te brengen. Jefferies’s magistrale nummers kenmerken zich door minimalistisch pianospel en vocalen die uit de maat lijken te springen, en waar de pijn van het leven duidelijk in is terug te horen. Verder kan het met de gehele line-up van The Dead C (zie Jaarlijst 2013: Live) als backing-band ook haast niet fout gaan. Deze versie uit 2013 bevat overigens ook de nummers van de 7” single The Fate Of Human Carbine, een mooie bonus.

4. Patrick Vian – Bruits Et Temps Analogues
Een paar jaar geleden ben ik eens begonnen alle albums van de Nurse With Wound-list te beluisteren. Naast de Franse psychedelica pioniers Red Noise, waarin Patrick Vian de gitaar en vocalen voor zijn rekening nam, werd ook dit enige solo album uit 1976 genoemd. Waarom het bijna veertig jaar heeft geduurd voordat er een heruitgave verscheen? Misschien wel omdat Bruits Et Temps Analogues een ongelooflijk weird album is, met hallucinerende synthesizermelodieën en onnavolgbare progrock. Pulserende prototechno wordt afgewisseld met science fiction-achtige kraut, dat vandaag de dag nog steeds klinkt als een blik in de toekomst. Patrick Vian wordt hierbij geholpen door een aantal gastmuzikanten op de meest exotische instrumenten. Een plaat die je brein doet smelten!

5. Robbie Basho – Visions Of The Country
Déjà vu? Vorig jaar stond Robbie Basho ook al op deze zelfde plaats, toen met een heruitgave van Twilight Peaks. De fingerpicking-artiest die altijd in de schaduw van John Fahey stond en een tragische dood stierf, verdient het om opnieuw te worden genoemd. Visions Of The Country is misschien wel zijn mooiste album, dat al sinds 1978 op een heruitgave zit te wachten. Behalve dat karakteristieke akoestische spel op de gitaar laat hij hier ook de piano spreken, en vooral zijn diepe stem maakt een onvergetelijk sombere indruk. Als je niet wordt geraakt door nummers als Blue Crystal Fire en Orphan’s Lament dan ben je echt heel koud van binnen. Een heruitgave die de portemonnee van de liefhebber aardig ontlast.

6. Alastair Galbraith – Cry
Als één van de meesterwerken van Nieuw-Zeeland’s Alastair Galbraith kon een eerste uitgave op vinyl van Cry uit 2000 eigenlijk niet uitblijven. Waarom het dan toch zolang duurde is mij een raadsel. Zijn gevoelige songwriting gecombineerd met een laag-bij-de-grond geëxperimenteer met achterstevoren afgespeelde tapes en orgelklanken zorgen ervoor dat alle dertien nummers een “gewoon” album voorbij gaan in excentriciteit en originaliteit. De melancholische stemming, dikwijls aangestuurd door een huilende viool of anders door fluisterende stemmen, maakt de geest droevig en toch tegelijkertijd is daar de onweerstaanbare drang dit album te omhelzen, te troosten. Een must in ieder platenkast met underground muziek.

7. Joshua Burkett – Footnote(s)
Broodnodige heruitgave op vinyl van deze cdr uit 2005, van origine uitgegeven op Burkett’s eigen label in wat ongetwijfeld een lage oplage moet zijn geweest. De Amerikaan specialiseert in traditionele folk muziek omgevormd met effecten en aangekleed met spookachtig iele vocalen. Het is alsof de kenmerkende American Primitivism folk een hedendaagse lo-fi behandeling krijgt. Burkett laat, ondanks dat hij op deze liveopnames bijgestaan wordt door een aantal gastmuzikanten (waaronder drummer Chris Corsano) een heel persoonlijk en kaal geluid horen, dat tegelijk ook heel ruimtelijk en abstract is. Een compleet unieke en betoverende ervaring, het luisteren naar deze lp.

iamthecenter

8. Various – I Am the Center: Private Issue New Age Music in America, 1950-1990
Voor de liefhebbers van new age muziek bestond er dit jaar geen betere compilatie dan deze. Het verenigt sommige van de meest rustgevende nummers door de jaren heen, nog voordat het genre zijn naam had gekregen. Een muzieksoort dat nog steeds teveel wordt geassocieerd met reformwinkels, en niet met gedreven muzikanten die met vaak weinig middelen lichaam en geest naar een hoger plan wilden tillen. De focus ligt op deze compilatie – zoals de titel aan aanduit – op privaat uitgegeven releases, met hoogtepunten van bekende namen als Wilburn Burchette, Iasos en J.D. Emmanuel, maar ook voor de kenners valt er veel te ontdekken op deze meer dan twee uur durende en met prachtig artwork uitgevoerde verzamelaar.

9. Anonymous – Inside The Shadow
Zo anoniem was de band Anonymous niet toen deze plaat uitkwam in 1976, mede dankzij het relatief toegankelijke geluid van jaren zestig psychedelica, invloeden oprapend van Jefferson Airplane, The Byrds en Crosby, Stills, Nash & Young. De nummers kunnen dan ook wedijveren met het beste uit die tijd, met prachtige vocale harmonieën, catchy riffs en een hoogdravend staaltje liedjesschrijven. Inside The Shadow is inmiddels aan de vijfde uitgave toe, maar de voorgaande edities worden ook alweer zeldzaam. Het geeft aan wat over wat voor kwaliteit we hier praten.

10. George Brigman – Jungle Rot
In 1975 nam de toen achttienjarige George Brigman zijn “acid blues-punk classic” Jungle Rot op, vooral geïnspireerd door The Groundhogs. Het was één van de meest woeste en ruwe platen uit de jaren zeventig, nog voordat de punk zijn doorbraak kende. Gitaren en de verrassend volwassen teksten opdreunende vocalen verdrinken in een zee van echo en effecten, instant mist in het hoofd. In tegenstelling tot eerder verschenen bootlegs stamt deze heruitgave rechtstreeks van de analoge mastertapes, wat het galmende geluid dat Brigman voor ogen had volledig tot zijn recht laat komen. Zo had eigenlijk de tweede plaat van Kurt Vile moeten klinken.

11. Dennis Johnson – November
12. Eliane Radigue – Adnos I-III
13. Vox Populi – Half Dead Ganja Music
14. Flamen Dialis – Symptome-Dei
15. Various – Esperanza De OTO
16. Rob Jo Star Band – Rob Jo Star Band
17. Eliane Radigue – Ψ 847
18. The Human Expression – Love At Psychedelic Velocity
19. Alice Coltrane – Divine Songs
20. Various – Bonehead Crunchers Volume 5 : Crazy Like a Fox; 14 Slices of Slimy Colonial Grillfat and Mindless Aussie Boogie Excursions
21. Scott Key – This Forest And The Sea
22. Sun City Girls – Eye Mohini (Sun City Girls Singles Volume 3)
23. Arthur Russell – Another Thought
24. Hickory Wind – Hickory Wind
25. Iasos – Celestial Soul Portraits

Jaarlijst 2013: Live

1. The Dead C, Les Ateliers Claus, Brussel, 18 april 2013
In het kader van het Sonic Protest Festival kwam het Nieuw-Zeelandse noise rock trio The Dead C – als ik het goed heb zelfs voor het eerst – naar België. Natuurlijk zijn de verwachtingen hooggespannen wanneer één van je favoriete bands eindelijk live mag aanschouwen. De manier waarop ze dit waar maakten, had ik van te voren niet durven dromen. De drie pioniers Bruce Russell, Michael Morley en Robbie Yeats bliezen het publiek van hun sokken met een geïmproviseerde rockshow die zijn weerga niet kent. Wisselend tussen loodzware soundscapes en explosieve chaos lieten ze in Brussel exact horen waarom ze inmiddels een legendarische status met zich meedragen.

2. Sky Needle, Incubate Festival, Tilburg, 18 september 2013
Op de woensdagavond in de Paradox gebeuren er tijdens het Incubate Festival geweldige dingen. Vorig jaar was dat Bill Orcutt, dit jaar zorgde Sky Needle voor een hoogtepunt. De zeven-koppige Australische band bespeelden vol overgave hun zelfgemaakte “unstruments”, nummers van onder andere hun tweede briljante plaat Debased Shapes onherkenbaar achterlatend. De ogen zijn daarbij vooral op Sarah Byrne gericht, die al bezeten schreeuwend de band langs hun improvisatiedrang loodst. Dat later ook stemkunstenaar Ghédalia Tazartès Sky Needle kwam vergezellen op het podium was een grote bonus bovenop een toch al indrukwekkende show.

3. Maan, Incubate Festival, Tilburg, 22 september 2013
Vorig jaar noemde ik Maan ook al in deze rubriek, toen op nummer vijf vanwege de frisheid en onbevangenheid van hun optreden in Brussel. Dat ze nadat hun debuutalbum verscheen alleen maar beter zijn geworden, moge duidelijk zijn. Ik mocht ze dit jaar nog eens twee keer aanschouwen; het optreden in de platenwinkel Sounds is mij nog het best bijgebleven. Stoïcijns werkte het duo zich door een boze Throbbing Gristle-achtige set heen, waarbij naar het einde toe nonchalant met de handen in de lucht herhaaldelijk “hey” wordt geroepen. Zonder het publiek ook maar een seconde een blik te hebben gegund, lopen ze na een kwartier de zaak weer uit. Een geweldig statement.

maan

4. La Ligne Claire, KRAAK Festival, Aalst, 2 maart 2013
La Ligne Claire uit Parijs klinkt op plaat vooral als rommelige, tegendraadse post-punk, maar op het KRAAK festival lieten ze horen te zijn gegroeid sinds Chéri (2011). We horen meeslepende, zelfs dromerige melodieuze klanken die doen denken aan Fabulous Diamonds. De enigszins monotone vocalen en baslijn deden qua minimalisme ook nog een duit in het zakje. Je kunt ze misschien ook wel een gebrek aan techniek toebijten, maar wat als dat gewoon lekker klinkt? Het beloofd in ieder geval veel voor een eventuele nieuwe plaat (waar blijft die?).

5. Dragged Into Sunlight, Incubate Festival, Tilburg, 20 september 2013
Terwijl grote namen als Mayhem en Immortal op de Black Metal Friday van Incubate met groots opgezette shows het genre ontstegen, kreeg het Engelse Dragged Into Sunlight na afloop wel het stempel “true” opgeplakt. De band werd daarin wellicht geholpen door het met mist gevulde bovenkamertje van de 013, waar het geluid dertig keer zo hard aankomt, en het tijdstip, toen iedereen als murw gebeukt was en onder invloed van een biertje meer. Desalniettemin was de verpletterende doch ook minimalistische black metal show – uitgevoerd als een nauwgezet ritueel – indrukwekkend genoeg om als beste van de dag door te gaan, en dus zelfs op vier na de beste van het jaar.

6. Ghédalia Tazartès, Incubate Festival, 18 september 2013
7. Richard Dawson, Kraak Festival, Aalst, 2 maart 2013
8. Urpf Lanze, Incubate Festival, Tilburg, 21 september 2013
9. Mayhem, Incubate Festival, Tilburg, 20 september 2013
10. Ignatz, Wastelands Festival, Gent, 10 augustus 2013