Diamond Terrifier – Kill The Self That Wants To Kill Yourself

Diamond Terrifier is het soloproject van saxofonist Sam Hillmer, bekend door zijn werk bij Zs. Diamond Terrifier is ook de Engelse vertaling van de meedogenloze boeddhistische god Vajrabhairava, uitgerust met 9 gezichten, 34 handen en 16 benen. Het is een treffend alias voor de muziek van de uit noisescene van New York afkomstige Hillmer. Op zijn debuutalbum Kill The Self That Wants To Kill Yourself is hij namelijk als een ongeleid projectiel die de sax vervormd tot onheilspellende soundscapes, ondersteund door al even kriebelige elektronica.

Het cheesy synthesizerintro zet je nog op het verkeerde been, maar langzaam sijpelt de priemende sax door in het geluid van het openings- en tevens titelnummer. Daar nog redelijk als zodanig herkenbaar; verderop is de omschrijving drones meer van toepassing. Ambient noise ontsproten aan een ongebruikelijke bron. Er zijn echter ook nummers met een meer wilde en speelse inslag, waarbij de sax hortend en stotend – alsof hij constant stikt in zijn eigen spel – vreemde sprongen maakt.

Nog vreemder is Transference Trance met een luitachtige gitaarloop als basis en tegen het einde opzwepend handgeklap. Het maakt van deze track zonder meer de meest energieke, al zal het gepiep van het blaasinstrument menigeen tot waanzin drijven, nog voordat de toon overgaat in een zwaar gebrom. Adamantine geeft het album ook zo’n bizarre wending: venijnige elektronische beats lopen als een rode draad door het geïmproviseerde gekraak en gekrijs, waarin juist weer geen enkele lijn te herkennen is.

Hillmer lijkt constant in een gevecht gewikkeld tussen structuur en chaos. Wanneer het stof is opgetrokken, is er nog steeds geen winnaar aan te wijzen, want naast de overduidelijke tegenstellingen is er ook sprake van symmetrie. Het achtste en laatste nummer Kill The Self That Wants To Kill Yourself (reprise) sluit de plaat namelijk af zoals deze begonnen is: met orkestrale synths die rechtstreeks uit de jaren tachtig lijken te zijn gesampled. Het laat de luisteraar in complete verwarring en verbazing achter. Bovendien krijgt ze een in iets meer dan een half uur een lesje in effectiviteit. Zin in een uitdaging? Kill The Self That Wants To Kill Yourself is uitgebracht bij Northern Spy.

Nils Rostad – Harmony Hammond

Vorig jaar noemde ik Nils Rostad’s debuut lp Ujamt nog bijna een grap bij De Subjectivisten, vanwege het soms overdreven speelse gemak waarmee er met allerhande instrumenten wordt geïmproviseerd. Maar nu de tweede plaat voor mij ligt, wordt steeds meer duidelijk dat we de Noor serieus moeten nemen. Harmony Hammond heet de opvolger, een titel die al voordat de muziek is gehoord iedereen op het verkeerde been zet.

De moeilijke tweede, wordt er weleens gezegd. Bij Harmony Hammond slaat dit echter meer op de luisteraar dan op de muzikant. Rostad – tevens schilder – heeft niets met harmonieën en werkt reeds in de eerste paar minuten menigeen het huis uit met gestoorde akoestische rock, waarbij het gitaarspel hopeloos uit de maat loopt. Hier en daar doet het mij denken aan de ongebreidelde jams van Bill Orcutt (u weet wel, van Harry Pussy) maar met een Scandinavische klap van de molen en een voorliefde om de muziek aan te kleden met vreemd geplaatste laptop- en synthesizergeluiden, getuige het einde van het eerste nummer.

Verderop tovert Rostad een minimalistische acidfolksong uit de hoed, I Saw Falling Goats So Far. Hier zingt hij ook zelf, al heeft het meer weg van het gemurmel van een al zes maanden wanhopig verdwaalde wandelaar, die dronken van ongeluk zijn einde voelt naderen. Het droevige Imp And Family zal dan wel bij de uitvaart horen. Noisy en kosmische elektronische effecten slepen het spaarzame getokkel echter naar Svopp, met afstand het meest bizarre op het album.

Op de andere kant van het vinyl vinden we slechts twee nummers, waarvan And Here They Come meer dan een kwartier in beslag neemt. Het is wederom de vrijheid waarmee Rostad muziek maakt dat fascineert, gehuld in geïmproviseerd akoestisch gitaarspel met jazzy percussie en misplaatste zang en elektronica. Het is compleet uniek en een enorm grote fuck you! naar gecomponeerde muziek. Heerlijk die ongedwongenheid, en bovendien verslavend.

Zoals gezegd is Harmony Hammond een uiterst lastige plaat, die niet voor iedereen is weggelegd. Dat is iets waar het label Tallerk Platter (Rostad’s eigen label?) rekening mee heeft gehouden. De lp verschijnt namelijk in een mini editie van 102 exemplaren, met variabel artwork en stukjes calqueerpapier waarop de muzikant het tekentalent van zijn dochter toont. Voor diegenen die geïntrigeerd zijn geraakt door dit verhaal: Norman Records heeft op het moment van schrijven mogelijk nog exemplaren. Succes!

Af Ursin & In Camera

Wie de lp Aika van Af Ursin in de kast heeft staan, mag gerust zeggen dat hij een klassieker in huis heeft, ook al is de plaat nog maar vier jaar oud. Dit solowerk van Timo van Luijk is wat mij betreft nagenoeg ongeëvenaard in compositie, samenstelling, sfeer en artwork. Het is een album die je naar verre werelden brengt: een hedendaags verleden waar alles donker, melancholisch en poëtisch overkomt. Het lijkt welhaast een onmogelijke opgave Aika te evenaren, of überhaupt voor een opvolger te zorgen. Toch zorgt het gloednieuwe Trois Mémoires Discrètes wederom voor kippenvel.

Met behulp van authentieke en afgeleefde (veelal akoestische) instrumenten als de Engelse hoorn, fluit en Hammond orgel creëert Af Ursin filmische soundscapes, voortbewegend op intuïtie en gestuurd door een minimale samenstelling en bespeling. Sylphide is een lang, klagend nummer op de hoorn, dat tergende drones voortbrengt. Beelden van een mistroostig en verscheurd landschap doemen op, in verkreukelde sepia kleuren. Taciturne krijgt door de fluit iets van Oosterse mystiek mee, dat verderop weg lijkt te kwijnen in een dikke mist van vertraagde neoklassiek. Het derde en afsluitende Elégie is het meest beweeglijke stuk, waarbij nu het orgel de hoofdrol opeist. Zonder dat je kan spreken van enige melodie of structuur worden volgen de toetsaanslagen elkaar in langzaam tempo op, slepend naar een snikkend einde. Ondanks dat Trois Mémoires Discrètes nog meer gestript is dan zijn voorganger, is het wederom een aangrijpend meesterwerk te noemen.

Timo van Luijk is ook actief in diverse projecten, meestal duo’s, met onder meer Kris Vanderstraeten, Andrew Chalk (Eloldie), Raymond Dijkstra (Asra) en Christoph Heemann. Met laatstgenoemde wordt onder de naam In Camera muziek uitgebracht. De heren hadden nog wat op de planken liggen want deze maand verschenen er maar liefst twee lp’s, Rumours en Frampton Comes Alive.

Rumours bestaat uit live opnames voor de VPRO, opgenomen in augustus 2006. Dit iets meer dan een half uur durende stuk verscheen eerder op cdr, bij een zeer gelimiteerde versie van het Open Air album. Dat deze opnames de moeite waard zijn om opnieuw uit te brengen op vinyl, blijkt wel wanneer we de plaat opzetten. Dronemeester Heemann weet met minimale alteraties in zijn klanken een ruimtelijk geluid neer te zetten, dat zich vermomd als elektronische ambient. Af Ursin’s inbreng bestaat hier vooral uit onderhuidse speldenprikken, wanneer plotseling een “echt” instrument opduikt, en in de invloeden uit de klassieke muziek die een deken van droefenis over de twee zijden van het vinyl leggen.

Afgezien van de titel zijn er op Frampton Comes Alive goddank geen verdere verwijzingen te vinden naar het live album van Peter Frampton. Het niet eerder uitgebrachte materiaal is gedeeltelijk ook weer afkomstig uit de VPRO studio, aangevuld met nieuwe opnames. In vergelijking met Rumours is dit bijna progressief, met een rijker geluid en meer te ontdekken tussen de abstracte, geïmproviseerde drones. De muziek is even fragiel als dreigend, tevens geholpen door de afwisseling van zware, donkere industrial in het eerste deel met een soft romantisch pianospel in het tweede en derde.

Met de drie genoemde albums heb ik drie hoogtepunten van dit jaar in één klap in huis gehaald. Zowel Af Ursin als In Camera laten horen dat Timo van Luijk een uniek muzikant is, die met een duidelijke missie zijn fascinerende ideeën naar buiten brengt. Daarbij horen ook prachtige, vaak zelfgemaakte hoezen en deze zijn daarop geen uitzondering. Af Ursin en In Camera’s Frampton Comes Alive verschijnen op Van Luijk’s eigen label, La Scie Dorée. Rumours verschijnt op Dom Bartwuchs, van Christoph Heemann.