Tag archieven: elektronica

Valentijnsdag

Valentijnsdag. Wat is er romantischer dan op deze met commercie bevuilde kutdag je liefde uit te spreken over de vandaag uitgekomen Ravedeath, 1972 van Tim Hecker? En deze de hele dag op hoog volume en repeat op jezelf, en bij voorkeur ook anderen, te laten inwerken? Ik kan even niks bedenken. De Canadese producer timmert al een jaar of tien aan de onverharde weg waar ambient, noise en soms mysterieuze elektronica tevergeefs op zoek zijn een afslag.

Je zou zeggen dat met bescheiden klassiekers als Harmony In Ultraviolet en An Imaginary Country Tim Hecker veel te danken heeft aan de elektronische muziek, maar getuige de titel van zijn achtste album wil hij het liever dood zien gaan. Rave als muziekgenre ademt net als Valentijnsdag commercie, gemaaktheid, en laat weinig ruimte voor natuurlijke vorming van het productieproces. Het is te doordacht. Misschien is dat wel wat hij wil zeggen met Ravedeath, 1972.

Toch is er veel geknutseld aan de originele liveopnamen op een IJslands pijporgel, onder toeziend oog van Ben Frost in één dag ingespeeld in een kerk in Reykjavik (een prachtige anekdote voor muzieknerds, voor anderen wellicht een pretentieus verkooppraatje). De orgelklanken vormen de ziel van de plaat, maar deze dwaalt niet alleen rond in het geluidslandschap. Aangevuld met beatloze elektronica, zachtjes kriebelende noisegeluiden, piano, gitaarfeedback en andere ondefinieerbare tonen zoekt hij een middenweg tussen organisch en elektronisch, koud en warm. De albumhoes suggereert vernietiging, vernieuwing, een afrekening met het verleden. Het verleden heeft echter ook iets romantisch, en daar is Tim Hecker zich wel degelijk bewust van. Daarom is het ook een strijd tussen oud en nieuw. De ingenieuze opbouw riekt naar klassiek, hetgeen er omheen gebakken zit suggereert moderniteit.

Ravedeath, 1972 is net als zijn voorgangers een blauwdruk voor de toekomst van de progressieve elektronische muziek, waarin de artiest ook weer echt artiest mag zijn. Een knal voor de harses van hedendaagse laptop muzikanten, die zonder gevoel voor compositie toch een heel degelijk muziekstuk kunnen produceren. Er wordt weer met de handen gewerkt. En dan komen de besten vanzelf bovendrijven.

Elektrisch

De belofte van enige tijd geleden dat er na alle elektronische muziek weer wat meer folk op de website zou verschijnen, ben ik niet geheel nagekomen. Of geheel niet, dat mag u zelf invullen. In mijn onvoorspelbare muzikale belevingswereld spelen de laatste tijd heel voorspelbaar opnieuw albums af, die sterk gerelateerd zijn aan elektronische muziek. Of het ís gewoon elektronische muziek, dat mag u zelf invullen.

Warp (ja, die weer) pakt groots uit met het debuut van Brian Eno op het label. Zijn pionierende ambient albums alsMusic For Airports en Apollo: Atmospheres and Soundtracks staan nog steeds fier te pronken in mijn kast, maar die verbleken bij de drie verschillende en sommige zeer uitgebreide edities van Small Craft On A Milk Sea. Pionier kun je Brian Eno vandaag de dag niet meer noemen. En toch, voor een kerel van boven de zestig gaat hij nog aardig met zijn tijd mee. Small Craft On A Milk Sea klinkt als een modern album dan zeker niet tijdloos is. Gitaren kwamen wel vaker terug in zijn muziek, ook wat de ambient albums betreft. Op zijn nieuwe album neemt het instrument – na een paar opwarmertjes – echter een dermate grote rol op zich dat ik de vergelijking met een ander geniaal shoegaze-dance album van dit jaar niet meer uit de weg kan gaan. Trentemøller deed dat met zijn Into The Great Wide Yonder al. Dat doet niets af aan de kwaliteit van Brian Eno’s kunstje.

Piiptsjilling’s Wurdskrieme is van een hele andere orde. De muziek is weliswaar elektronisch van aard, maar is tevens erg organisch. Piiptsjilling is het project van een viertal zeer getalenteerde muzikanten en kunstenaars uit verschillende delen van Nederland. Het zijn de Friese broers Jan en Romke Kleefstra die een stempel op het geluid drukken, daar waar de klanken van Rutger Zuydervelt aka Machinefabriek er omheen improviseren. Mariska Baars behoort ook tot collectief, waarin zij met haar stem en gitaar volledig is geïntegreerd. Op electro-akoestische wijze worden dromerige soundscapes gecreëerd, waarin de natuur centraal staat. De gedichten in Friese taal van Jan Kleefstra, somber en schijnbaar misantropisch voorgedragen, versterken dit. De taal geeft Wurdskrieme zeker iets bijzonders mee. Het meeste luisterplezier wordt echter bereikt door muziek en poëzie als geheel te zien, want ze zijn op deze plaat om ingenieuze wijze met elkaar verweven.

Naar bovenstaande releases luisterde ik met enige vooroordelen. Brian Eno en Machinefabriek hebben bij mij gewoon een naam, en worden daarom bij voorbaat al subjectief benaderd. Datzelfde gebeurt bij De Tuinen, maar dan om een andere reden. Koen van Bommel woont weliswaar niet meer in Middelburg, maar is er nog regelmatig te vinden, al dan niet als dj Sir Winston Churchill. Met zijn botanische project maakt hij kosmische ambient die mij doet denken aan het oudere werk van Raison D’être gecombineerd met krautklanken. Zijn albums zijn gewoon gratis verkrijgbaar; het luisteren ervan is een uitstekende voorbereiding voor het optreden eind november op het Avonduren festival.

Broderick

Het regent. Het is donker. Een avond om binnen te blijven en jezelf aan het haardvuur te warmen. Het liefst nog met muziek die zachtjes de slaap opwekt doch niet doorzet. Klanken die ontspannen en toch spannend genoeg zijn om het gehoor te blijven boeien. Melancholie zo overtuigend gebracht dat je er weer vrolijk van wordt. Genieten in een roes. Voor dit soort praktijken hoef je tegenwoordig helemaal niet meer thuis te blijven: bij Avonduren kan men alles vinden wat men nodig heeft op een druilerige herfstavond. Dat was zeker het geval afgelopen vrijdag, de eerste keer dan Middelburg werd bezocht door Peter Broderick.

Hij stond al vaker op deze site. In januari van vorig jaar beloofde ik na de release van Home dat we nog wel meer van Broderick zullen horen. Ook op piano. En zo geschiedde. Broderick strooide werkelijk met releases de afgelopen twaalf maanden: 4 Track Songs, Blank Grey Canvas Sky, Music For A Sleeping Sculpture Of Peter Broderick, Music For Falling From Trees, Ten Duets, How They Are en de meest recente Music For Contemporary Dance. Het schijnt dat hij bezig is met een opvolger van het singer-songwriter album Home (naast wat een magistrale samenwerking moet worden met Nils Frahm), maar de laatste tijd heeft hij zich vooral geconcentreerd op de klassieke muziek en piano.

How They Are is een spontaan album geworden. Zo verzon hij het openingsnummer rijdend in de auto, bij gebrek aan een werkende radio. Door een knieoperatie was Broderick ook een tijdje aan huis gebonden. Je kunt dan natuurlijk bij het haardvuur gaan zitten, maar bij de multi-instrumentalist stroomt muziek door de aderen. In vier dagen tijd nam hij misschien wel zijn meest pure album op. Wanneer het tweede nummer Human Eyeballs On Toast – om één van de zeven hoogtepunten te benoemen – begint, word ik meteen in het weemoedige hart geraakt. How They Are is in Middelburg het middelpunt van Broderick’s set in de stemmige kamer. Ik geniet.

Music For Contemporary Dance is anders. Het tweeluik bestaat uit composities die gemaakt zijn voor choreografieën, zoals de titel impliceert, en zijn daarom volledig instrumentaal. Wanneer dat ook nog wordt gepresenteerd op doorzichtig vinyl, ben ik helemaal gelukkig (ja, ik koop steeds meer vinyl, daarover later wellicht meer). De piano verdwijnt naar de achtergrond en de liefde voor strijkinstrumenten en elektronica wordt zichtbaar, zonder dat de muziek niet meer te classificeren is als klassiek. Men kan mij gerust wereldvreemd noemen wat betreft dansvoorstellingen. Toch kan ik me goed voorstellen dat er uit pompeuze en orkestrale stukken als Understanding iets sierlijks uit de bewegende mens te halen valt. Meer dan de beelden van Broderick die bij Avonduren ogenschijnlijk eenvoudig wisselt van instrument heb ik niet nodig.

Wat de albums betreft durf ik nog geen voorspellingen te doen, maar het optreden bij Avonduren zorgt er in ieder geval alvast voor dat Peter Broderick in een jaarlijstje beland met mijn naam eronder. Met overigens ook een grote pluim voor het voorprogramma Tsukimono, waarvan ik graag meer had gezien dan het kwartiertje dat hij nu zijn kunsten liet horen. Het verslag dat ik namens 3voor12/Zeeland schreef, is hier te lezen.