Tag archieven: improvisatie

Razen – Remote Hologram

Voor het Belgische duo Razen wordt dit jaar niet alleen het meest productieve tot nu toe, ze staan ook voor een doorbraak in de hedendaagse minimalistische drone muziek. Zoals de split lp met Sheldon Siegel, enkele tapes en het vorig jaar besproken Rope House Temper nog relatief onder de radar bleven, zo zal de gloednieuwe dubbel lp Remote Hologram van Brecht Ameel en Kim Delcour boven alles in de eigentijdse avant-garde uitsteken, een nieuw ijkpunt vormend voor de moderne deep listening.

Remote Hologram bestaat uit twee delen die elk een lp in beslag nemen. In het eerste deel wordt het tweetal in hun live improvisatie bijgestaan door David Poltrock, wiens naam ook verbonden is aan de studio waar de drie nummers werden opgenomen. Hij bespeelt één van de oudste elektronische instrumenten: de Ondes-Martenot, een soort klavier dat geluidsgolven genereert door te variëren met frequenties in een elektronenbuis. Samengebracht met oeroude instrumenten als de Hindoestaanse santoor, de bombus en schalmei ontstaat er een ruimtelijke verbroedering tussen Middeleeuwse tradities en retro-moderniteit, gekanaliseerd in ethnische psychedelica en bezwerend minimalisme.

In het tweede luik Rust Constellations focust Razen zich op meer uitgedachte composities, die – veelvuldig gebruikmakend van een orgel – meteen doen denken aan enkele muzikale werken van Hermann Nitsch. De aanhoudende rituele klanken verbergen een gewelddadige intensiteit, slechts in toom gehouden door de erfenis van de grootmeesters van weleer. Het weerhoudt de luisteraar er nauwelijks van om in een diepe trance te geraken, enkele scherpe noten en bewegingen ten spijt. Deze tweede lp werd onder andere opgenomen in een kerk met behulp van een vintage calibrator voor trillingen, en met Paul Garriau (ook al aanwezig op het voorgaande Rope House Temper) die de draailier bespeelt.

Op een plaat waar de modulaire synthesizer evenveel aanzien geniet als de barokfluit, hebben de multi-instrumentalisten Ameel en Delcour hun huidige topvorm bereikt. Dit dubbelspel op vinyl is een bijna tachtig minuten durend hoogtepunt van akoestische drone, oprechte improvisatie en esoterische muziek van toen en nu. Remote Hologram verschijnt 15 november op het KRAAK label in een editie van driehonderd exemplaren.

Razen is dit jaar nog live te aanschouwen:
24 oktober – Netwerk, Aalst
15 november – Eastern Daze Festival, Gent
23 november – Oude Kerk, Sint-Agatha-Berchem
5 december – Les Ateliers Claus, Brussel

Rhodri Davies – Pedwar

Het alt.vinyl label pakt serieus uit met de laatste release van de Welshe harpist Rhodri Davies. An Air Swept Clean Of All Distance verschijnt in een gelimiteerde oplage van 250 stuks in een handgemaakte gezeefdrukte hoes met notities van David Toop. Maar het grote nieuws is vooral dat nog eens 250 exemplaren onderdeel zijn van Pedwar, een prachtige handgenummerde boxset met 4 lp’s en veel extra’s, dat volgens het label een definitief retrospectief overzicht biedt van de solo werken van Davies. De box bevat naast het nieuwe album de eerder uitgebrachte Trem, Over Shadows en Wound Response.

Trem uit 2002 was twaalf jaar geleden Davies’ eerste solo album, uitgebracht op cd door het Confront label. Het bevatte opnames van een drietal optredens in Londen, optredens waarbij hij toen al de grenzen van zijn instrument opzocht. Het zijn kille, afstandelijke nummers met harde en korte plukken aan de snaren, vaak in combinatie met effecten en het gebruik van een e-bow. De ongestemde snaren en abrupte aanslagen zorgen vooral voor een moeizame luisterervaring en zal je eerder plaatsen in de experimentele noise en avant-garde minimalisme dan in de easy listening sfeer. Ontsnappen aan de oudbakken reputatie van het instrument is een kunststukje op zich, verder kan ik alleen maar concluderen dat dit een serie indrukwekkende live concerten moet zijn geweest.

Op het album Over Shadows (2007), zijn tweede solo album, gooide Davies het over een andere boeg. In één lang stuk van bijna veertig minuten laat hij de harp resoneren en vibreren tot er een  langgerekte drone ontstaat, dat zeker in het middenstuk de reden moet zijn dat hij later in zijn carrière composities van de minimalistische synthesizer pionier Éliane Radigue mocht spelen. Het grote verschil is de bewegelijkheid; Davies lijkt zijn geduld niet te kunnen bewaren waardoor er veel meer warme melodieën komen bovendrijven en zodoende aan een te meditatieve sfeer ontsnapt. Wederom een sterk staaltje van Davies de harp te laten klinken zoals niemand dat verwacht.

Over Wound Response wil ik hier niet teveel kwijt; over dit verwoestende album schreef ik immers twee jaar geleden al eens een recensie. Meteen naar het nieuwe An Air Swept Clean Of All Distance dus, een album waarop Rhodri Davies qua techniek diep in de historie en afkomst van de harp duikt. De veertien nummers halen invloeden naar boven uit – zoals David Toop aanduidt in zijn verhalende essay – Afrikaanse landen als Congo, Mali en Guinee, maar ook aloude speelwijzen uit wat ooit Mesopotamië is geweest.

De focus ligt op rudimentair spel, vlotte vingerbewegingen en improvisatie; elementen die ook al op Wound Response aanwezig waren, doch toen minder goed hoorbaar door alle distortion. Ditmaal is het geluid subtieler, al is het hak-op-de-tak werk zeker geen aanbeveling voor liefhebbers van klassieke harpisten. Opnieuw lijkt Davies gehaast met snel op en neer gaande noten en arpeggios, chaotische ritmes en een ruwe behandeling van de snaren. Toch is op deze gewaagde methode geen kritiek te leveren, want Davies beheerst zijn instrument als geen ander.

Hoewel An Air Swept Clean Of All Distance misschien wel het eerste solo album van Rhodri Davies is waarin daadwerkelijk een harp in is te herkennen, maakt zijn gedurfde benadering hem nog steeds één van de meest bewonderenswaardige artiesten die puur en alleen dit instrument gebruiken. Een uitstekende reden voor de experimentele muziekliefhebber de mooie box Pedwar is huis te halen. De vinyl boxset en het nieuwe album apart zijn vanaf eind oktober verkrijgbaar via alt.vinyl.

Steve Gunn & Mike Cooper – FRKWYS Vol. 11: Cantos de Lisboa

In het bericht vorige week op mrbungle.nl ging het al over Portugal, vandaag doen we dat nog eens dunnetjes over. Het is dan ook een land dat bij uitstek past bij een ontspannen zomerstemming met zijn aangename temperaturen, lage leeftempo en kleurrijke taferelen. Zouden we dit jaar aan hetzelfde gevoel een album moeten hangen, dat is dat zeer waarschijnlijk de samenwerking tussen Steve Gunn en Mike Cooper, het elfde deel in de FRKWYS serie van het RVNG Intl. label.

Hoewel de vaart in het uitgeven van deze FRKWYS serie de laatste tijd aanzienlijk lager ligt dan in de beginperiode, heeft het concept – waarin verschillende generaties muzikanten aan elkaar worden gekoppeld – vandaag de dag niets aan kracht ingeboet. Sterker nog, sinds dat deel negen (recensie hier) in Jamaica werd opgenomen, heeft het steeds meer een mondiaal karakter gekregen. FRKWYS is daardoor niet alleen meer een combinatie van oud & nieuw, maar is ook een mengelmoes van culturen geworden. Op deel elf proberen twee iconen uit de gitaarimprovisatie – één relevant in het heden, één in het verleden én in het heden – de sfeer van Portugese traditie te vangen op Cantos de Lisboa.

Mike Cooper en Steve Gunn gaan van start met daar waar ze goed in zijn: eigenzinnig gepluk aan de snaren van de akoestisch gitaar in een geïmproviseerde mix van folk en blues. Het lijkt ze daarnaast geen enkele moeite te kosten om op Saudade Do Santos-o-Vehlo de melancholiek van de Fado in hun muziek op te nemen. In het daaropvolgende Pena Panorama tilt de cello van Helena Espvall, samen met Gunn’s neerslachtige zang, deze emotie nog eens naar een hoger niveau. Voor de liefhebbers van vooral het oudere werk van Cooper, al actief als muzikant sinds eind jaren zestig, is er onder andere het nummer Pony Blues: deze tamelijk opzwepende bewerking van het Charley Patton-nummer mag je gerust kwalificeren als onvervalste countryblues, al zorgen drones op de achtergrond voor een onorthodox randje.

Het bloed kruipt echter waar het niet gaan kan, en de twee heren kunnen hun liefde voor experiment niet lang verbergen. Mike Cooper laat weliswaar zijn befaamde field recordings en Hawaïaanse melodieën achterwege, maar Song For Charlie kun je met zijn langgerekte gongklanken en krakende elektronica geen blues meer noemen. Ook op Lampedusa 2013 worden de gitaarsnaren onrustig overstemd met effecten die weinig met traditionele folkmuziek van doen hebben. Toch weet het duo de mellow sfeer en de visuele uitwerking ervan vast te houden. Je kunt je inderdaad afvragen wat dit nog met Portugal te maken heeft; feit blijft dat in dit land Steve Gunn en Mike Cooper elkaar als muzikale zielsverwanten helemaal hebben gevonden.

Een paar jaar geleden was ik zelf in Portugal. Met dit album zoemend in mijn achterhoofd krijg ik spontaan zin om daar weer naar terug te keren. Al is het met de huidige zomer en Cantos de Lisboa op de draaitafel ook geen enkel probleem je in eigen land in het Middeleeuwse Alfama te wanen, waar het levenslied weerklinkt in het doolhof van smalle straatjes.

Meer Steve Gunn op mrbungle.nl:
Jaarlijst 2013: #3
Gunn-Truscinski Duo – Ocean Parkway

Meer Mike Cooper op mrbungle.nl:
Jaarlijst 2013: #4