Tag archieven: klassiek

Valentijnsdag

Valentijnsdag. Wat is er romantischer dan op deze met commercie bevuilde kutdag je liefde uit te spreken over de vandaag uitgekomen Ravedeath, 1972 van Tim Hecker? En deze de hele dag op hoog volume en repeat op jezelf, en bij voorkeur ook anderen, te laten inwerken? Ik kan even niks bedenken. De Canadese producer timmert al een jaar of tien aan de onverharde weg waar ambient, noise en soms mysterieuze elektronica tevergeefs op zoek zijn een afslag.

Je zou zeggen dat met bescheiden klassiekers als Harmony In Ultraviolet en An Imaginary Country Tim Hecker veel te danken heeft aan de elektronische muziek, maar getuige de titel van zijn achtste album wil hij het liever dood zien gaan. Rave als muziekgenre ademt net als Valentijnsdag commercie, gemaaktheid, en laat weinig ruimte voor natuurlijke vorming van het productieproces. Het is te doordacht. Misschien is dat wel wat hij wil zeggen met Ravedeath, 1972.

Toch is er veel geknutseld aan de originele liveopnamen op een IJslands pijporgel, onder toeziend oog van Ben Frost in één dag ingespeeld in een kerk in Reykjavik (een prachtige anekdote voor muzieknerds, voor anderen wellicht een pretentieus verkooppraatje). De orgelklanken vormen de ziel van de plaat, maar deze dwaalt niet alleen rond in het geluidslandschap. Aangevuld met beatloze elektronica, zachtjes kriebelende noisegeluiden, piano, gitaarfeedback en andere ondefinieerbare tonen zoekt hij een middenweg tussen organisch en elektronisch, koud en warm. De albumhoes suggereert vernietiging, vernieuwing, een afrekening met het verleden. Het verleden heeft echter ook iets romantisch, en daar is Tim Hecker zich wel degelijk bewust van. Daarom is het ook een strijd tussen oud en nieuw. De ingenieuze opbouw riekt naar klassiek, hetgeen er omheen gebakken zit suggereert moderniteit.

Ravedeath, 1972 is net als zijn voorgangers een blauwdruk voor de toekomst van de progressieve elektronische muziek, waarin de artiest ook weer echt artiest mag zijn. Een knal voor de harses van hedendaagse laptop muzikanten, die zonder gevoel voor compositie toch een heel degelijk muziekstuk kunnen produceren. Er wordt weer met de handen gewerkt. En dan komen de besten vanzelf bovendrijven.

Broderick

Het regent. Het is donker. Een avond om binnen te blijven en jezelf aan het haardvuur te warmen. Het liefst nog met muziek die zachtjes de slaap opwekt doch niet doorzet. Klanken die ontspannen en toch spannend genoeg zijn om het gehoor te blijven boeien. Melancholie zo overtuigend gebracht dat je er weer vrolijk van wordt. Genieten in een roes. Voor dit soort praktijken hoef je tegenwoordig helemaal niet meer thuis te blijven: bij Avonduren kan men alles vinden wat men nodig heeft op een druilerige herfstavond. Dat was zeker het geval afgelopen vrijdag, de eerste keer dan Middelburg werd bezocht door Peter Broderick.

Hij stond al vaker op deze site. In januari van vorig jaar beloofde ik na de release van Home dat we nog wel meer van Broderick zullen horen. Ook op piano. En zo geschiedde. Broderick strooide werkelijk met releases de afgelopen twaalf maanden: 4 Track Songs, Blank Grey Canvas Sky, Music For A Sleeping Sculpture Of Peter Broderick, Music For Falling From Trees, Ten Duets, How They Are en de meest recente Music For Contemporary Dance. Het schijnt dat hij bezig is met een opvolger van het singer-songwriter album Home (naast wat een magistrale samenwerking moet worden met Nils Frahm), maar de laatste tijd heeft hij zich vooral geconcentreerd op de klassieke muziek en piano.

How They Are is een spontaan album geworden. Zo verzon hij het openingsnummer rijdend in de auto, bij gebrek aan een werkende radio. Door een knieoperatie was Broderick ook een tijdje aan huis gebonden. Je kunt dan natuurlijk bij het haardvuur gaan zitten, maar bij de multi-instrumentalist stroomt muziek door de aderen. In vier dagen tijd nam hij misschien wel zijn meest pure album op. Wanneer het tweede nummer Human Eyeballs On Toast – om één van de zeven hoogtepunten te benoemen – begint, word ik meteen in het weemoedige hart geraakt. How They Are is in Middelburg het middelpunt van Broderick’s set in de stemmige kamer. Ik geniet.

Music For Contemporary Dance is anders. Het tweeluik bestaat uit composities die gemaakt zijn voor choreografieën, zoals de titel impliceert, en zijn daarom volledig instrumentaal. Wanneer dat ook nog wordt gepresenteerd op doorzichtig vinyl, ben ik helemaal gelukkig (ja, ik koop steeds meer vinyl, daarover later wellicht meer). De piano verdwijnt naar de achtergrond en de liefde voor strijkinstrumenten en elektronica wordt zichtbaar, zonder dat de muziek niet meer te classificeren is als klassiek. Men kan mij gerust wereldvreemd noemen wat betreft dansvoorstellingen. Toch kan ik me goed voorstellen dat er uit pompeuze en orkestrale stukken als Understanding iets sierlijks uit de bewegende mens te halen valt. Meer dan de beelden van Broderick die bij Avonduren ogenschijnlijk eenvoudig wisselt van instrument heb ik niet nodig.

Wat de albums betreft durf ik nog geen voorspellingen te doen, maar het optreden bij Avonduren zorgt er in ieder geval alvast voor dat Peter Broderick in een jaarlijstje beland met mijn naam eronder. Met overigens ook een grote pluim voor het voorprogramma Tsukimono, waarvan ik graag meer had gezien dan het kwartiertje dat hij nu zijn kunsten liet horen. Het verslag dat ik namens 3voor12/Zeeland schreef, is hier te lezen.

Machinefabriek & Peter Broderick

De meeste mensen in mijn omgeving heb ik al meerdere malen verveeld met mijn enthousiasme voor Machinefabriek, Rutger Zuydervelt voor intimi. Zijn hoge kwaliteit als ook de kwantiteit kan op veel bijval rekenen van mijn kant. Het jaar 2009 was daar geen uitzondering op. Menigeen heeft weer kunnen genieten van meer dan tien releases van zijn kant, al dan niet samenwerkingen met andere muzikanten.

Eén van die samenwerkingen heb ik lang naar uitgekeken: die met Peter Broderick. Dat dit Deense wonderkind (alhoewel geen kind meer) steeds vaker afwijkt van de gebaande paden die zijn vaste band Efterklang heeft neergelegd, is eerder regel dan uitzondering. Zijn solowerk kan ik dan ook meer waarderen, omdat hij zijn creatieve uitersten op muzikaal gebied hier graag verkent. Dat is ook exact de bedoeling geweest van het album Blank Grey Canvas Sky; elkaar tot het toppunt drijven van inventiviteit en nieuwe territoria ontdekken in schrijven en maken van muziek.

Het resultaat is meer dan ik had kunnen verwachten en behoort tot het beste wat deze twee heren tot nu toe geproduceerd hebben. Ze verschillen wel degelijk in de manier van muziek produceren (songwriting en klassiek versus abstract en improvisatie), maar Peter en Rutger vullen elkaar aan alsof ze nooit anders hebben gedaan. Melancholisch door de piano, strijkers en – sporadisch – de stem van Broderick, mysterieus en fascinerend door de knisperende gemanipuleerde geluiden van Machinefabriek. Hier wordt een klanklandschap gecreëerd dat buitenproportioneel uitgestrekt is en waar iedere vierkante meter boeit. Zeker op Planes, opener Departure en afsluiter Homecoming (waarop ze nog hulp krijgen van Nils Frahm op piano) is de pracht ongekend. In de tijd van korte dagen en lange nachten levert Blank Grey Canvas Sky vanzelfsprekend een flinke lading aan ontroering op.

Broderick zit net als Machinefabriek niet stil. In december zag ook Music For A Sleeping Sculpture of Peter Broderick het daglicht. Eigenlijk is daglicht niet het juiste woord. Music For A Sleeping Sculpture… is namelijk begonnen als een uitdaging muziek te maken om bij in slaap te vallen. Dat hoeft niet meteen saai te zijn, bewijst dit stuk van ruim een half uur. Met zelfgemaakte echoënde koorzang en lange, uitgesponnen ambient klanken zit je in no-time dromerig op een wolk te zweven. Tijd en ruimte worden even vergeten. Slapen doe je echter pas wanneer het stuk is afgelopen. De schoonheid ervan houdt je wakker. De fysieke versie komt in een handgemaakte kartonnen doosje, en is gelimiteerd tot 500 exemplaren.

Machinefabriek weet als geen ander dat het oog ook wat wil. De releases worden dan ook stuk voor stuk in de meest prachtige eigengemaakte verpakkingen gestopt. Met zijn project Take A Closer Listen gaat hij zelfs nog een stap verder. Zonder dat er een geluidsdrager bij zit, bevat deze uitgave meer muziek dan je zou kunnen bedenken. Geïnspireerd door de geluidswandelingen die Andra McCartney organiseert, vroeg Rutger jouw eigen favoriete geluid te benoemen. Onder andere Nate Wooley, Aaron Martin en Romke Kleefstra werkten hier aan mee. Dit boekje op ansichtkaartformaat beeld met tekst de ingezonden favoriete geluiden uit. Vogels, voetstappen, druppelend water, de wind, een auto, papier, een paraplu… De 72 pagina’s prikkelen de verbeelding. Bij het lezen van de omschrijvingen vormt er al snel een geluid in je fantasie, dat je vervolgens laat afspelen. Wat dat betreft dus een zeer geslaagde release. Op dit moment is Machinefabriek alweer druk bezig met het volgende project: het opnemen van geluiden die de Erasmusbrug en de Nieuwe Maas produceren, die uiteindelijk twee stukken voor het Internationaal Film Festival in Rotterdam moeten opleveren. Muziek is overal om je heen, als je maar goed luistert.