Tag archieven: psychedelica

Jaarlijst 2009: #7

Kurt Vile staat eigenlijk in mijn jaarlijst van dit jaar met een heuse oeuvreprijs. Dat is normaal voorbehouden aan muzikanten die reeds aarde in hun mond hebben zitten, maar Kurt Vile is een uitzondering. Hij is dan ook een uitzonderlijk artiest. Dit jaar zal hij herinneren als het jaar waarin er werd doorgebroken naar een groter publiek. Dat had ook alles te maken met zetten van een handtekening onder een contract bij Matador Records, dat zijn Childish Prodigy op de markt zette. Zeker geen kinderachtige opvolger van Constant Hitmaker.

Ik krijg nu al nostalgische gevoelens bij het luisteren van Kurt Vile’s debuutplaat. Wat een glorie. Ik heb heel 2009 geroepen dat Constant Hitmaker – de naam zegt het al – in 2008 eigenlijk op nummer één had moeten staan in mijn jaarlijst. Te laat ontdekt is de reden dat het niet zo had mogen zijn. Gelukkig bracht de beste man in het jaar van de Os genoeg nieuw werk op de markt om een positie in deze jaarlijst voor puristen als ik te rechtvaardigen.

Het beste werk van 2009 is echter niet Childish Prodigy, zoals ik in oktober al typte. Begrijp mij niet verkeerd, de kwaliteit benodigd voor een positie in een jaarlijst is wel degelijk aanwezig. Maar alléén Childish Prodigy op nummer acht plaatsen, zou de andere releases uit dit jaar te kort doen. De 12” God Is Saying This To You is minstens zo briljant. Dromerige, zweverige psychedelica, getoverd uit de hoed van John Fahey. Echoënd gitaargetokkel, zachtjes zoemende elektronische effecten en slordige zang vanuit de verte. Ultiem rustgevend.

Minder rustgevend is de EP The Hunchback met zijn vast begeleidingsband The Violators. Dat geeft niks. Ook met echte psychrock kan Kurt Vile uit de voeten. Repeterende riffs hypnotiseren de luisteraar, waardoor het titelnummer eindeloos door je hoofd blijft spoken. Losing It is evenzeer zo’n nummer, waarbij cineastische beelden van een oude cabrio rijdend door een verlaten Amerikaans landschap door de hersenstam flitsen.

Op de Fall Demons en He’s Allright 7” singles spookt Kurt Vile verder. De verzamelaar Meet The Philly Elite, ook al op 7″ vinyl, laat hij weer zijn liefde horen voor lo-fi gemanipuleerde geluiden van zijn gitaar. De man is van alle markten thuis. Veelzijdig als een Zwitsers zakmes. Zo speelde hij tevens nog een deuntje trompet op het Local Flavour album van Blues Control. Een oevreprijs dus voor de held van 2009.

#7. Kurt Vile – Childish Prodigy (Matador)
#8. Au Revoir Simone – Still Night, Still Light (Moshi Moshi)
#9. Fuck Buttons – Tarot Sport (ATP)
#10. A Place To Bury Strangers – Exploding Head (Mute)

Kurt Vile – Childish Prodigy

Nietsvermoedend luisterde ik vorig jaar naar het album Wagonwheel Blues van The War On Drugs. Een bandnaam met een sarcastische ondertoon, een albumtitel die zich met de realiteit meten kon. Een puike plaat was het, vol denderende lo-fi Americana met een vleugje blues en My Bloody Valentine. De wisselvalligheid van het album bleek de houdbaarheid echter aan te tasten. De cd belandde doodgewoon in de kast bij de letter “W”, tussen De Strijdlust Van Het Zwijn van de band Wapenspraak en Drinkgelag (Vlaamse blackmetal) en Flush Tank Terrorists van het Water Closet Ensemble.

Dat is nu wel anders. In een houten kistje gemaakt van de laatste oerboom op Madagaskar, ingelegd met rood fluweel uit Genua, wordt deze release vandaag de dag door mij bewaard. Achter kogelvrij glas, uiteraard, en op een plek waar ik binnenshuis veel tijd doorbreng. De reden van deze belachelijke manier van verafgoding? Wagonwheel Blues is het eerste wapenfeit die mijn geluidsdragers heeft bezocht waarop de inmiddels almachtige Kurt Vile zijn kunsten vertoont. Dat ik zijn andere werken, al dan niet solo, nooit eerder had opgemerkt, heb ik volledig aan mezelf te wijten. De ogen gericht op al het nieuws uit Brooklyn, maar in “Philly” waren ze pas echt aan het pionieren.

Kurt Vile. Die naam had je vorig jaar al moeten onthouden. Zijn verzameling van slaapkamerproducties op Constant Hitmaker, zijn eerste echte album, was simpelweg de beste plaat van vorig jaar. Het zag er allemaal maar goedkoop uit, maar de titel spreekt niets minder dan de waarheid. De eenvoud van zijn gitaarspel, zijn nonchalante stem en de klanken van goedkope software voor artificiële drums en elektronische effecten; het leverde een popplaat op die qua psychedelica zich makkelijk kon meten met de jaren zeventig. Ook de opvolger God Is Saying This To You (op vinyl) – waarop de echoënde John Fahey-klanken verder werden uitgekleed – was een voltreffer. Om maar niet te spreken over zijn EP The Hunchback met zijn muzikale vrinden The Violators achter zich als een moderne Stooges, maar dan uit Pennsylvania. Het leverde hem een platendeal op met het relatief grote Matador Records, dat op de beste man dook als een wraakzuchtige stierendoder.

Een stap naar een groter platenlabel is gevaarlijk en niet zelden artiesten fataal geworden, in muzikaal opzicht. Eromheen draaien heeft geen zin: Kurt Vile is duidelijk opgewonden van zijn nieuwe “werkgever”. Childish Prodigy is uitbundiger, rijker in geluid, minder melancholisch en ook minder spacey. Nu was ik al overtuigd dat de voorgaande werken van Kurt Vile zo aanstekelijk waren als echte popmuziek, maar anderen overtuigen is andere koek. Met dit nieuwe album kom ik wellicht verder dan alleen lui die het gedoogbeleid op het gebied van softdrugs in Nederland een heel erg warm hart toedragen.

Dat Kurt Vile een man van recyclen is, blijkt behalve uit zijn vintage klinkende muziek ook uit z’n regelmatige hergebruik van melodieën, riffs, klanken en teksten. Childish Prodigy is daar geen uitzondering op, met een nieuwe versie van Hunchback als overduidelijk bewijs. Voor even ben ik dan maar even een milieuman; Kurt Vile recyclet dan tenminste schier briljante dingen. De rauwe depressieve shoegaze rock die dit nummer herbergt, heeft nu een levendig randje gekregen. De bescheiden vreugdekreten die weerklinken zijn hier mede debet aan.

Childish Prodigy biedt meer dan dat en zijn voorgangers. Het is dan ook het meest afwisselende album geworden tot nu toe. Wat te denken van de krautpowerpop (mét sax) op het dreunende Freak Train? De heropleving van Oasis op de bewerking van het Dim Stars nummer Monkey? Morbide psychedelische blues met een overstuurde mondharmonica op Inside Looking Out? Kurt Vile wedt niet op één paard.

Sommigen mensen zijn groot geworden met pindakaas, Kurt Vile is groot geworden met John Fahey. Als een moderne variant erop, tokkelt hij op repeterende en stoïcijnse wijze zich naar hoogten waar gebrek aan zuurstof waanideeën oplevert. Meer dan wat ruisende effecten en sporadisch gebrabbel zijn niet nodig om een maximaal effect op te leveren. Lo-fi geproduceerd, zoals de trend het betaamt. Juist die elementen mis ik teveel op dit nieuwe album. Dat lukt nog goed op Blackberry Song en Heart Attack, maar de psychedelica gaat deels verloren in de meerdere lagen die de betere productie met zich meebrengt.

Nog voordat dit album uitkwam, vond ik Childish Prodigy het beste album van het jaar. Nu ik het enigszins heb laten bezinken, vind ik dat niet meer. Vooral omdat niet meer de mate van magie heeft dat Constant Hitmaker wel had. Of dat aan zijn nog steeds stijgende populariteit ligt, betwijfel ik; zo commercieel is dit album nu ook weer niet. Doch er is geen twijfel mogelijk over de afstand die Kurt Vile neemt van zijn slaapkameropnames, en daarmee ook afstand neemt van mij. Het voelt bijna als liefdesverdriet. Als verraad. Om een 9,9 te geven in plaats van een 10.

The Silent Barn: Kurt Vile // Part One from Ray Concepcioñ on Vimeo.

Blues Control – Local Flavor

De openingstrack “goedemorgen” noemen en er meteen inknallen met smerige rock-‘n-roll begeleid door een stoïcijns doordrammende drumcomputer en nerveus-krachtige piano aanslagen. Dat durft. De handtekeningen die hieronder worden gezet zijn die van Russ Waterhouse (gitaar, elektronica) en Lea Cho (keyboards), ook wel bekend als het duo Blues Control. De echte obscuriteit ontgroeid, hebben ze zich nu genesteld in de plaatselijke underground van Queens met hun tweede echte album Local Flavor.

Op de eerder genoemde inwijding Good Morning lijkt de blues alles behalve onder controle te zijn. Stuiterend en scheurend davert het tweetal met Queens Of The Stone Age-achtige riffs door het relatief korte openingsnummer heen, conform het eigenzinnige platenlabel Siltbreeze. Dat zet de luisteraar in de eerste instantie op het verkeerde been. Halverwege het nummer voegen Jesse Trbovich en de almachtige Kurt Vile zich toe met respectievelijk een saxofoon en trompet. Als dan ook nog de piano opeens wel in harmonie met de gitaren en stompende drums begint te klinken blijkt Good Morning te smaken als een full English breakfast op een onbewoond eiland.

Good Morning is misschien leuk om bij wakker te worden, maar in de drie navolgende nummers en dertig minuten laat Blues Control pas zijn ware gezicht zien. Met Rest On Water zullen ze wel een badje van dideuteriumoxide bedoelen, want echt rustgevend is dit tweede samenspel niet. Harde, vijandige ambientklanken zijn de peiler voor een improvisatiesessie op één octaaf van de piano, met af en toe ongecontroleerde lange uithalen van de saxofoon op de achtergrond. Het klinkt lo-fi, maar is in werkelijkheid heel erg gelaagd met vele vage geluiden waar nergens iets van pop in is te herkennen. De saxofoon geeft ook nog iets van ongepaste sensualiteit mee aan dit geestverruimende tripje.

Hoogtepunt is het zich tot acht lange minuten uitstrekkende Tangier. Dat heeft vooral te maken met de terugkeer van de drumcomputer, die wederom onverstoorbaar de rode draad vormt rond allerlei a-muzikale melodieën gemaakt door vintage orgels en synthesizers, scratchende effecten, golvende frequenties en bubbelende samples. Opnieuw doet een soort piano sterk zijn intrede en maakt dit nummer zowaar herkenbaar en volgbaar. Van de stonerrock in het begin is echter alleen nog het woord “stoned” over. Dizzy maar bevredigend ontspannend, want er wordt keurig gewaakt voor een overdosis psychedelica. Kosmische haute couture.

Blues Control lijkt dan toch de controle echt kwijt te raken op het afsluitende en bijna zeventien minuten durende On Through The Night. In plaats van naar een climax toe te werken, lijkt deze avondtrip een onsamenhangende collage van ambient, orgelmelodieën, potten & pannendrums, piano’s en subtiele noise die als een aanzwellende muur van ruis dit nummer omringt. Een climax in de zin dat Waterhouse en Cho hier het mistige gevoel van hun eerdere en titelloze releases evenaren, is het weer wel. Ik zou graag een ander woord dan “psychedelisch” ervoor verzinnen, maar een treffender bijvoeglijk naamwoord is helaas niet voorhanden.

Local Flavor is een titel waar je makkelijk metaforen op los kunt laten. Het je eigen maken zal nooit helemaal lukken, maar de smaak die zo ver van huis ligt, fascineert. Het vreemde dat betovert. Het onbekende dat trekt. Alsof je voor het eerst de hallucinaties ervaart die het eten van een wortel van een bepaalde Afrikaanse boom met zich meebrengt. Dat smaakt naar meer. Zo is Local Flavor. En dat album is vooral in mijn geluidsdragers een groot plaatselijk succes.