Tag archieven: Beach Boys

Ganglians – Still Living

Op het Le Guess Who festival vorig jaar viel mij al op dat Ganglians zonniger klonk dan ze zich voordoen op het album Monster Head Room (en dat in november). Althans, dat probeerden ze, want tijdens het optreden ging er van alles mis, vooral op technisch gebied. Toch was dit een teken aan de wand dat een vervolg minder “rock” en “lo-fi” zou worden, en wat meer “pop” en “surf”. Ja, ook de heren van Ganglians worden blijkbaar ouder, al zijn ze volgens de titel van het nieuwste werk nog Still Living.

De dubbele lp staat in het teken van harmonieuze samenzang, zomerse melodieën en aanstekelijke pop met een scherp randje. Waar hebben we dat eerder gehoord? Het gehele jaar worden we werkelijk overspoeld met platen die met diezelfde middelden (of andere) een loom, zomers gevoel door je strot willen duwen. De meeste bands vallen daarbij teveel in herhaling, of verdrinken in een zee van zoetsappigheid en overproductie. Er wordt angstvallig en te geforceerd teruggegrepen naar lang vervlogen tijden, het zogenaamde nostalgiegevoel. Ganglians niet. Natuurlijk zijn daar de Beach Boys-verwijzingen, maar de kwaliteit van de drugs in Californië is in de loop van de jaren flink gestegen: de dosis psychedelica is op het randje. De band lijkt soms bewust foutjes te maken, al verdwijnt veel onder de deken van de galmende en ruisende productie. Voor sommigen een minpunt, voor mij de reden om Still Living aan te schaffen en de Fleet Foxes te laten liggen.

Toch weet Ganglians ook fris te klinken. Hitsongs als Sleep en Jungle zijn onmiskenbaar de soundtrack voor een lange vakantie aan de surfvriendelijke Westcoast; niet te complex (hoewel de teksten heel wat hoofdbrekens kunnen kosten) en met een heerlijk catchy refrein. De overige tien nummers liggen in het verlengde daarvan, experimenterend met de hoeveelheid gitaren, synthesizers en reverb. Eindelijk een album dat de cocktails onder de palmboom eens echt goed laat smaken! Still Living is vanaf vandaag verkrijgbaar via Souterrain Transmissions.

De wonderlijke wereld van When

Een herinrichting van de kast waar de muziekcollectie in is gehuisvest, biedt na afloop soms een verrassend uitzicht op de verzameling. Het is een welkome mogelijkheid om artiesten en albums die eerder geadoreerd werden opnieuw te ontdekken en je te verbazen over zoveel kwaliteit dat jaren noodgedwongen in een doos werd bewaard. De leukste herontdekking na mijn verhuizing van een paar weken terug was toch wel de Noorse “band” When, het muzikale soloproject van Lars Pedersen. Het laatste echte album is weliswaar van twee jaar geleden, maar er zijn genoeg redenen om de gehele discografie vandaag de dag in het zonnetje te zetten.

Ik ben de gelukkige bezitter van dertien When albums, een tijdspanne overdekkend van 1987 tot en met 2007. Het magazine Nordic Vision, dat ik als metalliefhebber regelmatig las, was haar tijd ver vooruit en durfde het in de vroege jaren negentig aan om iets dergelijks experimenteels als de eerste twee albums Drowning But Learning en Death In The Blue Lake aan te bevelen aan mannen met lang haar, een gehoorbeschadiging en zwarte kleren. Gek genoeg werd de rommelige en rituele industrial van When door de metalcultuur met – relatief gezien – open armen ontvangen. Stukken van het laatst genoemde album werden zelfs als intro gebruikt voor Satyricon’s debuutplaat Dark Medieval Times, inmiddels een klassieker. Helemaal gek was dat niet, want Death In The Blue Lake verwijst naar de duistere horrorroman van André Bjerke en wordt gezien als de ultieme soundtrack ervan.

When bleef in donkere sferen, wat Lars Pedersen een cultstatus opleverde in de black metal scene, zij het onder diegenen die open stonden voor andere muziek. Black, White And Grey neigt naar militaristisch ritualisme, waarin oorlogen en de daarbij behorende humane verschrikkingen niet helemaal in het zonnetje worden gezet maar in ieder geval er beelden van oproept. De opvolger en het vierde album Svartedauen (Noors voor de Zwarte Dood) ging nog een stapje verder en beschrijft in één lange compositie het aangezicht en –gehoor van het Scandinavische land ten tijde van de pest, circa 1350.

Gelukkig pinde Pedersen zich niet vast op het duistere en het occulte. Met Prefab Wreckage wrikte hij zich los uit de black metal scene, zich nu bedienend van structuren die al wat meer op echte songs gaan lijken. Met tribale ritmes, gregoriaanse koren, abstracte tonen en allerlei freaky samples was dit echter allerminst bestemd voor de top 40, toen nog gewoon gepresenteerd door Erik de Zwart. Lichtzinnig en toch loodzwaar ging het er aan toe op When’s versie van de soundtrack voor Peer Gynt, van de klassieke componist Edvard Grieg. Het stuk was van zichzelf al een hekeldicht, maar Pedersen weet zonder door de mand te vallen een satire op de toch al niet minne composities van Grieg neer te zetten.

Maar het beste moest nog komen. When tekende eind jaren negentig bij het platenlabel Jester Records. Dit label wordt nog steeds gerund door Garm, frontman bij Ulver, toevallig ook een band uit de black metal scene van Noorwegen. Ulver had intussen de metal ook al vaarwel gezegd, en legde zich toe op (experimentele) elektronische muziek. When had een nieuw thuis, en inspiratie. Psychedelic Wunderbaum was hiervan het eerste resultaat. De naam van het album zegt hier genoeg; de tien nummers zijn een chaotische collage van noise, rock, pop, orgelgeluiden en samples uit tekenfilms, ondersteund door teksten van Aleister Crowley en Tom Wolfe. De band waar deze weblog onder meer naar is vernoemd, kon qua weirdness wel inpakken.

Persoonlijk favoriet is toch echt The Lobster Boys uit 2001, tot dan toe het meest poppy album van When. De Beach Boys (ze blijven terugkomen) hebben hier de samenwerking gezocht met Muslimgauze (ook een favoriet uit de oude doos) en alles wat ertussen ligt, erbij gepakt. Althans, zo lijkt het. Het is tevens de eerste plaat van Pedersen waarop zo nadrukkelijk én succesvol met Arabische invloeden wordt gewerkt. Met een Noors accent, dat dan weer wel. Dit bevreemdende concept ging nog twee albums door met Pearl Harvest en Whenever, maar op Trippy Happy gaat het Midden-Oosten weer overboord en gaat When nog meer richting toegankelijke popmuziek. Pedersen presteert het nochtans om steeds op het laatste moment de afslag te nemen naar gekkigheid. Ook op You Are Silent (2008) heeft de bijna-vijftiger totaal geen last van een hang naar rust of gladgestreken producties. Een heus tribute album voor Sun Ra vorig jaar versterkt deze stelling. Met zo’n herontdekking zou ik bijna ieder jaar willen verhuizen.

Jaarlijst 2009: #3

Als er één band is die dit jaar Brooklyn op de muzikale wereldkaart heeft gezet, dan is dat Grizzly Bear wel. Met het derde album Veckatimest, dat al maanden voor de releasedatum was gelekt, heeft het viertal onder leiding van Ed Droste heel de popminnende aardkloot op de knieën weten te krijgen. Zelfs in reclames op de Nederlandse televisie is de muziek van Grizzly Bear doorgedrongen.

En dat is toch wel bijzonder. Vijf jaar terug was de band niet meer dan een experimenteel elektronisch folk project van Ed Droste solo. Bij het tweede album Yellow House begon de transformatie naar een meer organisch en episch geluid, dat ten koste ging van het artificiële elektronisch geruis. Hoewel in de gespecialiseerde media Yellow House goed werd ontvangen, was het nog geen popmuziek te noemen. De beer is nu pas echt goed afgericht en weet met Veckatimest een enorm publiek aan te spreken, en is daarmee het paradepaardje van Warp Records geworden.

De rode lijn die door het album loopt, is de harmonieuze samenzang. Dat die revival van Crosby, Stills & Nash en Beach Boys-achtige bands na vorig jaar de Fleet Foxes in 2009 opnieuw een vervolg krijgt, was te verwachten. Erg vinden we het allemaal niet. Het roept een vrolijk, zomers gevoel op; het tegenovergestelde van wat de wave-geinspireerde bandjes – die de hitlijsten een paar jaar geleden bevolkten – lieten horen.

Grizzly Bear heeft de folk nog niet helemaal verdrongen, maar de luisteraar zal de oren moeten spitsen wil ze daar nog wat van terughoren. Spontaner en voller dan bij de Fleet Foxes wordt het geluid warm aangekleed met Beatlesque pianodeuntjes en allerlei tierlantijnen zoals blazers, zonder dat het een circus wordt. Er wordt gespeeld met jazz (Southern Point), kinder- en kerkkoren (Cheerleader, Dory, Foreground), bombastisch nieuw-klassiek (Ready, Able, I Live With You) en gewoon aanstekelijke popmuziek (Two Weeks, All We Ask, Fine For Now, While We Wait For The Others), alles met een scherp randje psychedelica.

In elke beer zit nog een beetje venijn, hoe goed afgericht het beest ook is. Dat maakt van Veckatimest een album dat niet alleen prettig luistert, maar ook spannend, onderhoudend en verslavend is. Ook ruim tien maanden nadat het album opdook op het internet, blijkt de houdbaarheidsdatum nog lang niet verstreken. Een plaat dus, om lang te blijven koesteren.

#3. Grizzly Bear – Veckatimest (Warp)
#4. Sunset Rubdown – Dragonslayer (Jagjaguar)
#5. Lightning Dust – Infinite Light (Jagjaguar)
#6. Fever Ray – Fever Ray (Rabid)
#7. Kurt Vile – Childish Prodigy (Matador)
#8. Au Revoir Simone – Still Night, Still Light (Moshi Moshi)
#9. Fuck Buttons – Tarot Sport (ATP)
#10. A Place To Bury Strangers – Exploding Head (Mute)