Tag archieven: noise

Grouper – A I A

Ik kan mij even geen release bedenken waar ik meer naar uitgekeken heb dan A I A van Grouper, het solokunststukje van Liz Harris. Nu is dat niet zo gek natuurlijk; de vorige die als een echt album te bestempelen is, dateert alweer van 2008. Dragging A Dead Dear Up A Hill is nog steeds een genot om naar te luisteren, iets wat het verlangen naar een opvolger tot groteske proporties drijft. Welnu, die opvolger ligt nu voor me. Niet één, maar twee lp’s staren mij aan. Als twee zwarte gaten waarvan niet te ontsnappen valt, aangesterkt door de hoezen met korrelige beeltenissen van iets wat uit het heelal zou kunnen komen. Zwaartekracht of niet, alleen al de fascinatie van deze verschijnselen oefenen een enorme aantrekkingskracht uit.

A I A dus. Het staat symbool voor de twee albums die los kunnen worden gezien (en gehoord) en tevens onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. Alien Observer het eerste aan de beurt. De titel maakt al veel duidelijk: we zijn op een ruimtereis, de Moon Is Sharp, doch het is hier eenzaam en misantropische gedachten steken de kop op. Gelukkig zijn we dicht bij de hemel, althans, zo laat Liz Harris het klinken. Al in de openingstrack lijken er geen g-krachten te bestaan en zweven we over vederlichte drones, die gezelschap krijgen van een bijna onhoorbare engelenstem, diep van binnen dark wave ademend.

Je zou kunnen spreken van singer-songwriter muziek, zeker wanneer we luisteren naar de titeltrack van de misschien wel onbedoelde eerste lp van de set. Zo’n mooi en vredelievend liedje (ja, een echt liedje) kwam nog niet voor in haar discografie. Zou ze verder geen koortsopwekkende en afstandelijke sfeer neer zetten, dan zou het vinyl waarschijnlijk nog sneller gaan dan het recordtempo waarin deze nu is verkocht (er schijnt al een herdruk aan te komen in de zomer, verder zal je het moeten doen met de digitale versie).

Grouper – Alien Observer

Alien Observer gaat verrassend nagenoeg op dezelfde voet verder, met soms hoorbare teksten en structuren die aan folky dreampop doen denken. Bij het aanraken van de gitaar en Wurlitzer wordt er wel ruim gebruik gemaakt van echoënde effecten en vervormingen (wat van de droom misschien wel een trip maakt), “space” creërend voor een ontdekkingsreis die bij iedere luisterbeurt nieuwe indrukken prijsgeeft. Indrukken waarbij soms lastig beelden zijn te vormen, want de muziek van Grouper blijft uitermate abstract. We worden nog wel even uit balans gebracht door de introductie van een muziekdoos in Mary, On The Wall, daarna zweven we weer rustig verder.

Nummer twee van het geperste duo, Dream Loss, klinkt op één of andere manier gemener, en zo ziet de buitenkant er ook uit. Als deze twee albums bij elkaar horen dan dringen we met het ruimteschip uit Alien Observer nu vijandig gebied binnen, voelbaar door de afstand die er geschept wordt tussen muzikant en luisteraar. Dragging The Streets valt dan nog wel mee; daarna doemen er meer noisy drones op die zich aangenaam laten vermengen met diepe ambient klanken en onaardse, spookachtige zang. Dat alles blijft op subtiele wijze gebracht worden; goed en kwaad in harmonie zoals dat alleen in sciencefiction kan.

Dream Loss is duidelijk killer, donkerder en monotoner dan Alien Observer, maar nestelt zich daarom wel dieper in het brein. Moeten we de twee wel met elkaar vergelijken? Volgens Grouper zelf – tevens verantwoordelijk voor artwork en geheel zonder platenlabel – zijn het echt individuele albums. Dan wel een twee-eiige tweeling die niet zonder elkaar kan, want de ultieme belevenis bereik je door ze achtereenvolgens te luisteren. Als een echo in de lege ruimte vullen ze elkaar aan, verrijken de slow motion droomwereld waarin je belandt en verlengen deze bovendien met veertig minuten.

Hoe ambitieus A I A ook mag zijn, Liz Harris lijkt geen enkele moeite te hebben om de hoge verwachtingen in te lossen. De veer in de reet krijgt ze niet omdat haar stijl een indrukwekkende ontwikkeling heeft doorgemaakt; wel voor dat ze het karakteristieke geluid van Dragging A Dead Dear Up A Hill in stand weet te houden en naar ongekende hoogte weet te stuwen. Vooralsnog dé kandidaat om bovenaan te eindigen in mijn persoonlijke lijst waarin de beste albums van dit jaar staan.

Rene Hell

De Amerikaan Jeff Witscher heeft een hoop schuilnamen. Impregnable, Secret Abuse, Marble Sky en Rene Hell zijn een greep uit zijn collectie pseudoniemen. Met die laatstgenoemde is hij de afgelopen paar jaar gestaag een reputatie aan het opbouwen. Nadat hij met Porcelain Opera op het Type label debuteerde, was hij te horen op verschillende collaboraties en bracht hij onder meer een 7” uit op KRAAK. Dat Rene Hell tijd heeft gehad om ondertussen zijn tweede – The Terminal Symphony – af te maken, mag een wonder heten. Maar afgeraffeld is het album zeker niet. Net zoals zijn collega in de elektronische muziek Tim Hecker heeft de producer een oog voor compositie, iets wat wellicht al uit de titel valt af te leiden. The Terminal Symphony luistert inderdaad als een klassieke opera, doch geheel met elektronische arrangementen. Strak georkestreerd en vol met minieme details maakt van dit album een kosmische reis langs kraut, new age, ouderwetse synthesizermuziek en lichte noise. Dansbaar is het niet, want de golvende klanken worden alleen maar opgevuld met meer bliepjes en kraakjes (geen beats dus), zonder dat die de symfonie verstoren. Je mag gerust de conclusie trekken dat klassieke en elektronische muziek elkaar steeds vaker weten te vinden, en The Terminal Symphony is daar een schoolvoorbeeld van.

Bridget Hayden

We blijven nog even in de sfeer van het KRAAK label. Op het festival vorige week schafte ik namelijk de LP A Siren Blares In An Indifferent Ocean aan, de debuutplaat van Bridget Hayden. De Britse maakte in het verleden op onder meer gitaar en als violiste furore bij het dronegezelschap Vibracathedral Orchestra. Vijf jaar geleden alweer ging ze haar eigen weg en besloot ze haar creativiteit behalve in de muziek ook te ontplooien in de schilderkunst, poëzie, fotografie et cetera. Intussen heeft ze zich dus aangesloten bij de KRAAK familie, die haar plaat uitbrengt en haar afgelopen zondag een podium bood.

Haar optreden was wat mij betreft een succes. Zittend op een stoel speelt ze kale bluesliedjes, geaccompagneerd door een flinterdunne maar tedere stem, die ergens uit de verte lijkt te komen. Haar getokkel wordt ter plekke bewerkt met pedalen en een portastudio, die ze bediend met haar schoenloze voeten. Dat geeft haar “fucked up blues”, zoals ze het zelf omschrijft, een lekker groezelig geluid mee. Tijdens de show flitsten al de namen van Ignatz en Grouper door mijn hoofd, geen misselijke vergelijking al zeg ik het zelf.

Toen ik bij thuiskomst de naald voorzichtig liet zakken, dacht ik even dat er een draaiende boormachine zich tegoed deed aan het vinyl. Ik keek nog eens. Een stofje aan de naald? Een dood insect soms? Nee, niets van dat al. Nog een poging dan maar. Toch hoor ik geen lieftallige bluessongs, maar snoeiharde gitaardrones – ontdaan van elke vorm van subtiliteit – die zich meedogenloos een weg banen door de speakers. Nietsontziend dreinen de halfvalse bromtonen om de luisteraar heen, piepend, krakend en zoemend. Natuurlijk heeft Hayden een verleden in de drones en ook noisemuziek, maar na het optreden had ik eerlijk gezegd niet zo’n vijandige manier van uiten verwacht. In plaats van Ignatz en Grouper denk ik nu eerder aan Richard Youngs’ rauwe en boze Inceptor plaat.

Maar er zal toch niet voor niets een vredelievende witte vogel op de hoes worden afgebeeld? Of is dit een manier om potentiële kopers van de LP op het verkeerde been te zetten? Aan het einde van de A-zijde vinden we het relatief korte Lost Chart. Dat lijkt meer op wat ik live heb gehoord. Rustige en zweverige lo-fi ambient, dat eigenlijk niet meer eens als gitaarmuziek is te herkennen. Draaien we de plaat om dan landen we met Trash Momentoes meteen weer met beide benen op de grond. Bijna negen minuten agressieve gitaarnoise splijten je oren. De navolgende improvisatiejam Morning Hearts is dan weer een kalm aandoende, maar constant dreigende track waar blues en ambient hand in hand gaan. Echt lief wordt Bridget Hayden pas in afsluiter Waste. Afgezien van wat lichte effecten is de gitaar hier als akoestisch instrument hoorbaar, en wordt prachtig aangevuld met nauwelijks verstaanbare zang.

De reden dat A Siren Blares In An Indifferent Ocean aan beide kanten de extremen op zoekt, is mij niet duidelijk. Wel moet ik bekennen dat Bridget Hayden mij behoorlijk heeft verrast met deze over het algemeen woeste plaat. De enkele keer dat ze bedaart zie ik als een mogelijkheid om de wonden te likken van het er voorafgaande. Luisteren brengt zeker geen ontspanning, maar dit debuutalbum is daarom niet minder fascinerend of indrukwekkend.