Tag archieven: experiment

Over kunst en vooroordelen

Ik ben geen kunstkenner, zou mezelf zelfs geen liefhebber willen noemen. Om de soms absurdistische tekeningen van ene Gerard Herman, die regelmatig in het Ruis magazine te zien zijn, moet ik weliswaar gniffelen, maar pas wanneer er muziek bij wordt gemaakt spits ik mijn oren. Als de lp van Vlaamse oorsprong blijkt te opereren in een wirwar van antimuzikale genres en ook nog eens verschijnt op het door mij zo goed als aanbeden KRAAK platenlabel duiken er verschillende vooroordelen de kop op: Fêta Justice draagt bij voorbaat mijn goedkeuring weg. Terecht?

Eerst maar eens wat verdieping voordat er een objectieve mening – taalkundig al een gruwel – gevormd kan worden. Gerard Herman dus. Twee voornamen. Er moet haast wel iets aan de hand zijn. En jawel, volgens de biografie heeft hij de dagen zielig huilend op zijn zolderkamer doorgebracht toen niemand zijn noise cd-r wilde luisteren. Primordia cuncta pavida sunt, ook voor muzikanten. Hij vond onderdak bij de eveneens Vlaamse freejazzmaniakken van Sheldon Siegel, waar hij met zijn fietswiel, gevonden voorwerpen en krijsende saxofoon niet eens opvalt.

Op Fêta Justice doet hij het allemaal alleen. Het is immers onderdeel van zijn afstudeerproject aan de kunstacademie in Gent. Over de term “kunst” valt wederom te twisten. De twee nummers Prostitute’s Permit en Cage Fighters With Dental Insurance zijn rommelige collages van geluiden uit al dan niet zelfgemaakte instrumenten, field recordings, fragmenten uit zijn radioshow (De Vogelen Des Velds), musique concrète, poëzie en ander richtingloos knip- en plakwerk. Er is geen touw aan vast te knopen. Toch intrigeert Fêta Justice wel degelijk: als uniek individualistisch document van iemand met een hoop durf, toewijding en creativiteit, van iemand die weigert paden, laat staan gebaande, te volgen. En ik moet er ook weer om gniffelen. Nee, sterker nog, ik ga er breeduit van lachen.

Gerard Herman – Comeondear

De kunst van Ada van Hoorebeke is van een ander type, het kleurrijke en meer abstracte. Althans, die conclusie trek ik bij het aanschouwen van het artwork van Eternal Landscapes, een lp die het geluid draagt die speciaal voor twee van haar exposities is gemaakt. En wel door Lieven Martens, beter bekend als Dolphins Into The Future en tevens vriendjes met het KRAAK label. En zo is het oordeel weer reeds geveld.

Muziek maken dat bij ondefinieerbare visuele kunst past, is misschien nog wel lastiger dan andersom. Martens doet er niet moeilijk over en blijft redelijk dicht bij zijn tropische new age die we van zijn alter ego gewend zijn. Borrelende keyboardklanken, allerlei natuurgeluiden en uitheemse ritmes doen de luisteraar wegdoezelen maar nooit helemaal in slaap vallen. Alsof je naar een ongrijpbaar schilderij zit te kijken. In die zin past het perfect bij de kunst van Ada van Hoorebeke. Zij zal in september overigens ook exposeren op het Incubate festival in Tilburg, onderdeel van het programma in de NS16, dat gecureerd wordt door KRAAK. Ook Gerard Herman zal er een performance verzorgen, op zaterdag 17 september. Ondanks mijn misschien gebrekkige kunstzinnige vorming zal men daar ondergetekende zonder twijfel tegenkomen.

Julianna Barwick & Ikue Mori

White Columns is de oudste galerie in New York voor alternatieve kunst, gelegen aan de westkant van Manhattan. Dat de non-profitorganisatie ook de lokale muziekscene een warm hart toedraagt, blijkt wel uit het feit dat de galerie al jarenlang de experimentele ondergrond steunt. Dat gaat zelfs terug naar het Noise Fest in 1981, waar Sonic Youth debuteerde. Ook de huidige curator, Matthew Higgs, houdt wel van een beetje experiment en hij nodigde het label RVNG Intl. uit voor een “expositie”.

Tradities zijn er om hoog gehouden te worden, zo moet RVNG hebben gedacht. Zodoende werden er twee in New York residerende artiesten gevraagd, van twee verschillende generaties. Ikue Mori (1953) werd bekend als drummer bij de no-wave band DNA, later met haar gemodificeerde drumcomputers en geïmproviseerde laptopmuziek. De veel jongere Julianna Barwick staat nog maar net in de schijnwerpers, nu begin dit jaar haar album The Magic Place uitkwam bij Asthmatic Kitty. Zij creëert met haar engelachtige stem en diverse looppedalen een soms weirde maar vaak wonderschone combinatie van pop en elektronica.

Op papier al een intrigerende combinatie, maar RVNG maakte het nog iets bonter. Met spaanplaten werden er in de galerie hokjes gebouwd, zoals je die weleens in grote Amerikaanse kantoorgebouwen tegenkomt. De artiesten konden elkaar hierdoor niet zien, maar wel horen. Dat zorgt ervoor dat beide muzikanten op een bijzondere manier op elkaar reageren; speelser dan je zou verwachten, maar ook met verrassende structuren en geluiden. Ja, dat klopt, het resultaat werd ter plekke op vinyl geperst met behulp van een draagbare draaibank, en dat vormde de basis voor een echte release in de FRKWYS (Freakways) serie.

FRKWYS Vol. 6 bevat naast twee nummers van de oorspronkelijk opnames ook nog eens twee stukken van een tweede optreden drie weken later. Ditmaal zonder semiafgesloten ruimten, publiek, of andere factoren van buitenaf, maar met de ervaring van de vorige keer. Veel verschil is er niet te horen, een teken dat beide muzikanten elkaar blindelings aanvoelen. De 12” is – zoals het hoort – kunstig verpakt en bevat bovendien een zwart-wit boekje (pdf) met onder meer foto’s van de live samenwerking, waarbij videoartiest Erik Mika nog eens interactieve projecties verzorgde.

Behoorlijk arty-farty allemaal, misschien zelfs een beetje pretentieus, maar het is het resultaat dat telt. Het vinyl is een mooi document van twee hedendaagse artiesten die de grenzen opzoeken van elektronische instrumenten, experiment en improvisatie, en ondanks hun verschillende achtergrond samen het verbindende element proberen te vinden. En dat is ze aardig gelukt.

Noveller – Glacial Glow

Sarah Lipstate uit Brooklyn nam in 2009 de naam Noveller aan om haar muziek uit te brengen, nadat ze de indierockers van Parts & Labor had verlaten. Sindsdien behoort ze tot mijn favoriete solomuzikanten. Vanwege haar bevallige verschijning, maar vooral vanwege haar fraaie en weidse gitaarmanipulaties die nu al aan het vierde album toe zijn.

Luisteren naar Glacial Glow in vergelijking met haar vorige albums maakt al snel duidelijk dat juffrouw Lipstate een rustigere kant op drijft. Liet Red Rainbows de oren nog flink wapperen met ruisende noise en feedback, op Desert Fires uit 2010 werden structuren al belangrijker. Die lijn wordt verder doorgetrokken; de donkere filmische sferen worden vandaag de dag met minder geweld gebracht. Dat kan ik alleen maar als een vooruitgang bestempelen.

Het werkt voor de gitaar bevrijdend, nu er hoorbaar minder pedalen worden gebruikt. De melodieën zijn speelser en duiker dieper in de spreekwoordelijke oceaan waar de duisternis wacht. Minder zweverig en meer to the point dan bijvoorbeeld het laatste album van Grouper, maar ook veelzijdiger. De pulserende baslijn in Blue bijvoorbeeld, geven de drones iets buitenaards mee, terwijl Waxwing eerder leunt op klassieke akkoorden. Glacial Glow gaat meerdere kanten op, doch keert altijd terug naar de abstracte gitaarklanken met een gezonde dosis reverb, die parallelle beelden oproepen. Min of meer audiovisueel dus, wat niet gek is gezien het feit dat Sarah Lipstate ook regelmatig (korte) films maakt en daarvoor prijzen mag ontvangen.

Met Glacial Glow laat Noveller een behoorlijke progressie horen, waarmee ze zich aan de top nestelt van een genre dat specialiseert in dromerige gitaarexperimenten. Aanschaffen dus, bij haar eigen label Saffron Recordings of op vinyl bij Weird Forest.