Tag archieven: experiment

Bridges

De prijs voor de mooiste verpakking wordt dit jaar al in september vergeven. Bridges, een audiovisueel concept van de voormalige studiegenoten Gerco Hiddink en Rutger Zuydervelt (Machinefabriek), gaat namelijk niet meer overtroffen worden. Het is een waar genot om de loodzware gatefold platenhoes, gevuld met twee picturediscs, in handen te hebben. Helemaal leuk wordt het wanneer het vinyl draait, als de vele kleine afbeeldingen (geplaatst in een ring) een zich herhalende film vormen. En dat op vier kanten.

Er staat trouwens ook nog muziek op. Rutger maakte met The Breathing Bridge cdr al eens een indrukwekkend stuk voor het Internationale Filmfestival Rotterdam, gebruik makend van de geluiden van de Erasmusbrug. Geïnspireerd door Gerco’s visualisaties op zijn reis van Nijmegen naar Sinderen maakte hij ditmaal opnames bij vier verschillende bruggen, met ieder zijn eigen unieke geluiden. Daar stopt het echter niet. Acht verschillende artiesten, ook met elk een uniek talent, werden gevraagd te reageren op de field recordings. Rutger verzamelde het materiaal, vormde paren van de muzikanten en voegde alles samen met de oorspronkelijke opnames.

Gezien de line-up van Bridges is aardig wat avant-garde en improvisatie te verwachten. Zeker het feit dat de acht muzikanten niet met elkaar hebben samen gespeeld maakt het geheel onvoorspelbaar. Fluitist en saxofonist Jim Denley is al sinds de jaren zeventig actief in de improvscene, in een tijdperk dat de aan hem gekoppelde Espen Reinertsen geboren werd. Laatgenoemde is inmiddels wel een behoorlijke expert te noemen in moderne improvisatie en speelwijzen op de sax en fluit. Experimentele percussionisten Burkhard Beins en Jon Mueller vormen het tweede duo, waarbij de geluiden van de brug over het Netterden kanaal (of eerder een sloot) nauwelijks meer te herkennen zijn. Mats Gustafsson (sax) en Nate Wooley (trompet) zijn misschien wel de bekendste namen op Bridges. Het meest opvallende stuk komt echter van Erik Carlsson en Steven Hess, die met percussie-instrumenten als crotales en rototom het geluid van de auto’s die over de brug bij Nijmegen razen proberen te overstemmen.

Het is eigenlijk niet mogelijk het prachtige resultaat van het Bridges project in woorden te vatten. Zowel muzikaal als visueel gebeurt is er veel te beleven en te ontdekken. Diegenen die één van de handgenummerde 250 exemplaren in bezit hebben gekregen, mogen zich dus gelukkig prijzen. Wie hier heeft mis gepakt, zal het moeten doen met een download op bandcamp.

Thomas Ankersmit

De zondagmiddag op het Incubate festival. Nog een beetje dizzy van de vorige dag ben ik na het overigens prachtige en – met alle respect – rustieke optreden van Jozef van Wissem en Stephan Mathieu in de Pauluskerk toe aan wat meer power. Een optreden van Kevin Drumm, een black metal liefhebber die noise maakt, lijkt mij op het lijf geschreven. Terwijl het steeds harder begint te regenen druppelen de bezoekers langzaam maar zeker de centrale ruimte van het atelier NS16 binnen. Ah, meer nieuwsgierigen dan ik had durven hopen. Ik duim voor piepende oren, trillende ruiten en wegrennend publiek.

Kevin Drumm kijkt boos. Een goed teken, denk ik in de eerste instantie. Maar zelden heb ik iemand zo ongeïnteresseerd aan knopjes zien draaien als die dag. Alsof hij vijftien jaar in een fabriek aan het werk is geweest, met als werk draaien aan diezelfde knopjes. Het piept en kraakt wel, maar zelfs bij dit soort musique concrète, elektronica en noise, ogenschijnlijk simpel om live te produceren, mag wel wat meer passie getoond worden. Nee, de show werd die middag gestolen door zijn compagnon tijdens datzelfde optreden, Thomas Ankersmit.

Ankersmit (van mijn leeftijd, maar duidelijk verder) steelt bij het begin al direct de show door wild draaiend aan de knopjes van zijn Serge modulaire synthesizer allerlei minimale geluidslagen toe te voegen aan de frequenties van Drumm. Het is in dit soort situaties altijd lastig te beoordelen van wie welke geluiden komen, maar gezien de activiteit dicht ik het grootste gedeelte aan de in Leiden geboren Ankersmit toe. Helemaal natuurlijk wanneer hij zijn alto sax oppakt en deze op niet geheel traditionele wijze een soort van drones laat produceren. Nu ik de katers en vermoeidheid weer te boven ben en met een helder zicht kan terugblikken op Incubate moet ik zeggen dat dit uiteindelijk één van de hoogtepunten is geweest op de zondag, en misschien wel de verrassing van het festival.

Ik kocht direct na het optreden de eerder dit jaar uitgebrachte cd Forma II, een samenwerking met Valerio Tricoli, ook al een liefhebber van een analoog instrumentarium en improvisatie op het gebied van elektro-akoestische composities. De samenwerking is op zijn minst intrigerend, misschien zelfs spannend te noemen. De vijf composities en bijna zestig minuten aan sensitieve elektronica en resonerende, niet te identificeren geluiden, bieden veel details. Soms uit dat zich in knisperende bliepjes in de fluisterstilte en fragiele hoge tonen maar af en toe ook in brommende drones en diepe, mechanische synthklanken. Forma II is een gepassioneerde zoektocht naar uitersten in controleerbaar minimalisme, de mogelijkheden van de instrumenten verkennend, waarbij de saxofoon nauwelijks herkenbaar de rode draad vormt. Alleen in afsluiter Takht-e Tâvus (tevens het langste nummer) komt het blaasinstrument als een aanhoudende misthoorn prominent in de schijnwerper te staan.

Thomas Ankersmit & Valerio Tricoli – Takht-e Tâvus

Forma II is uitgebracht op het Pan label van Bill Kouligas – geen onbekende in de Europese noisescene – en is prachtig verpakt in een plastic hoes versierd met geometrische lijnen. Wat mij betreft een aanrader.

3x Richard Youngs

Het blijft een lastig te volgen muzikant, die Richard Youngs. Maar voor een verzamelaar als ik zorgt hij ook voor een heerlijke uitdaging. Drie verschillende releases binnen een maand tijd is namelijk geen uitzondering, zo is afgelopen maand gebleken. Eerder dit jaar prees ik op site al Atlas Of Hearts en een split 10” met Annelies Monseré.

Jagjaguwar is een beetje het thuislabel geworden van Youngs, waarop we minstens één keer per jaar een release mogen verwelkomen. Dit jaar is dat Amplifying Host, een album dat de elektronica op de voorganger op dit label (Beyond The Valley Of Ultrahits) verder achter zich laat dan je zou verwachten, en eerder terugkeert naar de bluesgeïnfecteerde folk van pakweg zeven jaar terug. De gitaar is als zodanig terug te horen, en wordt nu eens een keer niet tot microscopisch kleine details ontleedt. Die ogenschijnlijk simpele begeleiding, waarin ook drummer Damon Krukowski (Galaxie 500) een bescheiden rol speelt, leidt de aandacht in de eerste instantie af van wat Youngs’ platen zo bijzonder maken. Zijn manier van zingen lijkt soms willekeurig en expres buiten de door de instrumenten gebaande paden te treden, maar in werkelijkheid zijn de twee elementen onlosmakelijk met elkaar verbonden, zij het met een dunne draad. Op Amplifying Host daagt hij zichzelf constant uit om met zijn door arpeggio’s gevormde, abstracte stem te reageren op de muziek en andersom. Zeker niet altijd gemakkelijk voor de luisteraar, tenzij een geduldig type. Want Youngs levert met dit album wederom een prachtig gedetailleerd werk af, dat met de afsluiter This Is The Music zijn hele oeuvre lijkt te willen concluderen met de woorden “This is the time of fulfillment”.

Richard Youngs – Tessallations

Gelukkig is Richard Youngs nog niet aan het einde van zijn inmiddels meer dan twintig jaar durende carrière. I Dream Of Mezzanine / Cloudplanes zou zijn veertigste soloalbum kunnen zijn, talrijke samenwerkingen niet meegerekend. Maar eigenlijk is iedereen de tel allang kwijtgeraakt, vermoed ik. In ieder geval heeft het kleine label The Spring Press uit New York er behoorlijk werk van gemaakt. Een prachtige foto van Tierney Gearon siert de hoes, met de artiest en titel in reliëf gedrukte gouden letters. De pikzwarte kleur van de 200 grams plaat vertelt dat we hier met “virgin” vinyl te maken hebben, geperst zonder bijmening van oud, hergebruikt vinyl. Dat kwaliteitskenmerk is één van de redenen dat ik I Dream Of Mezzanine / Cloudplanes in huis heb gehaald. Vanzelfsprekend scheppen deze aspecten hooggespannen verwachtingen voor de muziek. Die worden helaas niet geheel waargemaakt. Op beide zijden experimenteert Youngs met lo-fi elektronica als tegenhanger voor zijn zuchtende en steunende vocalen, vervormd door de pitchshifter, soms woordeloos, soms eindeloos zinnen herhalend. Vooral in I Dream Of Mezzanine ontaart die combinatie niet zelden in een chaos, met broken beats uit een goedkoop klinkende drumcomputer en allerlei schijnbaar willekeurige clicks & cuts. Zeker geen onbekend terrein voor Youngs, maar het mist hier zijn uitwerking. Op de kant van Cloudplanes gaat hij meer bedeesd te werk, en dat heeft een hypnotiserend effect. Dit nummer klinkt meer naar onze hoopvolle verwachtingen, maar weet het onbevredigde gevoel niet geheel te compenseren. Aan de andere kant weet je nooit wat je van Richard Youngs kan verwachten, en dat maakt hem ook zo bijzonder.

De Amerikaanse singer-songwriter Simon Joyner bracht in het verleden enkele albums uit op het eerder genoemde Jagjaguwar en runde een platenlabel genaamd Sing, Eunuchs! Records. Die laatste hobby bleek echter financieel niet haalbaar en het label stopte nog in de vorige eeuw. Joyner heeft echter een nieuwe manier gevonden om muziek aan de man te brengen. Samen met Ben Goldberg (Ba-Da-Bing Records) startte hij de Grapefruit Record Club, waar het gelimiteerde vinyl alleen verkrijgbaar is via een exclusief abonnement. Eén van de vier artiesten die dit jaar meedelen in het project is Richard Youngs, met Long White Cloud. Het is een album geïnspireerd door zijn rondreis op de twee eilanden van Nieuw-Zeeland, en als zodanig ook opgedeeld in een noord- en zuidkant. Na een a capella intro op het noordelijkste puntje wordt al snel duidelijk dat Youngs hier een volksverhaal wil vertellen, het verhaal van zijn reis: de mensen, geschiedenis, natuur en landschap van het land. Daar heeft hij weinig middelen voor nodig. Zijn altijd bijzondere stem wordt in dit geval begeleid door hoofdzakelijk de akoestische gitaar of piano (in Big Waves Of An Actual Sea), alsof hij bij een laat kampvuur liedjes uit zijn mouw schudt. Het experiment blijft – relatief gezien – achterwege. De nummers klinken poppy vergeleken met zijn andere werken en Long White Cloud zou daardoor kunnen doorgaan voor een echt singer-songwriter album. De zuidkant is echter een stuk ruwer, en de zang lijkt een bezwerend ritueel van de Maori’s te willen nabootsen. Een zin als Rotor-Manga-Papa-Maru bijvoorbeeld, blijft maar in je hoofd hangen. Het hoogtepunt is afsluiter Mountains Into Outer Space, waarop Youngs zowel de gitaar als zijn stem (door middel van echo) meer ruimte geeft. En dat in wat een rommelige opname mag heten, want Long White Cloud is live opgenomen in een kast op een 4-track recorder, in de lo-fi sfeer van kiwipop eind jaren negentig. En dat hoor je.

Richard Youngs – Rotor-Manga-Papa-Maru

Twee uit drie, dan sta je nog steeds op winst, toch? Eigenlijk gelden dat soort scores niet bij Richard Youngs. Elke stukje van zijn discografie is er één met een achterliggende gedachte, en niet op kwantiteit gericht. Hij behoort tot mijn favoriete artiesten omdat hij op eigenzinnige en onvoorspelbare wijze zijn stem dan wel muziek op zoveel verschillende wijzen profileert, en dat ook aan het publiek laat horen, wetende dat het niet in ieders straatje gaat passen. Om die reden alleen al vind ik de aanschaf van alles met zijn naam erop gerechtvaardigd. Hopelijk kan ik die smoes dit najaar nog steeds gebruiken; dan komt er weer een album uit op het Root Strata label…