Tag archieven: experiment

Roberto Cacciapaglia: Ann Steel Album

Wellicht ben ik 32 jaar te laat om The Ann Steel Album van Roberto Cacciapaglia in het zonnetje te zetten, maar ik heb een goede reden: de plaat uit 1979 is recentelijk opnieuw uitgebracht en klinkt bovendien nog net zo fris en avontuurlijk als toen. Het was in die tijd een eenmalig project van de Italiaanse elektronica componist en het Amerikaanse model Ann Steel, in een poging avant-garde muziek in een futuristisch pop album te stoppen. Dat is ze verdomd goed gelukt, want de tien nummers staan vandaag de dag nog steeds als een huis.

De openingshit My Time zet gelijk de toon voor de rest van het album. Op de ritmisch deinende elektronische klavecimbels van Cacciapaglia zingt Steel op een manier dat een voorliefde voor robotica verraad, maar tegelijkertijd de speelsheid van een wulps model laat horen. De teksten, waarvoor ene Giada Manca Di Villahermosa verantwoordelijk is, zijn niet minder dan geweldig. Met thema’s als cybernetica, wetenschap en een daaraan te danken geromantiseerd smetteloos luxeleventje (“my life runs smooth like a highway / billboards show me the way / my love stories have the flavour of a Swiss-made digital watch”) is het alsof we een historische science fiction roman lezen. Punk is iets uit de Middeleeuwen (let wel, we spreken 1979) en van vooruitgang moet vooral genoten worden. Het is echter niet alleen maar rozengeur en maneschijn; ook de angst dat het mechanische en menselijke uiteindelijk overneemt komt aan bod, al is dat op bagatelliserende wijze. Onder andere Albert Einstein krijgt een veeg uit de pan (over vooruitziende blikken gesproken), maar uiteindelijk is er dan toch diep respect voor uitvinders en de wetenschap, want The Ann Steel Album wordt in zijn geheel opgedragen aan het leven en werk van Guglielmo Marconi.

Roberto Cacciapaglia – My Time

Disco bestond in 1979 natuurlijk allang, laat Cacciapaglia in duidelijk Media horen. Dat hij verder een subtiele blauwdruk achterlaat voor de popmuziek in de jaren tachtig is misschien wel erg veel eer, maar wie goed luistert, vindt er diezelfde zoetheid en kitsch terug dat de top 40 van halverwege dat decennium kenmerkte. Laat dat het uiteindelijke oordeel niet beïnvloeden. Muziek uit die tijd wordt door menigeen verguisd, maar The Ann Steel Album staat daarboven. Het maakt op ingenieuze wijze gebruik van de bruikbare techniek, met een respectvol schuin oog (of zelfs een knipoog) naar analoge instrumenten. Caccaiapaglia weet daarnaast veel gevoel in zijn composities te leggen, wat ten goede komt aan de natuurlijkheid ervan. The Ann Steel Album is daarmee een must-have tijdsdocument van de avant-garde muzikant, op het randje staand van de goede smaak. Love it or hate it…

U.S. Girls on KRAAK

In de eeuwige zoektocht naar het perfecte popalbum dat ook aansluit bij een anticommerciële en experimentele smaak, zijn er soms van die momenten waarop het vermoeden rijst dat het ultieme doel weer een stapje dichterbij is gekomen. Die momenten zijn schaars maar intens genietbaar. Luisterend naar U.S. Girls on KRAAK lijkt het of de Amerikaanse Megan Remy is veroordeeld tot eenzelfde zoektocht.

Haar derde volledige album start met een aantal korte nummers, waarop Remy haar typische reel-to-reel tape recordings op een ruwe en agressieve manier naar buiten brengt. De lo-fi experimenten op analoge apparatuur (naar verluid heeft ze geen computer), zaaien verwarring door een noisy ondergrond te laten samensmelten met zang duidelijk geworteld in de popcultuur. Het beste voorbeeld hiervan ooit gemaakt onder de naam U.S. Girls is Island Song. Als een vrouwelijk crooner draagt Remy een snerpend en desperaat refrein voor dat zo aanstekelijk is, dat je het iedere ochtend onder de douche zou willen zingen. Island Song schreeuwt gewoon om een hitparade (en een gelikte videoclip).

Een hitparade was er al eens voor het nummer The Boy Is Mine, een duet tussen Brandy en Monica uit 1998. Het is niet zozeer dat Remy hier een gooi doet naar commercieel succes (daarvoor zijn de verwrongen beats te afstandelijk en is het geluid te rauw), maar ze speelt nu eenmaal graag met haar invloeden en de muziek waar ze mee is opgegroeid. Covers zijn haar sowieso niet vreemd, getuige eerdere bewerkingen van The Kinks en Bruce Springsteen op platen die uitkwamen bij het Siltbreeze label.

(Video van If These Walls Could Talk, afkomstig van de split met Slim Twig op Palmist Records, dat ook volgend jaar een album van U.S. Girls zal uitbrengen.)

Toch nemen de grote voorbeelden uit de popmuziek haar wil om te experimenteren niet weg. Si, I Mean Oui draagt draaiorgelmuziek met zich mee; op Iran Then, Iraqognized Her duikt ze in de ambient en de halve minuut durende Wells Dubs lijkt een oude ruisende cassetteopname met een onduidelijk zingende mannenstem. Niets is zo verassend echter als afsluiter Peotone, als Megan Remy opeens een onvervalste countrysong de revue laat passeren.

Megan Remy gaat op U.S. Girls on KRAAK onbevreesd op ontdekkingsreis, op zoek naar dat volmaakte liedje. Dat gaat met horten en stoten, en op haar eigenwijze, afstandelijke en bijzonder charmante manier. Dat wekt sympathie op. U.S. Girls on KRAAK is een inspirerend popalbum met die geniaal gekke twist die ik zoek. Nog niet perfect, maar wel weer een stapje dichterbij.

Köhn – Random Patterns

Jürgen de Blonde – beter bekend als Köhn – verraste in 2009 vriend en vijand met zijn geweldige We Need More Space In The Cosmos. Hij ging aan de slag met vintage synthesizers, haalde zijn inspiratie uit de kosmische muziek dan wel de Berlijnse (kraut)school, en creëerde een retrofuturistisch meesterwerk dat menig luisteraar in gewichtloze toestand bracht. Maar wie dacht dat Köhn hiermee een definitieve stijlkeuze had gemaakt, komt bedrogen uit.

Op Random Patterns, soloalbum nummer vijf alweer, breekt Köhn met enige traditie en stort zich ditmaal op minimalisme en een oud Italiaans elektronisch orgel (de Armon P200s). Het uitgangspunt is een simpel toetsenpatroon, dat langzaam vervormd, en zo nauwelijks merkbaar overvloeit in weer een nieuw patroon. Met onder meer Steve Reich als inspiratie laat hij de subtiele transformaties in de toetsencombinaties over aan het toeval, willekeurige ingevingen of gewoon het gevoel. Het is de meest pure manier van componeren, live opgenomen, en gunt ons daardoor een blik in de ziel van de maker.

De minimale orgelklanken zijn opgedeeld in vier nummers, welke in de titel elk weer een anagram vormen van Random Patterns. De langste daarvan is Armon Dates Ptrn, dat met ruim twintig minuten de gehele A-kant van het vinyl bedekt. In dat tijdsbestek luisteren de variaties op het patroon als een illusie, die voor een ontspannen en meditatieve luisterervaring zorgt. De kortere stukken zijn hierin wat directer, maar door weer wat andere effecten aan de tonen toe te voegen voelen deze minstens zo warm en relaxed aan. Een mooi voorbeeld hiervan is Mantra Portends, dat in combinatie met de door de Vlaming zelfgemaakte video met het brein van de kijker / luisteraar lijkt te spelen.

Köhn laat met Random Patterns zien dat hij een muzikant is die zichzelf steeds opnieuw weet uit te vinden. Het is een knap en gedurfd concept waarin hij zich meer blootgeeft dan ooit. Vergeet ik nog bijna te vermelden dat het ook gewoon mooi klinkt. Random Patterns is uitgebracht op het Belgische KRAAK label.