Tag archieven: pop

De wonderlijke wereld van When

Een herinrichting van de kast waar de muziekcollectie in is gehuisvest, biedt na afloop soms een verrassend uitzicht op de verzameling. Het is een welkome mogelijkheid om artiesten en albums die eerder geadoreerd werden opnieuw te ontdekken en je te verbazen over zoveel kwaliteit dat jaren noodgedwongen in een doos werd bewaard. De leukste herontdekking na mijn verhuizing van een paar weken terug was toch wel de Noorse “band” When, het muzikale soloproject van Lars Pedersen. Het laatste echte album is weliswaar van twee jaar geleden, maar er zijn genoeg redenen om de gehele discografie vandaag de dag in het zonnetje te zetten.

Ik ben de gelukkige bezitter van dertien When albums, een tijdspanne overdekkend van 1987 tot en met 2007. Het magazine Nordic Vision, dat ik als metalliefhebber regelmatig las, was haar tijd ver vooruit en durfde het in de vroege jaren negentig aan om iets dergelijks experimenteels als de eerste twee albums Drowning But Learning en Death In The Blue Lake aan te bevelen aan mannen met lang haar, een gehoorbeschadiging en zwarte kleren. Gek genoeg werd de rommelige en rituele industrial van When door de metalcultuur met – relatief gezien – open armen ontvangen. Stukken van het laatst genoemde album werden zelfs als intro gebruikt voor Satyricon’s debuutplaat Dark Medieval Times, inmiddels een klassieker. Helemaal gek was dat niet, want Death In The Blue Lake verwijst naar de duistere horrorroman van André Bjerke en wordt gezien als de ultieme soundtrack ervan.

When bleef in donkere sferen, wat Lars Pedersen een cultstatus opleverde in de black metal scene, zij het onder diegenen die open stonden voor andere muziek. Black, White And Grey neigt naar militaristisch ritualisme, waarin oorlogen en de daarbij behorende humane verschrikkingen niet helemaal in het zonnetje worden gezet maar in ieder geval er beelden van oproept. De opvolger en het vierde album Svartedauen (Noors voor de Zwarte Dood) ging nog een stapje verder en beschrijft in één lange compositie het aangezicht en –gehoor van het Scandinavische land ten tijde van de pest, circa 1350.

Gelukkig pinde Pedersen zich niet vast op het duistere en het occulte. Met Prefab Wreckage wrikte hij zich los uit de black metal scene, zich nu bedienend van structuren die al wat meer op echte songs gaan lijken. Met tribale ritmes, gregoriaanse koren, abstracte tonen en allerlei freaky samples was dit echter allerminst bestemd voor de top 40, toen nog gewoon gepresenteerd door Erik de Zwart. Lichtzinnig en toch loodzwaar ging het er aan toe op When’s versie van de soundtrack voor Peer Gynt, van de klassieke componist Edvard Grieg. Het stuk was van zichzelf al een hekeldicht, maar Pedersen weet zonder door de mand te vallen een satire op de toch al niet minne composities van Grieg neer te zetten.

Maar het beste moest nog komen. When tekende eind jaren negentig bij het platenlabel Jester Records. Dit label wordt nog steeds gerund door Garm, frontman bij Ulver, toevallig ook een band uit de black metal scene van Noorwegen. Ulver had intussen de metal ook al vaarwel gezegd, en legde zich toe op (experimentele) elektronische muziek. When had een nieuw thuis, en inspiratie. Psychedelic Wunderbaum was hiervan het eerste resultaat. De naam van het album zegt hier genoeg; de tien nummers zijn een chaotische collage van noise, rock, pop, orgelgeluiden en samples uit tekenfilms, ondersteund door teksten van Aleister Crowley en Tom Wolfe. De band waar deze weblog onder meer naar is vernoemd, kon qua weirdness wel inpakken.

Persoonlijk favoriet is toch echt The Lobster Boys uit 2001, tot dan toe het meest poppy album van When. De Beach Boys (ze blijven terugkomen) hebben hier de samenwerking gezocht met Muslimgauze (ook een favoriet uit de oude doos) en alles wat ertussen ligt, erbij gepakt. Althans, zo lijkt het. Het is tevens de eerste plaat van Pedersen waarop zo nadrukkelijk én succesvol met Arabische invloeden wordt gewerkt. Met een Noors accent, dat dan weer wel. Dit bevreemdende concept ging nog twee albums door met Pearl Harvest en Whenever, maar op Trippy Happy gaat het Midden-Oosten weer overboord en gaat When nog meer richting toegankelijke popmuziek. Pedersen presteert het nochtans om steeds op het laatste moment de afslag te nemen naar gekkigheid. Ook op You Are Silent (2008) heeft de bijna-vijftiger totaal geen last van een hang naar rust of gladgestreken producties. Een heus tribute album voor Sun Ra vorig jaar versterkt deze stelling. Met zo’n herontdekking zou ik bijna ieder jaar willen verhuizen.

Klassieke recensies: Locust

Sommigen zullen wellicht herinneren dat ik in het verleden voor de website Musique Machine recensies schreef. Welnu, het is tijd om weer eens een oude uit die kast te halen. Ditmaal het vrij onbekende Locust. Onderstaande beschrijving van 18 februari 2002 werd toentertijd door mij beoordeeld met 4/5. Te laag, blijkt acht jaar later. Al die tijd is dit album een regelmatige bezoeker van mijn muziekdragers gebleken en Wrong heeft nog niks aan luisterplezier ingeboet, vooral ook door de vele details die er te ontdekken zijn. Het markeerde voor mij een mijlpaal in de combinatie elektronische experimentele muziek en pop. De originele recensie (in het Engels) is hier terug te vinden.

Mark van Hoen en Locust zijn namen die ik eerder heb gehoord, maar jammer genoeg nooit eerder heb uitgeprobeerd. Blijkbaar heeft de Britse elektronische geluidskunstenaar ook diverse zijprojecten (waaronder Scala, Aurobindo en Autocreation) en deed hij eerder ook productiewerk. Wrong is de opvolger van het Morning Light album, uitgebracht in 1997. Vijf jaar later krijgen we twee cd’s voorgeschoteld met nieuw materiaal, maar dit is zeker niet een alledaags dubbelalbum.

De voortreffelijke verpakking omschrijft deze twee schijfjes als een “twin cd”, en niet als een dubbelalbum. Wat is dit nu? Simpel. Disc nummer één bevat normale nummers; de bedoeling is dat deze wordt afgespeeld op de voornaamste cd-speler. De tweede disc (een collectie van drones) is “an expansion to normal domestic playback possibilities” en is niet gemaakt met de intentie om afzonderlijk af te spelen. De tweede disc zou moeten worden afgespeeld op een draagbare cd-speler of een computer bijvoorbeeld, op hetzelfde tijdstip als cd nummer één, en bij voorkeur in een andere kamer. Dit zou het effect creëren dat Mark van Hoen voor ogen had. Een interessant concept, laten we eens proberen of dit ook echt werkt.

Mark van Hoen wilde een modern elektronisch geluid creëren – gerelateerd aan artiesten zoals Pan Sonic en Hazard – maar aan de andere kant het geluid van de Britse elektronische muziek eind jaren zeventig laten herleven. In die tijd waren er natuurlijk niet de samplers die gebruikt worden om geluiden te manipuleren zoals dat vandaag de dag wordt gedaan. Van Hoen gebruikt ze dan ook niet op Wrong; de klanken komen enkel van analoge synthesizers en vocalen. Het resultaat is een erg intrigerend geluid, dat behoorlijk verschilt van de muziek die we gewoonlijk tegen komen in het elektronische genre. In plaats van perfect op elkaar afgestemd, hebben de klanken van Locust bepaalde defecten in de ritmiek, wat nog eens versterkt wordt door de tweede schijf gelijktijdig af te spelen.

Op dit album wordt Mark van Hoen bijgestaan door Holli Ashton op zang, samen met verschillende achtergrondvocalen (Lisa Millet, Tara Patterson, Sarah Peacock en Vinny Miller). Met de meesten heeft hij in het verleden samengewerkt in zijn verschillende projecten. Holli Ashton heeft een mystiek stemgeluid, maar ook erg warm. Als ik een vergelijking zou moeten maken, dan komt Geike Arnaert van de Belgische trip-hop band Hooverphonic het eerste in mij op. Eigenlijk komt de muziek van Locust ook redelijk in de buurt van Hooverphonic; een modern (lees: met gedeeltelijke elektronische instrumentatie) pop geluid met een donker randje.

Spelen en experimenteren met de twee cd’s geeft een hoop plezier; het is zeker niet alleen goede muziek. Je kunt experimenteren met het volume van de twee discs, de locatie, of de drones een paar seconden eerder of later laten starten. Beide cd’s werken solo ook prima. De tweede zal voor sommigen de minimalistisch en te geïsoleerd klinken, maar ik denk dat de geoefende luisteraar van elektronische muziek hier geen probleem mee zal hebben. De “normale” nummers zouden een groot publiek kunnen aanspreken, daarom kan ik iedereen aanbevelen om Wrong eens te beluisteren. Het album is verkrijgbaar via de website van Touch.

Moss in Middelburg

Moss’ Never Be Scared/Don’t Be A Hero draait opeens verrassend veel rondjes in de speler des huizes. Hoe dat komt? Fantastische optredens afgelopen weekend in Middelburg. Vrijdag deed Marien Dorleijn, Middelburg van oorsprong, zanger en gitarist bij Moss, een soloshow bij het altijd gezellige Avonduren. Het minstens zo geweldige Awkward I deed daar gerust nog een schepje bovenop. Een verslag van ondergetekende kan men hier lezen, op 3voor12/Zeeland.

De dag erna was het de beurt aan Moss the band. Een wervelende show in de Spot met alleen maar hoogtepunten. Mooie lichtshow, goed geluid, zeer prettige sfeer. 3voor12-collega Leo vatte dat allemaal mooi samen. En wel hier.