Tag archieven: ambient

Jozef van Wissem & Jim Jarmusch

Jozef van Wissem (geboren te Maastricht, wonend in New York) poogt al een aantal jaren de luit te bevrijden van haar middeleeuws stramien, met een aantal prachtige en evenzo sfeervolle albums tot gevolg. Wanneer we filmmaker Jim Jarmusch naast hem op de hoes van Concerning The Entrance Into Eternity zien staan, krabben we ons even achter de oren: een vreemde combinatie. Denken en luisteren we verder, dan zien we eigenlijk twee stijlen die perfect bij elkaar passen.

Beiden delen een liefde voor muziek, experiment, en in zekere zin een drang naar onafhankelijkheid. Op alledaagsheid zal men ze in ieder geval niet betrappen. Jarmusch speelde vroeger in een aantal verschillende nowave- en punkbands en focust zich bij zijn films zeker niet alleen op beeld. Deze samenwerking kwam dan ook tot stand toen Jarmusch Van Wissem vroeg de soundtrack van een nieuwe film te verzorgen. Het project groeide echter uit tot een heus album, terwijl de bewuste film nog gemaakt moet worden.

Van Wissem bespeelt de dertiensnarige luit zoals we dat van hem gewend zijn: minimale folkcomposities, die zijn terug te voeren op de renaissance- en barokke stijlperiode, gestoeld op herhaling. Complexe palindromen (die de stukken achterstevoren hetzelfde laat klinken) en terugkerende patronen zijn kenmerken die we op al zijn albums terugvinden. Zo ook op The Joy That Never Ends uit 2011, waarop Jarmusch voor het eerst – in één nummer – zijn opwachting maakte op de elektrisch gitaar.

Met een geluid ondergedompeld in feedback creëert Jarmusch lichte drones – gitaarambient is misschien een betere benaming – die een zoemende ondergrond vormen voor Van Wissem’s spel. Soms overheerst de één, soms eist de ander de hoofdrol op. In de openingstrack Apokatastasis (Restoration) zijn de heren aardig in balans, maar in het titelnummer bijvoorbeeld wordt Jarmusch meer naar de achtergrond gedrongen. Om in The Sun of the Natural World is Pure Fire keihard terug te slaan, met een negen minuten durende woedende muur van gitaarfeedback. Overigens zonder dat de luit ondergesneeuwd raakt. In het afsluitende nummer horen we Jarmusch donkere, autoritaire stem nog een tekst oplezen op dit voor de rest instrumentale album. Het is een tekst die net als de titels afkomstig is van de Zweedse wetenschapper, filosoof en theoloog Emanuel Swedenborg. Zonder verdere herkenningspunten ademt de muziek de genialiteit en mystiek van zijn werken.

Mijn favoriete film van Jarmusch is misschien wel Coffee And Cigarettes. Een film in zwart-wit met nauwelijks een soundtrack, maar wel met een rits excentrieke muzikanten in de hoofdrol. Op Concerning The Entrance Into Eternity zijn het Van Wissem en Jarmusch die met elkaar in gesprek gaan. Niet met koffie en sigaretten, maar met een luit en gitaar. Een intrigerende dialoog tussen twee boeiende personages is het gevolg. Een ontspannen, losse conversatie, waarbij men elkaar laat uitpraten maar waar nodig is ook perfect aanvult. De slotzin kan dan ook niet anders luiden dan dat het album tot mijn favorieten van dit moment behoort.

Maria Minerva

Er lopen vreemde mensen rond op de wereld. De nu 23-jarige Maria Minerva uit Tallinn, Estland is er zo eentje. Toch is ook die ene vervelende reclameslogan van dat gore frisdrankmerk van toepassing. Want de avant-garde pop van deze dame, vandaag de dag studerend in Londen, smaakt erg lekker. Neem nu de aan het begin van de lente verschenen cassette Talinn At Dawn. Of beter nog, het onlangs verschenen album Cabaret Cixous, haar eigenlijke debuut.

Maria klinkt als een typische slaapkamermuzikant: goedkope riedeltjes bespeeld vanaf nog goedkopere keyboards, de drumpatronen daarnaast uit een MS-DOS computer toverend. Dromerig lijkt ze de microfoon toe te zingen met het gebruikte kussen nog tegen haar mond geplakt. De eurohouse en belegen electro invloeden die zo nu en dan terug te horen zijn, zullen ongetwijfeld te maken hebben met haar afkomst en de tijd waarin ze is opgegroeid. Lo-fi is het ook natuurlijk, een trendy term tegenwoordig, maar oh zo toepasselijk bij haar muziek. De soms onbeholpen manier waarop haar muziek is geproduceerd is gewoon geweldig charmant.

Hoogtepunten op het gloednieuwe Cabaret Cixous (een verwijzing naar Hélène Cixous?) zijn onder andere Pirate’s Tale en Laulan Paikse Kaes. De eerste die ik noem bezit werkelijk een bijzonder aanstekelijk en origineel ritme, aangevuld met spacey new age klanken en haar sensuele stem die daaromheen kronkelt. Maria Minerva zingt geen enkel moment in de maat, maar ze likt al echoënd met haar geile gezang onweerstaanbaar aan de oren van de luisteraar. Laulan Paikse Kaes is wat minder samenhangend, een collage vormend van invloeden uit 90’s hiphop, rave en ambient, waar ze kinderlijk brabbelend over heen loopt te kreunen. Zo gemakkelijk, en toch zo heerlijk.

Cabaret Cixous is als een verfrissende waterballon in je nek tijdens een vervelende hittegolf. Is het niet cool dat je met de meest onoriginele elementen uit het verleden één van de meest originele artiesten van nu kunt zijn? Oh ja, het album komt uit bij Not Not Fun, je weet wel, het label waar ik bijna dagelijks reclame voor lijk te maken.

Juli 2011

Juli is voor velen een vakantiemaand, een maand om terug te blikken op het afgelopen half jaar. Traditioneel is het ook vrij rustig met nieuwe albums in deze tijd van het jaar. Omdat mijn vakantie iets vroeger plaatsvond, had ik gelukkig nog genoeg in te halen. Juni bracht tal van leuke releases, waarvan ik er enkele al heb genoemd: Noveller, John Maus, Woods, Biosphere, Matt “MV” Valentine, Jürgen Müller en – de man die de mondhoeken omhoog doet krullen – Gerard Herman, onder andere.

De maand juli was inderdaad een stuk stiller, maar kende wel een aantal releases waar ik lang naar uit heb gekeken. Washed Out, Pure X, Fennesz en de immer productieve Richard Youngs (waarover in augustus meer) kwamen allen met nieuwe muziek, die qua kwaliteit zich kunnen meten met de beste platen van het jaar tot nu toe. Zo’n opsomming is uiteraard aan constante veranderingen onderhevig, dus zal ik deze hier niet opnoemen. Bij Rate Your Music is mijn persoonlijke tussenstand te raadplegen.

Maakt dat alle andere albums overbodig? Niet bepaald. Ik kijk om te beginnen even de richting op van Underwater Peoples Records, dat iedere maand wel weer wat leuks te bieden heeft. Bijvoorbeeld het debuutalbum van La Big Vic, dat bij vlagen klinkt als een moderne Talk Talk, terechtgekomen in een bizarre, psychedelische trip. Op hetzelfde label vinden we een re-release terug van On Air, één van de vele albums van James/Jim Ferraro. Repeterende, gare punkjams door de noisefilter, alsof langzaam maar zeker een spijker in je hersenen wordt geslagen. Ik kan even geen andere omschrijving bedenken.

La Big Vic – Heyo (Silver Morning)

Diezelfde Ferraro vinden we weer terug op FRKWYS Vol. 7 (mijn mening over deel 6 lees je hier), dat als samenwerking tussen Oneohtrix Point Never en oudgediende David Borden te boek staat. Warme ambient c.q. elektronica met invloeden uit de kosmische musik. Wie ook gretig gebruikt maakt van vintage synthesizers is Xander Harris. De horrorliefhebber uit Austin weet op de cassette ep Contamination wederom pikzwarte electro te vermengen met sciencefiction beelden uit vervlogen tijden.

Rock n’ roll kan een stuk smeriger, moet Mike Polizze van Purling Hiss hebben gedacht. Op de 12” Lounge Lizards (uitgebracht door Mexican Summer) razen piepende en schurende gitaren door een met vettige ruis vervuild landschap, in de rug gesteund door een agressieve doch nonchalante en pretentieloze voordracht. Zoiets kan ook gezegd worden van het gelijknamige album van Super Reverb, het shoegaze project van Jürgen De Blonde (Köhn) en Michael Beckett (Kpt Michigan). De altijd moeilijke tweede heeft een minder aansprekende titel dan voorganger Avant Garde Is The French Word For Shit, maar is minstens zo vuig – de huilende luisteraar in een zelden schoongemaakt hoekje jagend.

De muziek van Autre Ne Veut – een anonieme einzelgänger – is wat lastiger te omschrijven. De ep Body valt onmiskenbaar onder de noemer “popmuziek” (mede dankzij het nasale soulstemmetje), maar de ondergrond ligt op de breuklijn van dizzy electro, duistere dubstep, gemoedelijke ambient en vage exotica. Klinkt niet als iets anders, en daar houd ik van. Zo ook met Circuit Des YeuxPortrait, alweer de derde lp van de jonge Haley Fohr (21). Bluesy gitaarakkoorden en enkele elektronische effecten vormen de spartaanse begeleiding van haar bijzondere, zwaarmoedige stem, die soms aan Zola Jesus doet denken. Een unieke plaat die je gehoord moet hebben.